اظهارات موسوی درباره جشنواره فیلم کوتاه تهران و حاشیه‌هایش

به گزارش مجله خبری نگار، نشست خبری سی‌وهشتمین جشنواره بین‌المللی فیلم‌کوتاه تهران صبح شنبه، ۲۴ مهرماه در سالن شماره دو سازمان سینمایی باحضور سید صادق موسوی دبیر جشنواره در حالی برگزار شد که با وجود ادامه‌دار بودن شرایط کرونایی و پیش‌بینی‌ها برای شروع پیک ششم این جلسه فقط به صورت حضوری و با حضور خبرنگار‌ها بود.

دبیر این جشنواره درباره حاشیه‌های به وجود آمده پس از انتقاد چند فیلمساز درباره سانسور و اعلام فیلم‌های تعیین شده از سوی جشنواره به اسکار بیان کرد: برای سوتفاهم‌های پیش آمده باید بگویم که بخش مسابقه ملی ما ارتباطی به اسکارکوالیفاید ندارد و جایزه بزرگ در بخش مسابقه بین‌الملل جشنواره به آکادمی اسکار معرفی می‌شود. این رویداد سینمایی به واسطه حضور فیلمسازان و حمایتی که سازمان سینمایی طی چهار دهه از این جشنواره به عمل آورده است توانست این امکان را کسب کند که جزو تاییدیه اسکار باشد. اسکار می‌داند که ما جزئی از جمهوری اسلامی ایران هستیم و از بیش از ۶۰۰۰ اثری که برای ما ارسال می‌شود تنها می‌توانیم با وجود قواعد اسلامی تنها یک درصد از این آثار را انتخاب کنیم، ضمن این که داوران بخش بین‌الملل فیلم اصلی را تماشا می‌کنند، اما چیزی که در ایران اکران می‌شود، مطابق با قوانین و ضوابط ایرانی است و آکادمی اسکار نیز از این ماجرا خبر دارد.

او درباره برخی اعتراض‌ها هم گفت: اعتراض‌ها جنس‌های مختلفی دارند، اما مهم‌ترین منطق برای نبودن بسیاری از آثار صرفا محدودیت فرصت است، زیرا ۱۶۵۰ اثر به ناگزیر از جشنواره بیرون ماندند و از این میان اگر ۱۰ درصد آن‌ها معترض باشند یعنی ۱۶۵ نفر فقط معترض فعال داریم. من می‌فهمم که بچه‌ها با سختی‌های بسیار به ساخت آثارشان مبادرت می‌ورزند. می‌دانم همه نیاز به دیده شدن دارند، به هر حال جوان هستند و خود را متعلق به حوزه فرهنگ و هنر می‌دانند. با مشقت فیلم تولید می‌کنند به امید دیده شدن. می‌دانم که هر سال دلخوری‌هایی پیش می‌آید، اما‌ای کاش رویدادی بود که همه این فیلم‌ها می‌توانستند در بستری دیده شوند. همه این فضای پر خشم به خاطر کمبود امکانات است. در این مدت توهین هایی به من شد که تنها با این موضوع توانستم آرام شوم که خودم را جای آن‌ها می‌گذاشتم. برخی حمله می‌کردند و شب پیام می‌دادند که ناراحت نشو. من یا هر کسی دیگری که مسئولیت می‌پذیریم باید خودمان را سیبل کنیم، چون به هرحال برخی از آن‌ها به حق هستند.

وی درباره انتخاب عنوان "مشاوران انتخاب آثار" در دوره سی و هشتم به جای هیات انتخاب توضیح داد: ما در سال کنونی عنوان مشاوران انتخاب را داشتیم. آن‌ها برخی از فیلم‌ها را که در جشنواره‌های دیگر برگزیده شده بودند، اصلا انتخاب نکردند، در بخش بین‌الملل هم مکانیسمی طولانی برای انتخاب داشتیم. شنیدم می‌گفتند برخی فیلم‌ها دیده نشده، اما همه فیلم‌ها دیده شد. ترکیب مشاوران انتخاب امسال ما تکراری نبوده است. دوستان ما در سایر استان‌ها می‌گویند باند هست، اما ترکیب ما یک نفر، دو نفر که نیستند. تمام تلاش ما این بود که ترکیبی جدید را برای این موضوع انتخاب کنیم. قبل از هرچیز مانند سلیقه، باند و... باید بدانیم یک جمعیت چهل هزار نفری داشتیم که فیلم‌هایشان بیرون مانده و باید آن‌ها را درک کرد. اگر حتی ۱۲۵ فیلم بی نقص را هم انتخاب می‌کردیم بقیه نمی‌توانستند این موضوع را بپذیرند. امیدوارم جشنواره‌های دیگر، پلتفرم‌ها و دیگر رویداد‌ها بتوانند این فرصت را برای جوانان فیلم کوتاه فراهم کنند تا این فیلم‌ها دیده شود و این انتظار بزرگی نیست.

