به گزارش مجله خبری نگار،تمدن آزتک یکی از بزرگترین و قدرتمندترین تمدنهای قاره آمریکا بود. آنها یک گروه قومی کوچک نبودند بلکه امپراتوری عظیمی مملوء از بناهای باشکوه برپا کرده بودند که توسط یک سیستم حکومتی پیچیده با ساختاری شبیه به بسیاری از کشورهای امروزی، به خوبی اداره میشد. آزتکها بی تردید در برخی زمینهها جلوتر از زمان خود بودند، حتی جلوتر از اروپاییهای آن زمان.
با چند حقیقت خواندنی دربارهی قوم باستانی آزتک همراه باشید.
جامعهی آزتک به ۳ گروه اجتماعی بزرگ تقسیم میشد: Pipiltinها که قدرتمندترین طبقه نبودند، اما از بیشترین امتیاز برخوردار بودند؛ Macehualtinها که مردم معمولی بودند؛ و Tlātlācohtinها که فقیرترین قشر جامعه بودند، متشکل از مجرمین، اسرای جنگی یا مردمی که به دلیل بدهی، به شغل خدمتکاری مشغول بودند.
جالب آنکه، در حالی که در باقی جوامع، آدمها ثروتمند و فقیر به دنیا میآمدند و در بسیاری از موارد، تا آخر عمر همانگونه باقی میماندند، در تمدن آزتک برای همه امکان رفتن به یک طبقهی اجتماعی بالاتر یا سقوط از طبقه اجتماعی خود وجود داشت. آنها معتقد بودند برای همه چیز و همه کس یک جای مناسب در جهان وجود دارد و پیدا کردن جای مناسب خود را یک وظیفهی اخلاقی میدانستند، بنابراین این امکان برای همه وجود داشت که به کمک شایستگیهای خود بتوانند طبقه اجتماعی شان را تغییر دهند.
آزتکها یک پروتکل سختگیرانه دربارهی پوشش، مدل موها و اکسسوریها داشتند که به طور مستقیم با جایگاه یا نقش آنها در جامعه مرتبط بودند. کشاورزان نوعی لنگ به نام Maxtlatl به تن میکردند. اشراف زادگان، روحانیون و جنگجویان رده بالا میتوانستند Tilma هم بپوشند، یک پوشش مستطیل شکل که به اشکال مختلفی آن را به تن میکردند. تنها طبقات بالاتر جامعه کفش به پا میکردند.
زنان کشاورز یک پوشش مستطیلی شکل به نام Cueitl هم دور کمر خود میپیچیدند. سپس آن را با یک بند یا کمربند محکم میکردند تا برای خود دامن درست کنند. آنها در خانه هایشان سینههای خود را نمیپوشاندند، اما وقتی بیرون میرفتند نوعی پیراهن زنانه به نام Huipil به تن میکردند. اشراف زادگان تنها کسانی بودند که از امتیاز پوشیدن Quechquemitl برخوردار بودند، یک لباس پانچو مانند که به شکل مثلث، از جلو و عقب قرار گرفت.
هم مردان و هم زنان به موهای خود بسیار میرسیدند و با زیورآلات، روبان، یا سرآذینهای کار شده آن را تزئین میکردند. مردان، در بیشتر موارد، موی چتری داشتند و قد موهایشان به شانه میرسید. جنگجویان موهای خود را دم اسبی میکردند یا بیشتر آن را میزدند و بقیهی موهای خود را بالای سر دم اسبی میکردند یا میبافتند و به شیوههای مختلف تزئین میکردند.
زنان به طور کلی موهای بلند و باز داشتند، اما در موقعیتهای خاص، آن را میبافتند. با این حال، همسران جنگجویان به راحتی از بقیه قابل تشخیص بودند، چون موهای کوتاه تری داشتند.
آینه، به شکلی که امروز میشناسیم، خیلی بعدتر از دوران آزتکها اختراع شد، اما آزتکها خود وسیلهی مشابهی برای دیدن تصویر خود داشتند. این وسیله از یک سنگ سیاه براق به نام ابسیدین ساخته شده بود. مردان مناسک زیادی برای زیباتر کردن خود نداشتند، اما بسته به جایگاه اجتماعی شان، با اکسسوری یا زیورآلات، تن خود را میآراستند.
زنان رنگ پوست یا موهای خود را تغییر میدادند یا آرایش میکردند. رایجترین کار، پوشاندن پوست با خاک یا رس زرد برای روشن کردن پوست بود. آنها از گیاهی به نام Xihuiquilitl هم برای تغییر رنگ موهای خود به آبی یا بنفش استفاده میکردند.
خیابانهای شهر هر روز جارو میشد و آزتکها سیستمهای پیچیدهای برای دفن زباله داشتند. آنها سعی میکردند تا حد ممکن محیط زیست خود، به ویژه آب را آلوده نکنند. آزتکها هر روز حمام و از محصولات طبیعی همچون صابون و عطر استفاده میکردند.
آگاهی زیادی دربارهی اهمیت رعایت بهداشت فردی وجود داشت. آنها به سلامت دهان و دندان خود هم اهمیت میدادند. آزتکها از چیزی شبیه به آنچه که امروزه به عنوان آدامس میشناسیم برای تمیز کردن دندانها و خوشبو کردن دهان خود استفاده میکردند.
Temazcales در زبان آزتکها نام ساختمانهایی بود که از آنها برای حمام بخار به همراه سنگهای داغ استفاده میشد، چیزی شبیه به آنچه امروزه به عنوان سونا میشناسیم. این نوع حمامها جزئی از روتین روزانهی افراد برای حفظ بهداشت شخصی خود بودند.
