تنش مرزی، چالش ۶ جمهوری شوروی سابق

به گزارش مجله خبری نگار/خراسان: تشدید درگیری‌ها بر سر اختلاف مرزی میان تاجیکستان و قرقیزستان تا نیمروز شنبه، ۲۴ کشته و ۸۷ زخمی به جا گذاشته است. مقامات قرقیزستان دیروزاعلام کردند، به رغم توافق آتش بسی که میان این کشور و تاجیکستان برقرار است، «درگیری‌های شدیدی» در نوار مرزی دو کشور روی داده است. درگیری در استان باتکن جنوبی که از جنوب، غرب و شمال به تاجیکستان و از شمال شرق به ازبکستان محدود شده، ادامه داشت. نبرد‌های شدید در منطقه مورد مناقشه مرزی قرقیزستان و تاجیکستان، آخرین نمونه از تند شدن آتش اختلافات میان جمهوری‌های اتحاد جماهیر شوروی سابق است.

هر دو کشور فقیر محصور در خشکی یکدیگر را به از سرگیری جنگ در منطقه مورد مناقشه به رغم توافق آتش بس متهم کرده‌اند. در حالی که روسیه با اوکراین و ارمنستان با آذربایجان درگیر جنگ هستند، دو جمهوری دیگر اتحاد جماهیر شوروی سابق هم فرصت را برای آزمودن عزم طرف مقابل در درگیری‌ها مغتنم شمرده‌اند.

در بیانیه مرزبانی قرقیزستان آمده است که از طرف تاجیکستان، گلوله‌باران مواضع طرف قرقیزستان همچنان ادامه دارد و در برخی مناطق نبرد‌های شدیدی در جریان است. قرقیزستان گفته است که نیرو‌های تاجیکستان با استفاده از تانک، نفربر زرهی و خمپاره وارد حداقل یک روستای قرقیزستان شدند و فرودگاه شهر باتکن قرقیزستان و مناطق مجاور آن را گلوله باران کردند. منطقه باتکن، جغرافیای سیاسی و قومی پرابهامی دارد. هر دو کشور مدعی‌اند که این منطقه بخشی از کشورشان است.

سال گذشته نیز در همین منطقه رویداد‌های مشابهی رخ داد و دو طرف را تا آستانه جنگ پیش برد. اختلافات مرزی در این منطقه به صورت گسترده وجود داشته و هنوز مرز‌ها به روشنی مشخص نشده‌اند. درگیری‌های پیشین با دخالت و پادرمیانی کشور‌های دیگر از جمله روسیه به سمت تنش‌زدایی رفته است. حال مشخص نیست که درگیری‌های اخیر هم کاهش خواهد یافت یا نه. هر دو کشور هم‌پیمان سنتی روسیه محسوب می‌شوند.

مسکو که خود درگیر جنگی سنگین با اوکراین است، روز جمعه دو متحد خود را به رعایت آتش‌بس و بازگرداندن آرامش فراخواند. تمور عمروف، یکی از اعضای اندیشکده کارنگی، گفت که روستا‌های دورافتاده محل مناقشه دو کشور از نظر اقتصادی مهم نیستند، اما هر دو طرف اهمیت سیاسی اغراق‌آمیزی به آن داده‌اند. عمروف گفت که هر دو دولت به آن چه او «لفاظی پوپولیستی و ناسیونالیستی» می‌خواند تکیه کرده‌اند که مصالحه مرزی با هدف پایان دادن به درگیری را غیرممکن می‌کند.