عمر کوتاه ثبات نرخ ارز

به گزارش مجله خبری نگار/اسکناس: در حالی که در روز‌های گذشته خبر آشتی سیاسی عربستان و ایران، تاثیر مثبی بر بازار متلاطم ارز گذاشته بود و این اسکناس آمریکایی را تا ۴۲ هزار تومان هم پیش رفته بود، روز گذشته قیمت دلار بار دیگر در معاملات غیررسمی تا ۴۷ هزار تومان هم افزایش یافت و به دنبال آن، قیمت طلا و سکه نیز روندی صعودی را در پیش گرفت تا جایی که بار دیگر سکه امامی به مرز ۳۰ میلیون تومان رسید.

کارشناسان هشدار داده بودند که خبردرمانی به تنهایی نمی‌تواند برای مدت‌زمان طولانی نرخ‌ها را کنترل کند و اکنون نیز به نظر می‌آید بازار در انتظار خبری موثق از جریاناتی است که می‌تواند اثرات تحریم‌ها را کاهش دهد؛ در غیر این صورت روند دلار، طلا و سکه باز هم در شیبی صعودی قرار خواهد داشت. در این میان برخی معتقدند سرمایه‌های سرگردان آخر سال به سمت بازار ارز سرازیر شده و این افزایش مبادلات است که رشد قیمت‌ها در بازار ارز را رقم زده است. برخی دیگر معتقدند تاثیر اخبار سیاسی بر بازار کم‌رنگ شده و خبر جدیدی نیز روانه بازار نشده و این عامل افزایش قیمت دلار با توجه به افزایش انتظارات تورمی است. بخشی از معامله‌گران نیز باور دارند که تاثیرگذاری بازارساز روی قیمت دلار، پایین آمده است و نباید منتظر افت بی‌دلیل قیمت در روز‌های باقیمانده سال جاری بود. حتی برخی از فعالان باور دارند به دلیل کاهش فعالیت بازیگران رسمی در نوروز، می‌توان انتظار داشت که عناصر غیررسمی، اثرگذاری بیشتری بر قیمت دلار داشته باشند. عاملی که می‌تواند در این روز‌های انتهایی اسفند، خریداران احتیاطی را به شکل محسوسی در بازار فعال‌تر کند.

نقش مرکز مبادله در ریزش دلار

با وجود این، مسعود توکلی؛ مدیر تالار خدماتی مرکز مبادله ایران در گفتگو با ایبِنا، بیان کرد: در روز‌های اول افراد زیادی به مرکز مبادله ارز و طلا مراجعه می‌کردند، تا ببینند که آیا این مرکز کار می‌کند؟ آیا تالار، ارز خدماتی، ارز دانشجویی، مسافرتی، ماموریتی یا ارز شرکت در نمایشگاه می‌دهد؟ آیا ارز شرکت‌های هواپیمایی که با یک تقاضای سنگین حضور پیدا کردند برآورده می‌شود؟ در این مرکز شرکت‌های خدماتی در حوزه‌های مختلف حضور پیدا کردند و با وجود تقاضای بسیار سنگین، به تمامی آن‌ها پاسخ داده شد که این عاملی برای اعتمادسازی بود تا برای متقاضی دریافت ارز خدماتی این اطمینان حاصل شود که در صورت وجود نیاز واقعی با مراجعه به این مرکز می‌توان ارز مورد نیاز خود را دریافت کرد. مدیر تالار خدماتی مرکز مبادله ایران بیان کرد: تولید کننده زمانی که تقاضای خود را ثبت می‌کند متوجه کاهش زمان تخصیص ارز می‌شود یعنی مدت زمان ماندن در صف کاهش پیدا کرده از آن طرف نیز شاهد افزایش عرضه در تالار حواله از سمت صادرکنندگان هستیم، تمامی این عوامل در کنار هم باعث رقم زدن اتفاقات خوبی شد.

توکلی افزود: ما قبول داریم که اخبار مثبت تاثیرگذار بود، اما کاهش قیمت دلار از سه الی چهار روز قبل از این اتفاقات و اخبار، هم زمان با راه‌اندازی مرکز مبادله شروع شد، که کاهش قیمت دلار باعث ایجاد اطمینانی در دل مردم شد. مدیر تالار خدماتی مرکز مبادله ایران گفت: هر روز صبح برحسب سفارش‌هایی که صادرکنندگان به عنوان فروشنده و واردکنندگان به عنوان خریداران ارز ثبت می‌کنند نرخی کشف می‌‎شود، که درصدی بالاتر از آن، نرخ اسکناس را تشکیل می‌دهد تعدادی از افراد این سوال را پرسیدند که آیا کشف قیمت بر اساس عرضه و تقاضا است؟ آیا هر نرخی صادرکننده و واردکننده بخواهد می‌تواند سفارش بگذارد پس بانک مرکزی در این بین چه نقشی دارد؟

وی افزود: نهاد سیاست گذار و ناظر از بالا ایستاده، اما آزادی عمل را به صادرکننده و وارد کننده می‌دهد، ولی از آن سو باید ببینیم که بانک مرکزی به عنوان ناظر بازار که در قالب بازارگردان نیز ظاهر می‌شود ارز صادرکننده را به عنوان کسی که درحال چرخاندن چرخ تولید است و به GDP کشور کمک می‌کند به قیمتی بخرد که برای آن‌ها صرفه داشته باشد و از طرف دیگر باید جانب واردکننده را به عنوان کسی که مواد اولیه برای کارخانه‌ها آماده می‌کند را داشته باشد. وی افزود: وارد کننده بر حسب اتفاقات واقعی و صادرکننده نیز بر اساس عرضه‌های سنگین راضی هستند و کاهش نرخ ارز در بازار غیررسمی نیز آرامش و مطلوبیتی برای مردم ایجاد کرده است.

