ابعاد و اهمیت سفر «محمد شیاع السودانی» به تهران

به گزارش مجله خبری نگار/ایران: «محمد شیاع السودانی»، نخست‌وزیر عراق روز گذشته در حالی به ایران سفر کرد که این سومین سفر منطقه‌ای او و نخستین سفر به کشوری غیر عربی به‌شمار می‌آمد. «السودانی» همچون دیگر مقام‌های بلندپایه عراقی در جریان این سفر گسترش روابط با جمهوری اسلامی ایران را در حوزه‌های امنیتی-منطقه‌ای، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی جست‌و‌جو می‌کند.

این سفر که به پشتوانه مناسبات بلندمدت و تاریخی میان ایران و عراق صورت گرفته است، از همسویی و نزدیکی دو کشور در عرصه‌های مختلف حکایت می‌کند. مناسبات دو کشور ایران و عراق از سال ۲۰۰۳ میلادی به بعد، به‌تدریج در همه ابعاد سیاسی، امنیتی، اقتصادی و فرهنگی وارد سطوح گسترده و همه‌جانبه‌ای شده و در سال‌های اخیر به چنان سطحی رسیده که مطابق با انتظارات با چالش‌هایی از سوی بازیگران مخالفان همکاری راهبردی جمهوری اسلامی و عراق روبه‌رو شده است. چالش‌هایی که تا سطح اقدام تروریستی ایالات متحده در به شهادت رساندن سردار قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس پیش رفت، اما در نهایت به تحقق هدف این کشور و شرکای غربی‌اش در متزلزل کردن مناسبات نزدیک دو کشور منجر نشد.

این در حالی بود که پس از وقوع این اقدام تروریستی و بر خلاف خواسته غرب، روابط بین ایران و عراق در سطح گسترده‌ای و در همه حوزه‌ها پیشرفت قابل ملاحظه‌ای یافت. بی‌تردید مهم‌ترین وجه پیوند تنگاتنگ دو کشور در روند همکاری‌های امنیتی بویژه در جریان بحران حضور گروه تروریستی داعش در عراق نمایان شده است. امری که همچنین آغازگر دوره ویژه‌ای از همکاری‌های تهران و بغداد در سال‌های پس از سقوط داعش شده است.

در همین چهارچوب، می‌توان موضوع امنیتی- منطقه‌ای را یکی از محور‌های اصلی رایزنی‌های روز گذشته نخست‌وزیر عراق با مقام‌های عالی رتبه جمهوری اسلامی ایران ارزیابی کرد. اهمیت این مسأله از آن روی دوچندان می‌شود که در ماه‌های گذشته، انجام اقداماتی تروریستی از سوی یک‌سری از جریان‌ها و گروه‌های مسلح تروریستی که در منطقه شمال عراق استقرار دارند، تهدیداتی را علیه امنیت جمهوری اسلامی به‌وجود آورده است. امری که اگرچه با پاسخ نظامی قاطعانه جمهوری اسلامی علیه این گروه‌ها روبه‌رو شد، اما اهمیت این رویداد، گفتگو‌های سطح بالا میان مقام‌های بلندپایه ایران و عراق را برای از میان بردن این تهدیدات ضروری می‌کرد.

موضوع همکاری‌های اقتصادی میان تهران و بغداد از دیگر محور‌های مهم گفتگو‌های «السودانی» به شمار می‌آید. در همین زمینه همکاری‌های نزدیک در عرصه انرژی، صدور کالا و خدمات فنی و مهندسی، حمل و نقل و همکاری متقابل بخش‌های مختلف خصوصی دو کشور مورد توجه قرار دارد. امری که ضرورت پرداختن به کمیسیون مشترک همکاری‌های ایران و عراق را زیر سایه هدف تعمیق همکاری‌های همه جانبه دوچندان می‌سازد. در همین چهارچوب، تسریع در تکمیل پروژه مسیر ریلی بصره به شلمچه از جمله اقداماتی است که می‌تواند اثر قابل ملاحظه‌ای در همکاری و تبادلات دو کشور داشته باشد.

این در حالی است که به نظر می‌رسد اراده تکمیل و راه‌اندازی این پروژه در دولت سیزدهم شکل گرفته است. در پی شکل‌گیری چنین عرصه‌ای از همکاری‌های تنگاتنگ است که مقام‌های بغداد در ماه‌های اخیر برای کاستن از بحران در رابطه میان ایران و عربستان قدم برداشته و با میانجیگری اسباب مذاکره دوجانبه دو کشور را فراهم کرده‌اند. بی‌تردید این مهم نیز از محور‌های اصلی گفتگو‌های نخست‌وزیر عراق در تهران است. امری که نشان می‌دهد دولت عراق در بحبوحه تحولات سیال منطقه می‌کوشد نقش خود را به عنوان یک بازیگر بی‌طرف در تعدیل بحران‌ها ایفا کنند. اما به نظر می‌رسد ایفای این نقش در درجه نخست، با تعهد عراق به از میان بردن تهدیدات امنیتی گروهک‌های ساکن در سرزمین‌های شمالی‌اش علیه ایران صورت خواهد گرفت.