این حمامها کاربرد درمانی هم داشتند، چون وقتی با داروهای گیاهی ترکیب میشدند، از آنها برای درمان بیماریها هم استفاده میشد. این حمامها در عین حال، کاربرد مذهبی هم داشتند. آزتکها بخار را همچون نفس الهی میدانستند که هم جسم و هم روح را تطهیر میکرد.
بدون داشتن یک سیستم محاسباتی که به آنها در اندازه گیری دقیق هر قسمت از بناهایشان کمک کند، ساخت آن معبدها، خانهها یا قصرها غیرممکن بود. علاوه بر این سیستم محاسباتی، آنها کدهای محاسباتی مختلفی هم اختراع کرده بودند.
معروفترین آنها در زمینهی زمان، تقویم ۳۶۵ روزهی آزتکها است که بسیار شبیه به تقویم میلادی است که امروزه در تمام دنیا مورد استفاده قرار میگیرد. اما آنها یک سیستم محاسبهی طول هم شبیه به سیستم متریک امروزی اختراع کردنه بودند، که وقتی به طور دقیق توسط ریاضی دانها مورد بررسی قرار گرفت، معلوم شد بسیار دقیق است و تنها در برخی موارد، حاشیه خطای اندکی داشت.
آزتکها یکی از تمدنهای متعلق به دوران ماقبل باز شدن پای کاشفان اسپانیایی به آمریکای میانه و آمریکای جنوبی هستند، تمدنهایی که بیش از هر چیز دیگری از جهت شیوههای درمانی، روشهای مراقبت و دانش فراوان شان دربارهی گیاه شناسی و گیاهان دارویی شهره بودند. علاوه بر متوقف کردن عفونت و بخیه زدن زخمها با مو، آنها میتوانستند شکستگی استخوان را هم با روش بی حرکت کردن بخشهای شکسته ترمیم کنند یا با استفاده از بی حس کنندههای طبیعی، دندان را تقریباً بدون درد بکشند.
توانایی آزتکها در درمان بیماری و جراحتها توجه کشورگشایان اسپانیایی را به خود جلب کرد، تا حدی که آنها ترجیح میدادند توسط پزشکان بومی درمان شوند تا پزشکان اروپایی.
علیرغم نبود هیچ پول رسمی ای، داد و ستد در جامعهی آزتک امری حیاتی بود. سیستم پرداخت به صورت مبادلهی کالا به کالا بود. انجام داد و ستد تنها با ذرت و دانههای کاکائو امکان پذیر بود. ذرت پایه و اساس آشپزی آزتکها را تشکیل میداد.
به دلیل کاربردها و خواص متعددش، دانه کاکائو را چیزی لوکس میدانستند. یک امتیاز دیگر دانه کاکائو، سادگی حمل و شمارش آن بود. برای مثال، یک عدد میوه را میشد با یک دانه کاکائو خریداری کرد و قیمت خرید یک خرگوش حدود ۱۰ دانه و قیمت یک پتو بین ۶۵ تا ۱۰۰ دانه بود.
Tlamatlquiticitlها زنانی بودند که برای رسیدگی به زنان در زمان بارداری و زایمان آموزش میدیدند. آنها مرتباً به زنان باردار سر میزدند تا از مرتب بودن اوضاع مطمئن شوند، و اگر اینطور نبود، درمانهایی را تجویز میکردند. قابله از ۵ روز پیش از زایمان در خانهی زن باردار مستقر میشد.
او اتاق زایمان را آماده میکرد و تا ۴-۵ روز بعد از زایمان هم در خانه میماند و بعد از مطمئن شدن مرتب بودن وضع و سلامت مادر و نوزاد، آنجا را ترک میکرد. آزتکها زایمان را یک مبارزه میدانستند و از نظر آن ها، زنانی که از آن جان به در نمیبردند، مبارزان از پای درآمدهای بودند که به خاطر شجاعت شان مستحق احترام و تکریم بودند.
در جامعهی آزتک تولد هر بچه با جشن و شادی همراه بود. اما برای نامگذاری عضو جدید خانواده، پدر و مادر یا قابله ابتدا باید به روحانیون اطلاع میدادند که بچه دقیقاً چه زمانی به دنیا آمده بود. روحانیون با توجه به این اطلاعات به تقویم آزتکها رجوع میکردند تا متوجه شدند بچه در کدام برج فلکی به دنیا آمده است و پیش گوییها دربارهی آیندهی او چیست.
بر اساس تمامی این اطلاعات، روحانیون نامی که از نظر آنها مناسب آن بچه بود را برایش انتخاب میکردند. نام بچه چند روز بعد در مراسمی که در خانهی خانوادهی او برگزار میشد، به طور عمومی اعلام میشد، یعنی چیزی شبیه به مراسم غسل تعمید که امروزه انجام میشود.
Tomato (در انگلیسی به معنای گوجه فرنگی) و Avocado (در انگلیسی به معنی آووکادو) برخی از معروفترین کلمات زبان آزتکها هستند که هر روز مورد استفاده قرار میگیرند. در اسپانیایی امروزی هم کلمات زیادی از زبان آزتکها وجود دارد، چرا که وقتی کشورگشایان اسپانیایی به سرزمین آزتکها پا گذاشتند، محصولات جدید زیادی، به ویژه گیاهان و مواد غذایی دیگری را کشف کردند. آنها که این محصولات را تا قبل از آن را ندیده بودند، نمیدانستند چه نامی روی آنها بگذارند، به همین دلیل از همان نامی که مردم بومی روی این محصولات گذاشته بودند، استفاده کردند.
منبع:روزیاتو