یک راز ۸۰۰ ساله: دانشمندان منشأ نماد باستانی ونیز، «شیر بالدار»، را فاش کردند

به گزارش مجله خبری نگار، بر اساس تحقیقات علمی پیشرفته به رهبری تیمی از دانشگاه پادوا در ایتالیا، تجزیه و تحلیل‌های آزمایشگاهی، روایت‌های تاریخی قبلی را که این مجسمه را به تمدن‌های عراق یا یونان باستان نسبت می‌دادند، رد کرد. تجزیه و تحلیل ایزوتوپ نشان داد که مس آن از معادن حوزه رودخانه یانگ تسه در چین سرچشمه گرفته است.

این مطالعه نشان می‌دهد که این مجسمه ممکن است در امتداد جاده ابریشم افسانه‌ای در سفری حماسی از چین به ایتالیا سفر کرده باشد، شاید توسط پدر و عموی جهانگرد معروف مارکو پولو در طول سفرشان به دربار مغول در پکن در قرن سیزدهم حمل شده باشد.

این کشف علمی نه تنها یک معمای هشت قرنی را حل می‌کند، بلکه فصلی از تاریخ تبادل فرهنگی بین تمدن‌ها را از نو می‌نویسد و پرسش‌های جدیدی را در مورد مسیر‌های انتقال میراث هنری بین شرق و غرب در قرون وسطی مطرح می‌کند.

تجزیه و تحلیل پیشرفته ایزوتوپ‌های سرب در نمونه‌های گرفته شده از مجسمه نشان داد که مس مورد استفاده در ساخت آن از منطقه یانگ تسه سفلی در جنوب شرقی چین سرچشمه گرفته است. دانشمندان نوشتند: «ایزوتوپ‌های سرب وسیله‌ای قابل اعتماد برای اتصال فلزات به ذخایر سنگ معدن اصلی آنها فراهم می‌کنند.»

این تحقیقات همچنین نشان می‌دهد که این مجسمه از نظر نوع شبیه به مجسمه‌هایی است که در دوران امپراتوری تانگ، که بین سال‌های ۶۱۸ تا ۹۰۷ میلادی بر چین حکومت می‌کرد، از مقبره‌ها محافظت می‌کردند.

محققان بر این باورند که کل مجسمه ممکن است پس از پیدا شدن توسط نیکولو و مارویو پولو (پدر و عموی مارکو پولو) در جریان بازدیدشان از دربار مغول در خان بالیک (پکن امروزی) به ونیز آورده شده باشد. پس از ورود به ونیز، آن را طوری تغییر دادند که شبیه نماد جمهوری - شیر بالدار سنت مارک - شود.

بررسی بصری مجسمه نشان داد که زمانی شاخ داشته است، به این معنی که شباهت زیادی به یک ژنموشو سنتی چینی (حیوان نگهبان مقبره که در دوران سلسله تانگ ارواح شیطانی را از قبر‌ها دور می‌کرد) دارد.

اعتقاد بر این است که شاخ‌ها بعداً برداشته شده و گوش‌ها کوتاه شده‌اند تا با شکل شیر سنت مارک مطابقت داشته باشند.

این نماد در همه جای ونیز به چشم می‌خورد، ساختمان‌ها و سکه‌ها را زینت می‌دهد. همچنین نشان شیر طلایی، جایزه اصلی جشنواره فیلم ونیز، است.

با این حال، اطلاعات کمی در مورد تاریخچه این مجسمه در دست است. ماسیمو ویدالی، یکی از نویسندگان این مطالعه، گفت: «ما نمی‌دانیم مجسمه چه زمانی به ونیز رسیده، کجا بازسازی شده، چه کسی این کار را انجام داده یا چه زمانی روی ستونی که هنوز هم می‌توان آن را دید، نصب شده است.» دانشمندان تأکید کردند که مطالعه آنها وسعت جغرافیایی نفوذ جمهوری ونیز، یکی از قدرت‌های بزرگ تجاری اروپای قرون وسطی، و میزان به هم پیوستگی جهان آن را نشان می‌دهد.

محققان پیشین اظهار داشتند که قدمت این مجسمه به بین‌النهرین (عراق امروزی)، ایران باستان یا یونان باستان بازمی‌گردد.

ویدالی در پایان گفت: «ونیز شهری پر از رمز و راز است، اما یکی از آنها حل شده است: شیر سنت مارک چینی است و در جاده ابریشم قدم زده است.»

منبع: گاردین