بیماری کراتوز آکتینیک و ۵ روش درمان خانگی آن

به گزارش مجله خبری نگار، نور خورشید فواید بی شماری برای پوست دارد. برای مثال، پوست انسان در برابر نور خورشید اقدام به تولید ویتامین D می‌کند که برای کارکرد مناسب بدن ضروری است. با این حال، شاید شما هم تجربه آن را داشته اید که زمانی که به مدت طولانی در معرض نور آفتاب قرار گرفته اید، شاهد سوخته شدن پوست خود بوده اید.

یکی از مشکلات پوستی رایج که به دلیل در معرض آفتاب قرار گرفتن بروز می‌کند کراتوز آکتینیک (actinic keratosis) است. در این حالت پوست خشک شده و پوسته پوسته می‌شود. ممکن است در این حالت فرد از خونریزی در محل و درد نیز رنج ببرد. این موضوع می‌تواند در هر بخشی از بدن مانند پشت دست ها، بینی، لب ها، گردن و پوست سر (در افراد کچل) بروز کند.

اکتینیک کراتوز (AK) به لکه‌های خشن، خشک و کوچک بر روی پوست گفته می‌شود که به دلیل قرار گرفتن در معرض نور خورشید ایجاد می‌شود. علاوه بر این با بالا رفتن سن، برخی از افراد شاهد ایجاد لکه‌های خشن و پوسته پوسته بر روی دست، بازو و یا صورت خود می‌شوند. این نقاط اکتینیک کراتوز یا همان لکه‌های خورشیدی یا لکه‌های سن نامیده می‌شوند. این لکه‌های معمولا در مناطقی از پوست که بیشتر در معرض نور خورشید هستند، مانند روی دست دیده می‌شود. کراتوز اکتینیک (AK)، یک بیماری پوستی بسیار شایع است. در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت پیرو مطالب در مورد مراقبت از پوست، در مورد علائم، عوامل خطر، درمان و پیشگیری از اکتینیک کراتوز صحبت خواهیم کرد.

AK زمانی رخ می‌دهد که سلول‌های پوستی به نام کراتینوسیت شروع به رشد غیر طبیعی کرده و موجب تغییر رنگ پوست شده و ایجاد پوسته پوسته می‌کند. تکه‌های پوستی ایجاد شده می‌توانند در رنگ‌های زیر باشند:

• قهوه‌ای
• قهوه‌ای مایل به زرد
• خاکستری
• صورتی

این لکه‌ها معمولا در بخش‌های زیر که بیشتر در معرض نور خورشید است ایجاد می‌شوند:

• دست‌ها
• بازو‌ها
• صورت
• پوست سر
• گردن

در اغلب موارد، لکه‌های ایجاد شده توسط اکتینیک کراتوز سرطانی نیستند. درست است که محل پیدایش این لکه‌های تقریبا با محل ایجاد کارسینوما سلول سنگفرشی (SCC) یکی است، اما این لکه‌های معمولا به بافت‌های مجاور حمله نمی‌کنند. با این حال زمانی که اکتینیک کراتوز بدون درمان رها شود حدود ۱۰ درصد از مبتلایان به آن می‌توانند به SCC نیز مبتلا شوند. SCC دومین نوع شایع سرطان پوست است.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

تشخیص لکه‌های غیر سرطانی از سرطانی دشوار می‌باشد؛ بنابراین بهترین راه این است که جدیدترین تغییرات پوستی توسط پزشک ارزیابی شود. مخصوصا اگر ضایعات تداوم داشته، رشد کند و یا دچار خونریزی شود.

علل اکتینیک کراتوز

اکتینیک کراتوز در اثر قرار گرفتن در معرض اشعه‌های فرابنفش شدید و مستمر حاصل از خورشید و یا تخت‌های سولار که به منظور برنزه کردن استفاده می‌شود ایجاد می‌گردد.

