مذاکرات وین؛ غلبه مذاکره کنندگان بر خط تخریبی رسانه‌ای

  به گزارش مجله خبری نگار،سومین روز از مذاکرات وین با بحث‌های کارشناسی نمایندگان ایران و کشورهای۱+۴ بر روی متون مذاکراتی در جریان است که خط تخریبی برعلیه مذاکرات وین تشدید شده است.

ادعای توقف گفتگو‌ها خبری بود که در جریان مذاکرات در فضای رسانه‌ای غرب منتشر شد. یک منبع آگاه نزدیک به تیم مذاکره کننده با رد این ادعا اظهار کرد: اتفاقا مذاکرات به صورت جدی بر روی متون پیشنهادی ایران ادامه دارد و یکشنبه نیز گفتگو‌ها به صورت جدی ادامه داشت. این منبع آگاه این را هم گفت که زیاده خواهی‌های اروپا همچنان ادامه دارد و کندی پیشرفت در بحث‌ها نیز به همین دلیل است، اما گفتگو‌ها متوقف نشده است.

به نظر می‌رسد چنین اقداماتی به منظور فشار بر تیم مذاکره کننده ایران برای پذیرش خواسته‌های فرابرجامی غرب است. فشار و تهدید یکی از ابزار‌های سیاست خارجی غرب خصوصا ایالات متحده آمریکا است که در مقاطع مختلف به کار گرفته می‌شود. غربی‌ها معمولا همواره در مواجهه با کوچکترین اختلاف نظر‌ها با کشور‌های دیگر از تهدید و اتمام حجت استفاده می‌کنند.

این در حالی است که ایران با جدیت و قاطعیت در وین حضور یافته و اراده جدی برای دستیابی به توافق دارد. روز گذشته آیت الله سید ابراهیم رییسی در نشست سفرا و روسای نمایندگی‌های ایران در کشور‌های همسایه از اهتمام ایران برای دستیابی به توافق خوب خبر داد و گفت که اگر طرف مقابل مصمم به رفع تحریم‌ها باشد، توافق خوبی صورت خواهد گرفت و ما حتما به دنبال این توافق خوب هستیم.

رییس جمهوری همچنین گفت: برخی می‌گفتند جمهوری اسلامی مذاکره نمی‌کند و عده‌ای مدعی بودند که ما در مذاکرات جدی شرکت نمی‌کنیم و یا برنامه نداریم، اما جمهوری اسلامی در مذاکرات عزتمندانه شرکت کرد و با ارائه متن نشان داد که در مذاکره جدی است.

حالا و با گذشت چهار روز از این دور از گفتگو‌ها به نظر می‌رسد فضای منطقی تری بر مذاکرات حاکم شده است. علی باقری کنی، مذاکره کننده ارشد ایران فضای گفتگو‌ها را بسیار جدی ارزیابی کرده و با بیان اینکه هر طرفی باید از مواضع خودش دفاع کند و استدلال‌های خودش را بیاورد و منافع طرف خودش را تعقیب کند، گفت: البته این به معنی همسویی صد در صدی مواضع دو طرف نیست، ولی این‌که رویکرد به گونه‌ای باشد که مخل روند گفتگو‌ها باشد، من حداقل در این مدتی که در متن گفتگو‌ها بودم، ندیدم.

اساسا هرگونه مذاکره و گفت و گویی برای رفع اختلاف نظر‌ها و نزدیک کردن دیدگاه‌هاست و اگر قرار باشد اختلاف نظری وجود نداشته باشد، مذاکره‌ای هم انجام نمی‌شود. در روز‌های منتهی به مذاکرات اخیر، طرف‌های غربی با بزرگنمایی اختلافات تلاش کردند مذاکرات را به بن‌بست بکشانند به همین دلیل در مذاکرات وقفه ایجاد شد، اما ایستادگی جمهوری اسلامی باعث شد که دور جدید گفتگو‌ها با رویکری مثبت‌تر آغاز شود. بر اساس اظهارات معاون سیاسی وزیر خارجه، این وقفه موجب شد که موضعی که برخی از این کشور‌ها داشتند که ایران دیدگاه جدیدی را مطرح نکند، ولی بعد از گذشت یک هفته عملا نگاه منطقی ایران را پذیرفتند.

مذاکره کننده ارشد ایران در تبیین انواع موضوعات مطرح شده در مذاکرات گفت: ممکن است برخی از موضوعات به دلیل ارائه نظرات و دیدگاه‌های دولت جدید مطرح شود که این هم ممکن است اضافه شود. همچنین ممکن است چند موضوعی که مطرح می‌کنیم در مرحله اول مورد موافقت طرف مقابل قرار نگیرد که این هم می‌شود جزو موضوعات اختلافی.

باقری با بیان اینکه اولویت اصلی این دور از گفتگو‌ها لغو تحریم‌های غیرقانونی و ظالمانه بوده، یادآورشد: در پایان وین ۶ هم در موضوع لغو تحریم‌ها و هم اقدامات هسته‌ای، چندین موضوع حل نشده داشتیم که در این دور هم اگر مسائلی حل نشود به مسائل قبلی اضافه می‌شود و آن مسائل می‌شود محور گفتگو‌های ما با طرف مقابل که بخش اصلی مذاکرات را شکل خواهد داد و در روز‌های آینده ما وارد این مرحله خواهیم شد.

