رزمایش مرکب ایران، چین، روسیه و چند نکته

به گزارش مجله خبری نگار، سعید شهرابی فراهانی تحلیلگر مسائل سیاسی و بین المللی در یادداشتی نوشت: میان خبر‌های منتشره در رسانه ها، موضوع برگزاری سومین رزمایش مرکب (که گاهی به اشتباه رزمایش مشترک خطاب می‌شود) به میزبانی ایران و با حضور نیرو‌های دریایی چین و روسیه با عنوان «کمربند امنیت دریایی ۲۰۲۲» در منطقه شمال اقیانوس هند از اهمیت خاصی برخوردار است.

حوزه ژئوپلیتیکی و ژئواستراتژیکی رزمایش نشان می‌دهد که جهت‌گیری کلان امنیتی جمهوری اسلامی ایران، بر پایه بهره برداری حداکثری از موقعیت ویژه کشور در جغرافیای منطقه‌ای در حال شکل گیری است. در صورت تحقق شرایط لازم و کافی، این جهت‌گیری می‌تواند یک نقش محوری برای جمهوری اسلامی ایران در «نظم بین المللی» یکصد سال آینده ایجاد نماید!

تمرکز رزمایش کمربند امنیت دریایی بر موضوع حفاظت از امنیت تجارت دریایی بین المللی در مسیر اصلی شرق به غرب و بالعکس؛ ناشی از برآورد‌های قابل توجه برای ثبات امنیتی و توسعه اقتصادی است. به عبارت دیگر؛ پیشگامی و مشارکت سه کشور حاضر در این رزمایش مرکب؛ علاوه بر اینکه حاکی از تغییرات تدریجی و عمیق در سطح نظام بین الملل و توزیع قدرت است، برای سایر بلوک‌های قدرت نیز پیام‌هایی را در بر خواهد داشت. از جمله آن که جمهوری اسلامی ایران را نمی‌توان منزوی و محدود ساخت یا منافع ملی این کشور را با زد و بند با قدرت‌های فرامنطقه‌ای نیمکره غربی به سادگی پایمال کرد.

با در نظر گرفتن یک چشم انداز متوسط نیز می‌توان دریافت ابتکاراتی مانند کمربند امنیت دریایی صرفاً در موضوع نظامی، امنیتی و ژئوپلیتیک باقی نخواهند ماند بلکه زمینه و بستری برای پی ریزی اقتصاد‌های رو به جلو است که از یک طرف تا شرق آسیا و از سوی دیگر به دروازه‌های اروپا می‌رسد، از یک سمت تا عمق اوراسیا و از جهت دیگر تا شمال آفریقا امتداد پیدا می‌کنند و از قضا ایران در قلب این گستره متنوع قرار دارد. حال جای پرسش است که چگونه باید پیش نیاز‌ها و الزامات داخلی و خارجی این اَبَرپروژه را مهیا کرد؟ آیا در چارچوب تلاش‌ها برای اجرایی شدن این تحول بزرگ، نگاه منحصر شده به غرب می‌تواند تأمین کننده منفعت پایدار ایرانیان در یک قرن آینده باشد؟

با وجود انبوه مطالب روشنگرانه که با اقبال در افکار عمومی داخلی نیز مواجه می‌شوند؛ متاسفانه دیده می‌شود که برخی جریان‌های سیاسی تمایل شدیدی برای مصادره برنامه‌های کلان و راهبرد‌های ملی دارند تا در مواقعی مانند انتخابات، ثمره آن را برداشت کنند! تأسف‌آورتر اینکه عده‌ای احساس می‌کنند که در این رقابت غیرعقلانی؛ عقب مانده‌اند و چاره‌ای جز همصدایی با بیگانگان کینه‌جو و سرویس‌های اطلاعاتی خارجی – که بطور عجیبی در حال یارگیری و پول‌پاشی با هدف انحراف افکار عمومی از مسیر صحیح تحلیلی تحولات داخلی و خارجی هستند– ندارند و در این زمینه مسابقه مضحکی را با اپوزسیون وامانده و خارج‌نشین به راه انداخته‌اند!

تقلیل موضوع ارتقای روابط با کشور‌های حوزه شرق کشور به «دلواپس نمایی» برخی جریانات سیاسی افراطی، پیچیدن موضع‌گیری‌های بی‌مبنا در زرورق قیاس‌های مع الفارق و فارغ از استدلال منطقی و عرضه آن‌ها با داد و قال و جار و جنجال؛ نمی‌تواند در جهت خیرخواهی ملی و نفع عمومی باشد. قطعاً روابط هوشمندانه و حکیمانه با کشور‌های دنیا اعم از شرق یا غرب؛ مستلزم استقرار ساز و کار‌هایی است که با قانون اساسی و اصول حاکمیتی نظام مقدس جمهوری اسلامی به ویژه در حوزه سیاست‌خارجی سازگاری داشته باشند. مسلم است تا زمانی که آمریکا در سودای اعاده سلطه خود در دوره پهلوی یا انگلستان در خیال بازگشت به عهدنامه‌های ننگین دوره قاجار به سر می‌برند؛ جمهوری اسلامی ایران سودی در برقراری این گونه روابط یکطرفه نخواهد داشت.

در اینجا مناسب است به طراحان بازی‌های روانی نیز تذکر داده شود که تبلیغات زودرس برای انتخابات‌های پیش رو علاوه بر اینکه جزء تخلفات قابل پیگیری به شمار می‌روند، یک استراتژی فول هم محسوب می‌شوند. چه بسا که سرکنگبین صفرا فزوده و چه بسا که سحر ساحر به خودش اصابت کرده است.