دیابت، از بی‌علامتی تا درمان

به گزارش مجله خبری نگاردکتر مهرنوش ذاکرکیش در گفت‌وگویی رسانه‌ای اظهار کرد: بیماری دیابت به معنی افزایش مداوم قند خون است؛ قند یکی از مهم‌ترین عوامل سوخت و ساز و انرژی در بدن است که برای ورود به سلول‌ها و تبدیل به انرژی، نیازمند هورمون انسولین است و این هورمون از غده‌ای به نام پانکراس یا لوزالمعده ترشح می‌شود.

 وی افزود: در بیماری دیابت، اختلال در عملکرد یا ترشح انسولین رخ می‌دهد که منجر به افزایش قند خون می‌شود.

این فوق تخصص غدد و متابولیسم گفت: در دیابت نوع ۱ ترشح انسولین به صورت نسبتا مطلق یا مطلق کاهش می‌یابد. در واقع سلول‌های بتای پانکراس تخریب می‌شوند؛ این نوع دیابت بیشتر در کودکان و نوجوانان و افراد لاغر بروز پیدا می‌کند و این بیماران برای ادامه زندگی نیاز به انسولین دارند.

ذاکرکیش افزود: دیابت نوع ۲ به گونه‌ای است که بدن برای کنترل قند خون به افزایش عملکرد سلول‌های پانکراس نیاز دارد بنابراین انسولین بیش از حد معمول ترشح می‌شود و بدن نسبت به انسولین مقاومت دارد و پس از مدتی اختلال در ترشح انسولین، به مقاومت به انسولین نیز افزوده می‌شود.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز گفت: این نوع دیابت بیشتر در افراد بالغ و چاق که زندگی بدون تحرکی دارند بروز پیدا می‌کند. در مرحل اولیه، دارو‌های خوراکی کاهنده قند خون پاسخ می‌دهند، اما بعد از مدتی، کاهش وزن بیمار شروع می‌شود و بدن برای کنترل قند خون تنها به انسولین پاسخ می‌دهد.

ذاکرکیش با اشاره به چگونگی بروز دیابت بارداری عنوان کرد: زنانی که قبل از بارداری قند خون طبیعی دارند، اما به علت ترشح هورومون‌های جفتی در زمان بارداری، قند خون‌شان افزایش می‌یابد دچار دیابت بارداری شده‌اند که با خاتمه بارداری، قند خون آن‌ها نرمال می‌شود.

وی افزود: دیابت‌های ثانویه نیز وجود دارند؛ دیابت‌های ثانویه به دلیل یک سری از بیماری‌های پانکراس یا بیماری‌های غدد یا در پی مصرف یک سری دارو‌ها بروز پیدا می‌کند.

این فوق تخصص غدد و متابولیسم بیان کرد: دیابت در مرحه اولیه بدون نشانه است یعنی ممکن است ماه‌ها یا سال‌ها قند خون بالا باشد، اما علامتی نداشته باشد و به مرور زمان علائم آن بروز پیدا کنند.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز گفت: پرنوشی، پرادراری، پرخوری، ضعف و بی حالی، کاهش انرژی، کاهش وزن و بروز زخم‌هایی که به سرعت ایجاد می‌شوند و به خوبی بهبود پیدا نمی‌کنند، شایع‌ترین علائم دیابت هستند.

وی با اشاره به عوارض قند خون بالا بیان کرد: بالا بودن قند خون به صورت مستمر موجب می‌شود قند به عنوان عامل سمی بر ارگان‌های مهم بدن، عروق کوچک موجود در شبکیه چشم، عروق موجود در کلیه و عروق تغذیه‌کننده اعصاب تاثیر بگذارد و منجر به ایجاد علائم چشمی، کلیوی و درد شدید در پا‌ها شود.

این فوق تخصص غدد و متابولیسم افزود: علاوه بر این، بالا بودن قند خون می‌تواند بر عروق بزرگ اثر بگذارد و موجب بروز عواض قلبی – عروقی شود بنابراین افزایش قند خون تنها به معنی بالا رفتن قند خون نیست بلکه می‌تواند ارگان‌های مهم بدن مثل چشم، کلیه، قلب و دیگر اندام‌ها را تحت تاثیر قرار دهد. در مقابل، اگر قند خون به خوبی کنترل شود جلوی بروز عوارض مزمن دیابت گرفته خواهد شد.

وی بیان کرد: افزایش وزن، بی تحرکی، یک سری عوامل ژنتیکی مانند سابقه دیابت در خانواده، افزایش سن، سابقه دیابت بارداری، سابقه بیماری‌های قلبی – عروقی، افزایش فشار خون و چربی‌ها شایع‌ترین عوامل خطرساز دیابت هستند و می‌توانند موجب بروز یا تشدید دیابت شوند. استرس و مصرف یک سری دارو‌ها مانند مصرف کورتون نیز می‌تواند در بیمار دیابتی موجب بروز و تشدید افزایش قند خون شود.

ذاکرکیش گفت: درمان دیابت به سه قسمت تقسیم می‌شود؛ فعالیت بدنی کافی، رژیم غذایی مناسب و درمان دارویی، از درمان‌های دیابت هستند. دیابت نوع ۱ و ۲ شایع‌ترین انواع این بیماری‌اند و برای درمان انواع آن، باید رژیم غذایی و فعالیت بدنی مناسب تجویز شود.

این فوق تخصص غدد و متابولیسم افزود: درمان دیابت نوع ۱ نیازمند انسولین است. برای درمان دیابت نوع ۲ نیز در مراحل اولیه یک سری دارو‌های کاهنده قند خون تجویز می‌شود.