پای وی پی ان هم به تورم باز شد!

آمار عجیب استفاده از وی پی ان‌ها

تاکید مسئولان بر استفاده بیشتر از پلتفرم‌های داخلی طی چند روز گذشته در حالی است که به عقیده بسیاری از کارشناسان، همچنان بخش زیادی از کاربران و کسب وکار‌ها روی بستر‌های فیلترشده فعالیت دارند و با توجه به حضور اکثریت مردم در این پلتفرم‌های فیلترشده، هنوز درآمد اصلی کسب و کار‌ها از این محل است. طبق گزارشی که به تازگی سایت فرارو منتشر کرده، بررسی آمار‌ها و نمودار‌های ارائه شده در سایت «کلود فلیر» که یکی از بزرگ‌ترین شبکه‌های تحویل محتوا یا CDN در جهان است، نشان می‌دهد میزان استفاده کاربران ایرانی از وی پی ان بسیار زیاد است. به استناد آمار این سایت، استفاده از ابزار‌های فیلترشکن و وی پی ان بعد از آغاز محدودیت‌های اینترنتی و فیلترینگ، به طور چشمگیری افزایش یافته است.

بر این اساس، اکنون ۲/۸۹ درصد از کاربران ایرانی با استفاده از وی پی ان به اینترنت بین الملل دسترسی دارند! آن طور که اقتصادنیوز هم در مطلبی نوشته، بر اساس گزارشی که شرکت آلمانی استاتیستا منتشر کرد، میزان استفاده از فیلترشکن‌ها در اولین ماه شروع فیلترینگ در ایران حدود ۳ هزار درصد افزایش یافت؛ به گونه‌ای که برخی از آمار‌ها از سود ۱۰۰۰ میلیارد تومانی دلالان از فروش فیلترشکن‌ها در ایران حکایت دارند!

عضو هیئت مدیره سازمان نظام صنفی رایانه‌ای: آمار دقیقی از مصرف وی پی ان وجود ندارد

در همین حال نیما نامداری، عضو هیئت مدیره سازمان نظام صنفی رایانه‌ای تهران می‌گوید: «وقتی فروش فیلترشکن غیرقانونی است، آمار دقیقی هم از مصرف آن وجود ندارد. تنها چیزی که می‌توان در باره فیلترشکن‌ها محاسبه کرد میزان پهنای باندی است که از طریق پروتکل خاصی ارائه می‌شود و شرکت ارتباطات زیرساخت می‌تواند بگوید در لحظه چنددرصد ارتباط کشور از آن عبور می‌کند که البته همه آن برای فیلترشکن نیست و برای APM‌های پرداخت بانکی هم از همین مسیر استفاده می‌شود. چون ارتباطات امن بانکی هم از طریق وی پی ان انجام می‌شود و نمی‌توان گفت چقدر از این پهنای باند برای استفاده مجاز یا غیرمجاز مصرف می‌شود. اما می‌توان تغییرات استفاده از فیلترشکن را از این طریق حدس زد یا محاسبه کرد. البته همین دیتا هم اطلاعات محرمانه‌ای است که شرکت ارتباطات زیرساخت منتشر نمی‌کند یا حتی دسترسی به آن زیاد نیست.»

کارآفرین فضای مجازی با یک میلیون دنبال کننده: آمار بازدید‌های اینستاگرام، حتی از قبل فیلترینگ هم بیشتر شده است!

