مخالفت ترامپ با پیوستن اوکراین به ناتو

به گزارش مجله خبری نگار، یکی از حاشیه‌های مهم دیدار «دونالد ترامپ» و «ولادیمیر پوتین» در آلاسکا این بود که رئیس جمهوری آمریکا برای اولین بار از دادن تضمین امنیتی به اوکراین در صورت امضای توافق با روسیه سخن گفت. این موضوعی بود که موجب استقبال اتحادیه اروپا هم شد، زیرا بروکسل این پیشنهاد را جایگزینی برای عدم عضویت اوکراین در ناتو می‌بینید.

«دانیل فرید» معاون پیشین وزیر امور خارجه آمریکا در امور اروپا می‌گوید: موثرترین تضمین امنیتی برای اوکراین، عضویت در ناتو خواهد بود، اما ترامپ این گزینه را رد کرده است. در عوض، «استیو ویتکاف» پیشنهاد کرد که تضمین‌هایی مشابه ماده ۵ ناتو، به اوکراین ارائه شود. این ماده به بند دفاع جمعی پیمان آتلانتیک شمالی ارتباط دارد.

در این راستا، ترامپ گفته است که ایالات متحده نیرو در خاک اوکراین مستقر نخواهد کرد، اما از تضمین‌های امنیتی اروپا برای این کشور حمایت خواهد کرد.

این کارشناس اندیشکده شورای آتلانتیک معتقد است: عبارت تضمین‌های امنیتی از سوی ایالات متحده و همچنین شرکای اوکراین که «ائتلاف داوطلبان» (Coalition of the Willing) نامیده می‌شوند، باید بر اساس ماده ۵ استوار باشد؛ یا به طور قانونی الزام‌آور باشد یا حداقل در مورد آمریکا، به نوعی توسط کنگره پشتیبانی شود. هر چیزی کمتر از مفاد ماده ۵ به‌عنوان تضمینی ضعیف تلقی می‌شود و شاید به نوعی دعوت از پوتین برای جنگ باشد.

وی می‌افزاید: محتوای تضمین‌های امنیتی باید با جریان ثابت تجهیزات نظامی غربی و سایر کشور‌ها و همچنین همکاری‌های صنعتی دفاعی همراه شود تا اوکراینی‌ها بتوانند از خود دفاع کنند. برای تحقق وعده ترامپ مبنی بر عدم اتکا به کمک‌های بلاعوض آمریکا، ایالات متحده می‌تواند ترتیبات وام-اجاره را برای اوکراین یا کشور‌های اروپایی جهت تأمین تجهیزات نظامی آمریکایی برقرار کند.

طبق این دیدگاه، تضمین‌های امنیتی همچنین باید شامل استقرار نیرو در داخل اوکراین توسط کشور‌های ائتلاف فوق از جمله دفاع هوایی، گشت هوایی، نظارت، اطلاعات، لجستیک و واحد‌های آموزشی باشد. این نیرو‌ها می‌توانند با پشتیبانی واحد‌های هوایی آمریکا، شامل واحد‌های شناسایی و رزمی مستقر در لهستان و رومانی و همچنین نیرو‌های هوایی و دریایی آمریکا و اروپا مستقر در رومانی و بلغارستان، با همکاری ترکیه برای حمایت از امنیت دریای سیاه، تقویت شوند. ایالات متحده همچنین اطلاعات، لجستیک و سایر پشتیبانی‌ها را برای نیرو‌های ائتلاف و خود اوکراین فراهم خواهد کرد. ناتو نیز می‌تواند با ارائه اطلاعات و حتی پشتیبانی فرماندهی و کنترل، از این امر حمایت کند.

این مقام سابق وزارت خارجه آمریکا تاکید دارد: این فهرست طولانی است، اما دقیقاً مطابق با دیدگاه ویتکاف در عبارت «مشابه ماده ۵» است. این طرح امنیتی برای اوکراین می‌تواند مؤثر باشد اگر ایالات متحده واقعاً متعهد باشد، نیرو‌های لازم را به کار گیرد و در مقابل اعتراض پوتین مقاومت کند.

«مارک ماگیرفسکی» سفیر سابق لهستان در ایالات متحده و اسرائیل هم در مورد نقایص احتمالی تضمین امنیتی برای اوکراین معتقد است: سناریوی ایده‌آل برای روسیه این خواهد بود که اجازه دهد ایالات متحده و شرکای اروپایی‌اش تضمین‌های امنیتی به کی‌یف ارائه دهند و سپس شاهد شکست آنها باشند.

به اعتقاد وی یک شکست بزرگ در تحقق این وعده، اظهارات پوتین مبنی بر اینکه کل غرب یک ببر کاغذی است و قادر به دفاع نه تنها از اوکراین بلکه از خود نیست را اثبات خواهد کرد.

مدیر برنامه استراتژی برنامه لهستان در مؤسسه آزادی در ورشو افزود: تضمین‌های نظامی، به‌ویژه زمانی که به یک کشور غیرمتحد ارائه می‌شوند، همواره به تصمیمات سیاسی بازمی‌گردند. همین اصل درباره ماده ۵ پیمان واشنگتن نیز صادق است که برخلاف تصور عمومی، بیان نمی‌کند که همه اعضای ناتو باید به‌طور خودکار در برابر حمله احتمالی به یکی از آنها واکنش نشان دهند. بلکه ماده ۵ می‌گوید که هر عضو «با فوریت، به‌طور فردی و همراه با سایر اعضا، اقدامات لازم از جمله استفاده از نیرو‌های مسلح را انجام خواهد داد.»

ماگیرفسکی اعتقاد دارد: از دیدگاه اوکراین و متحدان ناتو، بهترین اقدام، ادامه تأمین تسلیحات پیشرفته برای کی‌یف، از جمله موشک‌های دوربرد، سرمایه‌گذاری در زیرساخت صنعتی آن، لغو تمام محدودیت‌ها برای حمله به خاک روسیه و اشتراک‌گذاری حداکثری اطلاعات است. اوکراینی‌ها به این ترتیب، قادر خواهند بود از خود دفاع کنند.