پرتره‌ای پس از مرگ که مسیر درستی پیمود

به گزارش مجله خبری نگار مستند آیدین که درباره زندگی حرفه‌ای بسکتبالیست فقید آیدین نیکخواه بهرامی ساخته شده است تلاش کرده تا با کمک یک آرشیو پربار پژوهشی، اما با یک تدوین درست و حساب شده فیلم را از حالت گزارشی فاصله دهد و با دقت در اندازه‌های هر بخش مخاطب را در تمام طول فیلم با خود همراه کند.

معمولا برعکس تصور عام ساخت چنین مستند‌هایی دشوارتر است و برای اینکه جذابیت لازم برای دنبال کردن را داشته باشند شرایط محدودتری دارند. در این مستند از تمام امکانی که آرشیو به فیلمساز داده است، استفاده شده تا به یک فرم بیانی برسد و آن فرم را با تکنیک تدوین به دست آورد.

در فیلم‌های مستند این‌چنینی اگر روایت کل‌های سخنگو با گریززدن به تصاویر آرشیوی و حفظ تایم پیش نرود به مسیر غلطی می‌افتد که در آیدین این مسیر درست پیش رفت. فیلم ریتم و فرم مناسب خود را پیدا کرد و استفاده از عکس‌های آرشیوی با تغییراتی در رنگ که پیشتر این تکنیک را در مستند بهارستان خانه ملت و نوع روایتش دیده بودیم به شکلی مناسب اتفاق افتاد.

فیلم در محتوای خود قصد احساساتی کردن مخاطب را ندارد و در روایت در جایی درست، وجه دراماتیک اثر تاثیر لازم را می‌گذارد.

مستند به هویت خود متعهد مانده است و با اینکه از ورزشکاری فقید و مهم حرف می‌زند، در آنجا که لازم است درباره ضعف‌های روحی او هم سخن می‌گوید و از تقدیس می‌پرهیزد و این هم کمک می‌کند تا تاثیر واقعی بیشتری بر مخاطب داشته باشد.

لحن راوی محتوای فیلم را نمی‌پوشاند و محتوای اصلی بر لحن راوی سوار است و این هم اتفاق درستی بود که اگر عکس آن بود فیلم را ضعیف می‌کرد.

استفاده از فیلم‌های شخصی آیدین نیکخواه بهرامی در کنار آرشیو‌های فضای حرفه‌ای او توانسته با جاگیری درست به هم پوشانی درستی برسد و برای عمق بخشیدن به تصور مخاطب از شخصیت اصلی مستند کمک کند؛ نوعی شخصیت پردازی و پیدا کردن «زاویه روایت».

در بخش مصاحبه‌ها کاملا به این اطمینان می‌رسیم که اثر بخش پژوهشی خوبی داشته و این وقتی خودش را نشان می‌دهد که با بازیکن تیم مقابل از قطر مصاحبه می‌شود.

آیدین اثری شریف و قابل دفاع است که ابداً ملال آور نیست و در عین حال نمی‌توان گفت یک اثر تلویزیونی باشد بلکه تمام دقت لازم به کار رفته تا از حد متوسط رو به بالا حرکت کند و این تا اواسط فیلم و ایجاد کشش برای مخاطب پیش می‌رود و پس از آن در پارت‌های پایانی فیلم حتی متوجه می‌شویم فیلم جدای از موضوع توانسته با تکنیک جذابیت کافی و به اندازه را ایجاد کند تا آن را یک تجربه موفق بدانیم.

آیدین و صمد و ارتباط این دو برادر و نوع برخورد فیلم با این رابطه هم به درستی شکل گرفت و به مسیر غلطی نرفت.

فیلم پرتره‌ای پس از مرگ است که تمام امکانات اینکه به یک خوانش غلط در زمان ساخت بیفتد، را داراست، اما از تمام این مسیر‌ها به سلامت بیرون آمده است.

اکران فیلم مستند آیدین از ۲ شهریورماه در سینما‌های «هنر و تجربه» آغاز شد. آیدین به کارگردانی اشکان مهریار و تهیه‌کنندگی ‎مهدی برجیان، روایتی از زندگی آیدین نیکخواه بهرامی بازیکن فقید بسکتبال ایران با صدای پرویز پرستویی است.

آیدین نیکخواه بهرامی پس از قهرمانی تیم ملی در جام ملت‌های آسیا در سال ۲۰۰۷ میلادی و کسب سهمیه المپیک، در حالی که تنها چندماه به حضورش به همراه تیم ملی در المپیک پکن باقی مانده بود، در جاده چالوس در یک سانحه رانندگی درگذشت.

در خلاصه داستان این فیلم مستند آمده است: خاطره گویی از زبان خانواده و هم‌بازی‌های آیدین نه تنها این مستند را جذاب کرده، بلکه شخصیت این اسطوره فقید را به علاقه‌مندان و به خصوص نسل جدید بسکتبال معرفی کرده است.