میزان استفاده از پلتفرم‌های فیلترشده مثل اینستاگرام و واتساپ نسبت به سه ماه پیش چه تغییری کرده است؟ این سوالی است که پاسخ به آن می‌تواند گواهی بر افزایش استفاده از وی پی ان در ۳-۲ ماه اخیر باشد. سینا فرحی، کارآفرین فضای مجازی که خودش هم صفحه‌ای با یک میلیون دنبال کننده در اینستاگرام دارد می‌گوید: «من با خیلی از بلاگر‌ها و صفحه‌های بزرگ اینستاگرامی ارتباط دارم و خودم هم صفحه‌ای با یک میلیون دنبال کننده دارم. در روز‌های اول که فیلترینگ اینستاگرام را داشتیم، طی چند روز ابتدایی و تا وقتی کاربران توانستند خودشان را با این شرایط جدید وفق بدهند و فیلترشکن مناسب پیدا کنند، بازدید‌ها افت کرده بود. اما الان نه تنها بازدید‌ها نسبت به قبل از فیلترینگ افت نکرده بلکه افزایش قابل توجهی هم داشته است. با این که تعداد دنبال کننده‌های صفحه‌های اینستاگرامی افزایش نداشته، اما از آن جایی که حجم تولید محتوا به دلیل شرایط اخیر کمتر شده، بازدید همان مقدار محتوای حداقلی در اینستاگرام بیشتر شده است. مثلا خیلی از صفحه‌های اینستاگرام که سبک زندگی را نشان می‌دادند و هرروز ۱۵-۱۰ استوری از تفریحات و کافه رفتن و رستوران گردی و... می‌گذاشتند، حالا با ۳-۲ استوری همان میزان بازدید را دارند. مثلا شاهین صمدپور که همه او را می‌شناسند، یکی از دوستان خودم است و از وضعیت اینستاگرامش خبر دارم. بازدید‌های اینستاگرام این مستندساز تا دو ماه قبل بین ۸۰۰ هزار تا یک میلیون نفر بود. اما به تازگی بازدید‌های اینستاگرام او به بیش از ۵/۱ میلیون نفر رسیده است یا بعضی از بلاگر‌ها حدود ۲۰۰ هزار بازدید داشتند که الان این عدد به ۳۰۰ هزارنفر رسیده است. جالب است بدانید که در هفته اول محدودیت‌های اینترنتی خیلی از بلاگر‌های بزرگ با ۴-۳ میلیون دنبال کننده هم نمی‌توانستند وی پی ان خوب پیدا کنند؛ بنابراین شاید ۵۰ درصد بازدید‌ها کمتر شد، اما چندروز بعد که تعداد بیشتری به فیلترشکن دسترسی پیدا کردند، بازدید‌ها بهتر شد. البته من هنوز معتقدم که ۳۰-۲۰ درصد کاربران دسترسی محدودی به وی پی ان‌ها دارند، ولی به دلیل کم بودن حجم تولید محتوا بازدید‌ها حتی نسبت به قبل از فیلترینگ بیشتر شده است که میزان زیاد استفاده از فیلترشکن را نشان می‌دهد.»

تجربه عینی چند فروشگاه تلفن همراه: قیمت فیلترشکن‌ها حدود ۵ برابر شده است

افزایش میزان استفاده از فیلترشکن چه تاثیری روی قیمت آن داشته است؟ این سوالی است که شاید پاسخ آن برایتان جالب باشد، بنابراین به سراغ چند فروشگاه تلفن همراه رفتیم. فروشگاه‌هایی که بخشی از درآمد این روزهایشان را از فروش وی پی ان به دست می‌آورند. رضایی، مالک یک فروشگاه تلفن همراه به خبرنگار ما می‌گوید: «ما قبلا فروش فیلترشکن نداشتیم و در نهایت شاید در ماه پنج فیلترشکن می‌فروختیم. اما از زمان ایجاد محدودیت‌های اینترنتی و به ویژه از زمانی که اینستاگرام و واتساپ فیلتر شد، روزانه ۵۰ تا ۱۰۰ فیلترشکن می‌فروشیم. این میزان افزایش استفاده از وی پی ان روی قیمت آن هم تاثیر زیادی داشته است. قبلا که استقبال زیادی از فیلترشکن نداشتیم هر وی پی ان ماهانه حدود ۲۰ هزارتومان هزینه داشت، اما الان این عدد به ۱۰۰ تا ۱۱۰ هزارتومان رسیده و قیمت‌ها نجومی بالا رفته است.»

او ادامه می‌دهد: «ما شرکت پخش موبایل هستیم، اما در بازار می‌بینیم که فروشگاه‌ها و مغازه‌ها و برخی سایت‌ها برای یک فیلترشکن ۶ ماهه بین ۶۰۰ تا ۷۰۰ هزارتومان می‌گیرند. هزینه استفاده از فیلترشکن برای گوشی‌های اندروید با آیفون تفاوت زیادی دارد، مثلا اگر یک فیلترشکن برای گوشی اندروید ۱۰۰ هزارتومان هزینه دارد، صاحبان گوشی‌های آیفون برای هرماه ۱۵۰ هزارتومان می‌پردازند. این رقم برای فیلترشکن‌های یک کاربره است.»

در ادامه هم برزگر، مالک یک فروشگاه تلفن همراه به خبرنگار ما می‌گوید: «در اولین ماه محدودیت‌های اینترنتی مشتریان بسیار زیادی برای نصب فیلترشکن به ما مراجعه می‌کردند، اما اکنون این تعداد کمتر شده است. چون کسانی که عزم استفاده از پلتفرم‌های خارجی را داشتند، همان روز‌های اول محدودیت‌های اینترنتی برای نصب وی پی ان اقدام کردند. این مشتریان تازه هم بیشتر از کسانی هستند که وی پی ان هایشان وصل نمی‌شود یا با مشکل مواجه شده و برای پیگیری به سراغ ما می‌آیند. قیمت‌ها هم با افزایش مصرف چندبرابر شد. هرچند که هنوز هم تعداد زیادی از فیلترشکن‌های رایگان استفاده می‌کنند.»