او با اشاره به سیاست‌های جشنواره اضافه کرد: اگر دوستان ما یک‌بار فراخوان را بخوانند بسیاری از مسایل حل می‌شود. این جشنواره توسط وزارت فرهنگ و ارشاد و با بودجه بیت‌المال برگزار می‌شود و باید در چارچوب سیاست‌های آن نقد شود. ما جشنواره‌ای خنثی نیستیم. بسیاری از جشنواره‌ها در جهان ممکن است محدودیت نداشته باشند، اما در ابتدای فراخوان نوشته بودیم چه اولویت‌هایی داریم. مثلا فیلم‌های امیدبخش، با محوریت همبستگی اجتماعی و سرمایه‌های اجتماعی و... مورد قبول بود. اگر دو فیلم با دو موضوع متفاوت و با کیفیت برابر باشند حتما آن فیلمی را انتخاب می‌کنیم که درباره خانواده باشد. حتی در جایزه‌ها هم گفته‌ایم بیشتر به فیلمی جایزه می‌دهیم که درباره همبستگی اجتماعی باشد برخی فیلم‌ها را کنار گذاشتیم، چون کاملا مغایر با اولویت‌ها بود. دست کم در این پنج سال از همه آقایان و خانم‌ها شنیده‌ام که ۱۰تا ۱۵ فیلم شاخص هستند، برخی در سطح دو و نسبت زیادی در رده سوم کیفیت قرار دارند. اگر بخواهیم بسته رفتار کنیم باید تنها ۱۵ فیلم انتخاب کنیم. چند سال پیش کمی فضا را باز کردیم، اما بقیه گفتند چرا همه فیلم‌ها راه پیدا کرده است بنابراین کار سختی را همیشه پیش رو داریم.

دبیر جشنواره سی و هشتم توضیح داد: ما سه مولفه اصلی داریم. همه فیلم‌ها باید از شورای پروانه نمایش مجوز بگیرد. امسال پنج فیلم مجوز نگرفت و چهار فیلم اصلاحیه خورد. این فیلم‌ها به لحاظ کیفی هم باید حداقل‌هایی داشته باشند و دیگر اینکه باید در چارچوب اولویت‌ها باشند. ما چیزی را پنهان نکردیم این سه پارامتر برای ما مهم بود. آن چهار فیلمی را که شورا رد کرد، ما قبول کرده بودیم برخی فیلم‌ها خوب بودند، اما جامعه ستیز بودند و با سیاست‌های اعلامی ما مغایرت داشتند.

صادق موسوی گفت: پارسال ۴۵۰۰ اثر در بخش بین‌الملل ثبت نام کرده بودند و امسال بیش از دو هزار اثر نیز اضافه شدند. یکی از دلایل ما جوایز ارزی بود که در بخش جایزه بزرگ پنج‌هزار یورو هدیه می‌دادیم، موقعیت ما در منطقه و صنعت سینمایی که وجود داشت و قدمت این رویداد، مولفه‌هایی بود که نشان از اعتبار جشنواره بین المللی فیلم کوتاه تهران دارد. من پنج سال است که دبیر جشنواره هستم، اما برای اولین بار ایمیل فیلمسازان خارجی را دریافت کردیم که به چه علت فیلم ما در جشنواره نیست؟ چون در کل جهان، تعداد ۱۲۷ جشنواره اسکار کوالیفاید هستند و ۶۷ مورد از آن‌ها تنها در آمریکا برگزار می‌شوند و ایران عزیز ما سومین کشور مسلمانی است که از این امتیاز برخوردار است. ژاپن، کره جنوبی، سنگاپور، مصر و ترکیه و ایران تنها کشور‌هایی هستند که جشنواره‌هایشان اسکار کوالیفاید هستند.

وی درباره ماجرای اسکاری شدن جشنواره توضیح داد: در ابتدا پرونده درخواست اسکارکوالیفاید ما ریجکت شد برای این که جزء جشنواره‌های رایگان بود. ما علت را به آکادمی توضیح دادیم که این ماجرا به دلیل تحریم‌ها است و این‌گونه ما تنها رویدادی شدیم که اسکارکوالیفاید است و ظرف ۱۰ روز به ۴۵۰۰ فیلم ثبت‌نامی، ۲۱۰۰ فیلم خارجی از اقصی نقاط جهان اضافه شد و چنین رخدادی مهم‌ترین دستاورد جشنواره بود و باعث ایجاد حساسیت‌های بیشتری نسبت به جشنواره نیز شد.

او با اشاره به اینکه «در این سال‌ها شاهد ارتقای سطح کیفی جشنواره از هر حیث بوده‌ایم و البته هنوز تا نقطه آرمانی فاصله داریم، اما به دلایل متعدد این جشنواره می‌تواند بهترین و معتبرترین جشنواره سینمایی باشد» ادامه داد: داوران امسال جشنواره، به دلیل «اسکارکوالیفاید» شدن این رویداد تراز بالاتری داشتند. نزدیک به ۱۰ درصد آثاری نیز که در بخش بین‌الملل حضور دارند، آثار ایرانی را تشکیل می‌دهند.

به گفته دبیر جشنواره، بیشترین تعداد فیلم از هند با ۶۲۱ اثر، فرانسه با ۵۹۰ فیلم، اسپانیا با ۵۸۶ فیلم، برزیل با ۲۷۲ فیلم، ایتالیا با ۲۷۴ فیلم است و در این جدول کمترین آن تعداد ۶۲ فیلم از پرتغال بوده است. ۱۲۸ کشور خارجی به این رویداد اثر ارسال کرده‌اند و به خاطر تحریم‌ها مبلغ جوایز ارزی نیز کاهش یافته است.

موسوی با بیان اینکه «در بخش ملی به لحاظ رشد کمی امسال بیشترین آثار را داشتیم» افزود: ۱۷۷۵ فیلم در بخش‌های مختلف به جشنواره ارسال شدند که از این میان ۱۲۵ اثر در کل انتخاب شد و این یعنی ۷ درصد آثار راه پیدا کردند و ۹۳ اثر بیرون ماندند. در بخش داستانی هم تنها ۴ درصد آثار توانستند در جشنواره شرکت کنند.