رهایی از وابستگی کلاس‌اولی‌ها به والدین‌شان

به گزارش مجله خبری نگار، وابستگی کودک به محیط خانواده به‌خصوص مادر، امری بدیهی است بنابراین به طور معمول هر عاملی که بین کودک و خانواده جدایی ایجاد کند، خوشایند وی نخواهد بود. بعد از شروع سال تحصیلی، هنوز هم بعضی از پدر و مادر‌ها با این مشکل دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند. به طور مثال، چند روز پیش مخاطبی برای زندگی سلام پیامک داده و نوشته بود: «درباره جدایی بچه از مادر در مهدکودک مطلب بنویسین... ممنون از شما». در ادامه، توصیه‌هایی به والدین برای مدیریت اضطراب جدایی در کودکان خواهیم داشت.

چرایی اضطراب‌آور بودن مدرسه برای کلاس اولی‌ها

سن ورود به مدرسه یعنی ۶ تا ۷ سالگی، یکی از مراحل مهم تکامل کودک است. از یک طرف به دلیل ورود به یک مرحله خاص و بارزی از تکامل عقلی (از جمله کم رنگ شدن تفکر جادویی، خیال‌پردازی و شروع تفکر منطقی و شهودی) و تکامل احساسی عاطفی، امکان برقراری رابطه کلامی و استدلالی با کودک راحت‌تر می‌شود، اما از طرف دیگر به دلیل پیوستن به یک جامعه وسیع و جدید (مدرسه و به ویژه دیگر کودکان و معلم‌ها) میزان فشار روانی بر آن‌ها افزایش می‌یابد. اصولا هر نوع تغییر و موقعیت جدید و ناشناخته، اضطراب‌آور و گاهی ترس‌آور است. ورود به مدرسه یکی از این موارد است که خوشبختانه بیشتر دانش‌آموزان به سرعت با موقعیت جدید خو می‌گیرند و اضطراب آن‌ها برطرف می‌شود، اما درصدی از کودکان به دلیل مشکلات پس‌زمینه‌ای (از جمله کودکان کمرو و خجالتی، فقدان مهارت‌های اجتماعی، اضطراب جدایی، افسردگی، وسواس و مشکلات تطابقی و...) قدرت تطابق و پذیرش کافی ندارند و اضطراب و ترس آن‌ها برای مدت طولانی باقی می‌ماند.

علایم کودکان مبتلا به این اختلال

بیشتر کودکان مشکل و ناراحتی خود از چنین موقعیتی را از طریق امتناع و نداشتن تمایل برای رفتن به مدرسه ابراز می‌کنند، اما بسیاری هم از طریق بروز بیماری‌های روان‌تنی (سردرد، دل درد، اختلال گوارشی، کابوس‌های شبانه، اختلال اشتها و ...) و گاهی تمارض در دوری از منشأ اضطراب و ترس این مشکل را بیان‌
می‌کنند. متاسفانه در صورت برخوردناصحیح، این مشکل غالباً ماندگار خواهد بود و با عوارضی همچون افت تحصیلی، اختلال رفتاری و حتی افسردگی و اضطراب یا هراس اجتماعی همراه است.

راهکار‌های پیشگیری از تشدید اضطراب جدایی

مهم‌ترین مسئله درخصوص اضطراب جدایی، پیشگیری از تشدید آن است و در صورت تبدیل آن به اختلال اضطراب جدایی کمک گرفتن از یک مشاور را ضروری می‌کند. اما چه کنیم که این اختلال به جای تشدید شدن، درمان شود؟

برای خداحافظی تعلل نکنید

احساسات کودک را درک کنید و به او بگویید که بیشتر کودکان در این روز‌های اول مدرسه تا حدی نگران و هیجان‌زده هستند. در زمان ترک (کودک یا دانش‌آموز) بیش از حد تعلل نکنید و برای خداحافظی بیش از دوبار برنگردید.

بررسی روزانه وضعیت روانی دانش‌آموز

در گفتگو‌های روزانه پس از مدرسه وضعیت‌روانی فرزندتان را ارزیابی کنید. همچنین در زمان برداشتن فرزندتان از مدرسه، شاد و خوشحال باشید و از مطرح کردن سوالات ختم کننده با پاسخ مثبت یا منفی یا سوالات کلی خودداری کنید.

تفاوت‌ها را درک کنید

در این روز‌های ابتدایی، توقع بی جا از او نداشته باشید، دست از مقایسه بردارید و به دنبال اول یا برنده شدن یا ۲۰ آوردن فرزندتان نباشید. تفاوت افراد با یکدیگر را درک کنید و این را به فرزندتان هم انتقال دهید. نکات و ویژگی‌ها و توانمندی‌های فرزندتان را شناسایی و او را تشویق و تحسین کنید.

تحقیر یا سرزنش ممنوع

هرگز کودک را تحقیر، توبیخ و سرزنش نکنید. به طور مثال، اصلا این جملات را نگویید: «تو دیگه بزرگ شدی یا مثل بچه‌ها رفتار نکن و ...».

او را بی‌خبر ترک نکنید

در این روز‌ها که حساس‌تر شده، هیچ گاه بی خبر وی را ترک نکنید. حتی در منزل مثلا اگر می‌خواهید به آشپزخانه بروید، بگویید: «دارم می‌رم آشپزخانه، اگر کاری داشتی من اون جا هستم.» آرامش خود را کاملا حفظ کنید و الگوی خوبی برای او در مواقع اضطراب باشید. هر روز بازی‌هایی را راه بیندازید که مجبور به جدا شدن از هم حتی برای مدت کوتاهی باشید (مثل بازی قایم‌باشک و...).

منبع: خراسان