علی باقری با بیان اینکه مذاکره و توافق دو طرف دارد و قاعدتا باید هر دو طرف شرایطی را داشته باشند که مذاکرات منتج به نتیجه و توافق شود، ادامه داد: تیم مذاکره کننده ایران اولا با دست پر به وین آمده و به اصطلاح دیدگاه‌هایش را در مورد مسائل مختلفی که در گفتگو‌ها است همه را دسته‌بندی، جمع‌بندی و اولویت‌بندی کرده و برخی از آن‌ها را ارائه داده و برخی را در روز‌های آینده به اقتضای روند گفتگو‌ها ارائه خواهد کرد. نکته دوم این است که ما چارچوب‌هایی را در مذاکرات رعایت کردیم که زمینه ساز حصول توافق است به ویژه بنا گذاشتن مواضع و دیدگاه‌هایمان براساس توافقی که مورد نظر هر دو طرف است یعنی توافق سال ۱۳۹۴.

جمهوری اسلامی در این دور مذاکرات وین با دست پر، جدی و همراه با هیات کارشناسی منسجم اقتصادی وارد شد و به نوعی تمام ابهام آفرینی‌ها و ادعا‌هایی مانند جدی نبودن ایران برای ادامه مذاکرات و نیز وقت تلف کردن را خنثی کرد. هفته گذشته غرب در حالی که سعی داشتند ایران را به بی برنامگی متهم سازند با دو سند از سوی ایران مواجه شدند که در آن دیدگاه‌ها و پیشنهاد‌های ایران در رابطه با لغو تحریم‌ها و اقدامات هسته‌ای آمده بود.

مذاکره کننده ارشد کشورمان با بیان اینکه نگاه، اولویت و رویکرد و جدیت و آمادگی طرف مقابل هم در این تاثیر می‌گذارد که آیا مذاکرات موفق می‌شود و با سرعت بیشتری به توافق می‌رسیم یا نه، گفت: از آن جهتی که به طرف ایرانی مربوط می‌شود، من نسبت به حصول توافق خوشبین هستم، اما با توجه به سابقه ناخوشایندی که مردم ما از طرف مقابل دارند، قطعا ما ساده اندیش نخواهیم بود.

باقری در مورد اتهامات برخی رسانه‌ها و مقامات حاضر در مذاکرات وین گفته بودند «ایران مواضع حداکثری دارد» و به دنبال وقت کشی است، گفت: ما مواضع‌مان براساس توافقی بوده و هست که در سال ۱۳۹۴ بین ایران و۱+۵ نهایی شد و نکات، ملاحظات و خواسته‌های ما دقیقا مبتنی بر آن توافق است.

ادعای «عقب نشینی تیم ایران» محور دیگر جنگ رسانه‌ای غرب در جریان مذاکرات وین بود. در این زمینه مذاکره کننده ارشد کشورمان ضمن رد هرگونه عقب نشینی جمهوری اسلامی گفت: ما همان مواضعی که در هفته قبل داشتیم و مکتوب کردیم و به طرف مقابل دادیم، با همان مواضع بر سر میز مذاکره حاضر شدیم و طرف ایرانی این دیدگاه‌ها را تبیین و استنادات آن را مطرح و دلایل مرتبط با آن دیدگاه را با طرف مقابل مطرح کرد.

ادعای دیگری که در روز‌های اخیر در فضای رسانه‌ای وسیاسی مطرح شد «بن‌بست در گفتگو» بود. ادعایی که میخائیل اولیانوف نماینده روسیه در مذاکرات وین در خصوص آن نوشت: در کمال تعجب برخی تحلیلگران و روزنامه نگاران وضعیت گفتگو‌های وین را دراماتیک و تقریبا به بن بست رسیده توصیف می‌کنند. در این مورد، این طور نیست. پس از یک وقفه مذاکره‌کنندگان به دیپلماسی چانه‌زنی عادی بازگشتند و رایزنی‌های فشرده خود را ادامه دادند. فضای مذاکرات مثبت است.

در ساعات گذشته برخی رسانه‌ها از دستیابی به توافق اولیه خبر دادندو اولیانوف ساعاتی قبل در این خصوص نوشت: مذاکرات وین در جریان است و چند ملاقات نیز در قالب‌های مختلف برای امروز (یکشنبه) برنامه ریزی شده است.

وی اضافه کرد: برخی مسائل مهم هنوز در دستور کار مذاکرات است، اما اکنون و بعد از وقفه که روز‌های گذشته بین مذاکرات داشتیم، رسیدگی به این مسائل بطور مناسب و براساس موازین و مقررات دیپلماسی چند جانبه ادامه دارد. به گفته این دیپلمات روس هنوز زود است که درباره توافق اولیه قضاوت کنیم. باید صبر کرد و دید.

مسلما تمام تلاش تیم مذاکره کننده ایرانی این است که ۳ شرط اصلی در مذاکرات تحقق یابد؛ یعنی رفع تحریم‌های مربوط به توافق هسته‌ای، راستی‌آزمایی درباره رفع تحریم‌ها و کسب ضمانت عدم خروج آمریکا. در این بین مهم آن است که گفتگو‌ها با جدیت ادامه دارد طبیعی است که این گفتگو‌ها بسیار چالشی و دشوار است در عین حال همانطور که آیت الله رییسی دیروز گفت اگر طرف مقابل آمادگی مصمم به رفع تحریم باشد ایران آماده دستیابی به توافق خوب است.