ناتو؛ خطرناک‌ترین ائتلاف نظامی در جهان

به گزارش مجله خبری نگار/ایران: زمانی که جنگ سرد بین امریکا و اتحاد جماهیر شوروی در اوایل دهه ۱۹۹۰ فروکش کرد، سازمان پیمان نظامی آتلانتیک شمالی (ناتو) با زیر پا گذاشتن قول‌هایش به مسکو ۱۴ کشور واقع در اروپای شرقی و مرکزی را به دامان خود فراخواند تا خشم روس‌ها را برانگیزد. بزودی سوئد و فنلاند هم به این جمع می‌پیوندند. ناتو به اینگونه کار‌ها اکتفا نکرده و به بهانه‌های مختلف بوسنی، صربستان و کوزوو را بمباران کرده و در به راه افتادن جنگ‌های فرسایشی و پرمرگ و میر در افغانستان، عراق، سوریه و لیبی هم نقش بارزی، داشته است.

بدتر از همه آواره شدن قریب به ۴۰ میلیون نفر در کشور‌های فوق بوده و با وجود این هنوز هم سیر نشده و در حال به‌جا گذاشتن رد پا‌های تازه در آفریقا و آسیا است. ناتو حتی از فراخوان کشور‌های آسیا – پاسیفیک به اجلاس اخیر خود در مادرید هم غافل نمانده و به این ترتیب استرالیا، نیوزیلند، ژاپن و کره شمالی هم نمایندگانی ارشد در این اجلاس داشتند. سازمان پیمان نظامی آتلانتیک شمالی به امریکای جنوبی هم دست درازی کرده و با کلمبیا به همکاری پرداخته و از دسامبر ۲۰۲۲ به بعد که باب این همکاری باز شد، تحت عنوان عملیات نظامی مشترک و برنامه‌های تمرینی دوسویه نزدیکی هرچه بیشتری بین آن‌ها برقرار شده است.

در یک قدمی مرز روسیه

وقتی همه این‌ها را جمع می‌بندیم، متوجه می‌شویم اطلاق واژگان خطرناک‌ترین اتحادیه نظامی جهان به ناتو که چند سالی است برخی رسانه‌های چپی و وابسته به بلوک شرق آن را باب کرده‌اند، کار بی‌مسمایی نبوده و حتی بعضی رسانه‌های غربی نیز مشابه این نگرش را داشته و بر چنین دیدگاهی مهر تأیید زده‌اند. روسیه همیشه تأکید داشته دلیل اصلی حمله اخیرش به اوکراین حضور نیرو‌های ناتو در کی‌یف بوده و وقتی نظامیان پیمان آتلانتیک به یک قدمی مرز روسیه برسند، کرملین این حق را برای خود قائل است، با لشکرکشی به کی‌یف متذکر شود اجازه نمی‌دهد مرزهایش متشنج شوند و جای ناتو و زرادخانه آن در یک قدمی مرز روسیه با یکی از اقمار سابقش نیست. ناتو البته دست‌بردار نیست و در یک راهبرد طولانی مدت تحت عنوان «ناتو ۲۰۳۰» عنوان کرده که برای چالش‌های جدید نظامی و پس زدن هرچه بیشتر نیرو‌های اصلی بلوک شرق آماده است. ناتو بخصوص روی چین تمرکز کرده که اگرچه در بعضی زمینه‌ها با روسیه دوست نیست، اما هرجا که بحث‌های استراتژیک و عقیدتی – سیاسی پیش آید، طبعاً کنار روس‌ها و مقابل امریکایی‌ها خواهد ایستاد.

آن‌ها یکدیگر را کامل می‌کنند

دلایل دیگری هم برای اینکه روس‌ها و چینی‌ها دست به همکاری‌های نزدیکتر از گذشته بزنند، وجود دارد و یکی از آن‌ها محصولات و فرآورده‌هایی است که هریک از آن‌ها قدرت تولید آن را دارند و می‌توانند کار طرف مقابل را کامل کنند.

روسیه دارای منابع زیرزمینی بسیار غنی گاز است و در کنار آن، انواع مواد معدنی و بعضی محصولات کشاورزی را در حجم بالا تولید می‌کند. چین نیز که در امور تکنولوژیک پیشتاز است، مواد غذایی و پوشاک را با تولید انبوه به بازار می‌فرستد. از همین رو این دو کشور می‌توانند دست در دست یکدیگر بگذارند تا هر دو طرف بی‌نیاز شوند و امریکا که فشار اقتصادی چین دمار از روزگارش برآورده، بیش از پیش احساس فلاکت کند. امروز هرگونه جنگی بدون اینکه مسائل اقتصادی پایه‌های اصلی تشکیل‌دهنده آن باشد، یک فرایند بی‌معنا است. درست است که ناتو با یکه‌تازی‌هایش بسیاری از معادلات را تغییر داده و جهان را به سوی یک جنگ فراگیر تازه سوق داده است، اما واشنگتن و شرکای اروپایی‌اش ابتدا نگران کمربند اقتصادی چند تریلیون دلاری‌ای هستند که چین در بخش‌های مختلفی از جهان مستقر ساخته و کاری کرده که حدود ۷۰ کشور بدون نیاز به امریکا کار‌های اقتصادی و نیاز‌های معیشتی خود را با همت دولت پکن فراهم آورند.