روند کاهشی نرخ ارز ادامه دارد؟

توکلی تصریح کرد: هرچه به پایان سال نزدیک‌تر می‌شویم بازار روند معکوس به خود گرفته و اگر تا پیش از این‌ها در بازار غیررسمی و اسکناس صف‌های خرید به صف‌های فروش تبدیل شده بود حالا این موضوع را در حوزه کلان و تالار حواله هم مشاهده می‌کنیم. از ابتدای راه‌اندازی مرکز مبادله ایران بیشترین میزان عرضه در تالار حواله برای ۲۰ اسفند است که میزان عرضه به ۴۶۰ میلیون یورو رسید و براین اساس رکورد تالار حواله مرکز شکسته شد. در این میان میزان تقاضا نیز کاهش پیدا کرد و تا ساعت چهار و نیم روز ۲۰ اسفند ماه حدود ۹۲ میلیون تقاضا در تالار حواله وجود داشت.

وی افزود: معمولا در روز‌های پایانی سال بازار‌ها و شرکت‌ها حساب‌ها را می‌بندند و از سوی دیگر شرکت‌های صادرکننده علاقه‌مند هستند که ارز‌های خود را عرضه کنند تا درصورت‌های مالی خود نمایش دهند. در نتیجه این عرضه بالا و تقاضای کم، سیگنال مثبتی به بازار اسکناس می‌دهد، چون زمانی که با فراوانی در بازار حواله مواجه باشیم، هیچ محدودیتی هم وجود نداشته باشد و به تقاضای ارزی همه در سطح کلان پاسخ داده شود؛ سیگنالی به بازار داده می‌شود که باعث ایجاد آرامش می‌شود. این مقام مسئول تاکید کرد: امیدواریم که در روز‌های پایانی سال نیز روند نزولی ادامه داشته باشد که پیش‌بینی‌ها نیز بر روند کاهشی و ادامه شکست کانال‌ها در نرخ ارز است، امیدواریم در سال آینده با تدابیر بانک مرکزی و توسعه فعالیت مرکز مبادله شاهد ثبات در بازار ارز باشیم تا بتوانیم به امور ذاتی مرکز مبادله ارز و طلا بپردازیم و ابزار‌های مختلفی بر مبنای ارز و طلا منتشر کنیم تا به فضای اقتصاد کلان کشور کمک شود. فضای ابتدایی که شامل شروع به کار کردن مرکز بود که با موفقیت طی شد و به اهداف از پیش تعیین شده رسیدیم و امیدواریم در ادامه وسعت بیشتری پیدا کند و به کار‌های کلانی که بانک مرکزی به عهده مرکز مبادله ایران گذاشته است برسیم.

خبر‌درمانی تاثیر طولانی‌مدتی بر قیمت دلار ندارد

این در حالی است که در مرکز مبادله ارز و طلا نیز قیمت دلار که در روز‌های قبل، حداقل کاهش ۳۰۰ تومانی قیمت را داشت، ۲۳ اسفند نسبت به روز پیش از آن گذشته بدون تغییر و در سطح ۴۰ هزار و ۳۰۰ تومان باقی ماند. از این رو بسیاری از معامله‌گران معتقدند که بازار ارز فعلا تحت تاثیر هیچ خبری نیست و روال معمول خود را طی می‌کند و فعلا در حال کانال‌سازی است. به عبارتی معامله‌گران حرفه‌ای انتظار ندارند که روند رشد قیمت دلار دائمی باشد و دلار، هر روز رکورد قیمتی جدیدی را ثبت کند. از نظر آن‌ها این افت و خیز و نوسان محدود، روند طبیعی دلار است.

در همین راستا فردین آقابزرگی تحلیلگر بازار‌های مالی با اشاره به اخبار سیاسی هفته گذشته و تاثیر آن بر بازار ارز به تجارت‌نیوز گفت: با وجود خبردرمانی و اقداماتی نظیر راه‌اندازی مرکز مبادله ارز و طلا، دولت همچنان متولی تعین قیمت دلار است. این موضوع اختیار هر‌گونه پیش‌بینی را سلب می‌کند. هر چند توجه به این موضوع که خبر‌درمانی تاثیر طولانی‌مدتی بر قیمت دلار ندارد نیز مهم است. وی به رشد اقتصادی یک درصدی کشور اشاره کرد و افزود: در شرایطی که نفت هم فروختیم، اما رشد اقتصادی از چهار درصدی که در برنامه پیش‌بینی شده بود خیلی عقب‌تر است.

این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه معیار و مبنای محاسبه قیمت دلار بعد از عرضه و تقاضا باید تورم باشد، خاطرنشان کرد: نرخ ارز با صحبت و ارزپاشی پایین نمی‌آید و این پایین آمدن‌ها موقتی و دستوری است. ارزپاشی دوره بسیار کوتاه‌مدتی قیمت را پایین می‌آورد و رانت ایجاد می‌کند و بلافاصله بازار با نظامِ عرضه و تقاضا و سایر متغییر‌ها تعادل خود را به دست می‌آورد. آقابزرگی درباره راهکار برون‌رفت از وضعیت فعلی بازار ارز و مدیریت قیمت‌ها گفت: کاهش هزینه تولید، کنترل حجم نقدینگی، انضباط مالی و اجرای برنامه‌های توسعه اقتصادی مواردی است که باید برای کنترل قیمت ارز رعایت شود.