هر کسی می‌تواند به اکتینیک کراتوز مبتلا شود. اما برخی شرایط افراد را بیشتر مستعد ابتلا به اکتینیک کراتوز می‌کند:

• سن بالای ۴۰ سال
• زندگی کردن در مناطق آفتابی
• داشتن سابقه قرار گرفتن در معرض نور خورشید شدید یا آفتاب سوختگی
• داشتن مو‌های بلوند یا قرمز و یا چشمان روشن یا آبی
• اگر قرار گرفتن در معرض آفتاب منجر به ایجاد کک و مک و یا سوختگی شود
• داشتن سابقه شخصی در ابتلا به اکتینیک کراتوز و یا سرطان پوست
• داشتن سیستم ایمنی ضعیف در نتیجه شیمی درمانی، لوکمیا، ایدز و یا دریافت دارو‌هایی که برای پیوند عضو استفاده می‌شود

تشخیص

اگر فرد مبتلا به کراتوز اکتینیک باشد، پزشک تنها با یک معاینه ساده به احتمال زیاد آن را تشخیص خواهد داد. اگر شکی وجود داشته باشد، وی آزمایش‌های دیگری مانند نمونه برداری از پوست، انجام خواهد داد. این نمونه برداری معمولاً توسط پزشک و در مطب وی پس از چندین تزریق انجام خواهد گرفت. حتی پس از درمان، پزشک احتمالاً از فرد خواهد خواست تا پوست وی حداقل هر سال یک بار از نظر وجود علائم سرطان بررسی شود.

درمان

کراتوز اکتینیک برخی اوقات خود به خود ناپدید می‌شود، اما معمولاً پس از قرار گیری در معرض نور خورشید دوباره عود می‌کند. به دلیل اینکه نمی‌توان گفت کدام لکه یا زخم تبدیل به سرطان خواهد شد، لکه‌های کراتوز اکتینیک معمولاً برای پیشگیری برداشته می‌شوند.

دارو درمانی

اگرفرد لکه‌های متعددی دارد، بهتراست همه‌ی منطقه درگیر درمان شود. دارو‌هایی که می‌تواند برای این کار تجویز شوند عبارتنداز:

• پماد فلورویوراسیل
• پماد ایمیکویمود
• ژل دیکلوفناک

این پماد‌ها ممکن است برای چند هفته سبب قرمزی، پوسته پوسته شدن یا سوزش شوند.

فوتودینامیک درمانی

در درمان فوتودینامیک، پزشک محلولی شیمیایی را به ناحیه آسیب دیده می‌زند که آن را به نور حساس می‌سازد. سپس وی آن قسمت را در معرض نور مصنوعی قرار می‌دهد تا سلول‌های آسیب دیده پوست را از بین ببرد. عوارض جانبی این درمان شامل قرمزی، تورم و حس سوزش در طول درمان می‌باشند.

در ادامه به راهکار‌های ساده خانگی برای خلاصی از این بیماری می‌پردازیم:

۱- سرکه سیب: می‌توانید از سرکه سیب به طور مستقیم در محل پوسته پوسته شدن بهره ببرید. این کار را می‌توانید در فواصل زمانی مشخص تا التیام کامل پوست استفاده کنید.

۲- روغن نارگیل: مصرف این روغن به التیام پوست و از بین رفتن قرمزی آن کمک می‌کند. استفاده از روغن نارگیل برای نرمی پوست نیز مفید است.

۳- روغن درخت چای: این روغن خاصیت ضدمیکروبی دارد و بهتر است به صورت مستقیم بر روی محل عارضه استفاده شود. بهتر است در ابتدا از روغن نارگیل استفاده کرده و پس از آن از روغن درخت چای استفاده کنید.

۴- چای سبز: کمتر کسی می‌داند که علاوه بر آنکه می‌توانید چای سبز را بنوشید، می‌توانید از آن برای التیام پوست بهره بگیرید. این چای دارای ترکیبات قابض است که برای مشکلات پوستی مفید محسوب می‌شود. مقداری از چای سبز را در آب گرم مرطوب کرده و در محل عارضه قرار دهید.

۵- بادمجان: می‌توانید در منزل با ترکیب سرکه سیب و بادمجان یک پماد پوستی مناسب برای درمان کراتوز آکتینیک تهیه کنید. برای این کار یک بادمجان را چرخ کرده و در شیشه بریزید و سرکه سیب را به آن اضافه کنید. این مخلوط را به مدت ۴ روز در یخچال قرار داده تا رنگ بادمجان به تیره تغییر کند. این ترکیب را در پارچه‌ای قرار داده و بر روی پوست قرار دهید. گرچه این ترکیب شبیه ترشی لیته به نظر می‌رسد، اما نباید به اشتباه ترشی لیته را بر روی پوست قرار دهید.

منابع: ساعدنیوز و yjc