از چین ۸.۱ درصدی تا امریکای ۵.۷ درصدی

چین از حالا طرح‌های تعمیم جاده‌های مراسلاتی اقتصادی‌اش را تنظیم و اجرا و تعبیه آن را آغاز کرده و درنظر دارد، در ازای ۱.۳ تریلیون دلار تا سال ۲۰۲۷ یک چرخه ارتباطی بزرگ را به دور اهداف و شرکای اقتصادی‌اش در بخش‌های عمده‌ای از جهان بکشد. این درحالی است که ۱۵ کشور آسیا – پاسیفیک عملاً ۳۰ درصد مناسبات اقتصادی دنیا را در دست دارند و در این ارتباط تعیین‌کننده هستند. نرخ رشد اقتصادی چین در سال گذشته به رقم جالب ۸.۱ درصد رسید، ولی امریکا در یک نزول و شکست بزرگ مقابل چین دچار نزول فاحشی در رشد اقتصادی‌اش شد و به رشدی ۵.۷ درصدی اکتفا کرد. درست است که امریکا سابقه تنزلی بیش از این را هم در زمینه نرخ رشدش داشته و از ۱۹۸۴ به این‌سو چندبار در سراشیبی‌های بزرگتر افتاده است، اما حالا که ناتو نقشه سیاسی – نظامی دنیا را تغییر داده توقع این است که کاخ سفید بیش از این در رعشه‌های اقتصادی گرفتار نیاید.

تلاش بی‌نتیجه برای فلج کردن چین

ناتو برای تقویت اوکراین در جنگ نابرابری که با روس‌ها دارد، در ۵ ماه و اندی که از شروع تهاجم ارتش روسیه می‌گذرد، قریب به ۱۰ میلیارد دلار کمک نظامی را به اوکراینی‌ها ارزانی داشته است. امریکا نیز همین خط را تعقیب کرده و ۵۵ میلیارد دلار را چه در قالب تسلیحات نظامی و چه به‌صورت کمک‌های کالایی و خوراکی به سوی کی‌یف سرازیر کرده است. ناتو به درست یا غلط بر این باور است که، چون چین به لحاظ نظامی با امریکا و روسیه برابری نمی‌کند، راه ضربه زدن هرچه مؤثرتر به آن فلج کردن بازو‌های اقتصادی آن است، اما دولت پکن تواناتر از آن است که با این تمهیدات از پای درآید. چین همین «بازی مرگ» را در مورد تایوان اعمال کرده، ولی ناتو که راضی نیست دولت تایپه در دامان چینی بیفتد که همیشه خود را مام وطن و به تبع آن مالک تایوان دانسته، به طرق مختلف مشغول ارعاب واحد‌های نظامی ارتش چین است که در اطراف مرز تایوان اتراق کرده‌اند.

برنده‌ای که بازنده است

ناتو خوشحال است که جنگ روسیه – اوکراین که کرملین امیدوار بود آن را در دو هفته فیصله بدهد، به یک جنگ فرسایشی تبدیل شده و معتقد است روس‌ها حتی اگر دو ماه دیگر کی‌یف را تسخیر کنند آن‌قدر فرسوده خواهند بود که نه در قالب یک برنده بلکه به‌صورت یک بازنده روبه‌روی جهانیان خواهند ایستاد. ناتو و سایر ارگان‌های نظامی بر این باورند که جنگ اوکراین یک بازار اقتصادی تازه و قوی برای آن‌ها بوده است و حتی شرکت‌های بزرگ اقتصادی هم سود‌های کلان خود را بابت این ستیز طولانی پنهان و انکار نمی‌کنند. یکی از آن‌ها کمپانی لاکهید مارتین است که براثر پیامد‌های این جنگ بهای سهامش ۱۲ درصد رشد داشته و نورتروپ گرومان از این هم فراتر رفته و به رشدی ۲۰ درصدی نایل شده است.

یک بازی ترسناک

هم ناتو و هم کاخ سفید بر این باورند که با توجه به متمرکز بودن حواس کرملین روی جنگ با اوکراین می‌توانند رد پای نظامی خود را پررنگ‌تر کنند. ناتو نه‌تن‌ها فنلاند و سوئد را به یک قدمی عضویت خود کشانده، در شرق اروپا هم که پایگاه‌های سنتی نظامی روسیه است، در حال جذب کشور‌های علاقه‌مند به عضویت در این نهاد است و امریکا در حال تأسیس یک مقر نظامی دائمی در لهستان است. ناتو هفته پیش با افتخار اعلام کرد در حال افزایش نیرو‌های واکنش سریع خود در قلب اروپا که تاکنون ۴۰ هزار نفر بودند، به ۳۰۰ هزار نفر است. این چنین است که لفظ خطرناک‌ترین ارگان نظامی جهان بدرستی روی ناتو می‌نشیند و میلیارد‌ها دلار اسلحه تهیه و ساخته شده توسط این پیمان نظامی در حال سرازیر شدن به منطقه است. این یک بازی ترسناک است که ناتو به راه انداخته و حتی کرملین هم برای لمس همه ابعاد آن و خنثی‌سازی‌اش مشکل دارد.