مادران شیرده با سینه‌های کوچک، شیر مغذی‌تری تولید می‌کنند

به گزارش مجله خبری نگار، محققان اخیراً کشف کرده‌اند که زنانی که سینه‌های بزرگ‌تری دارند، در مقایسه با زنانی که سینه‌های کوچک‌تری دارند، شیری با غلظت لاکتوز پایین‌تر تولید می‌کنند. این کشف پیشگامانه نشان می‌دهد که اگرچه اندازه بزرگ سینه برای تولید شیر کافی ضروری نیست، اما ممکن است بر ترکیب شیر تأثیر بگذارد. این یافته‌ها در مجله آمریکایی زیست‌شناسی انسان منتشر شده است.

تغذیه با شیر مادر به دلیل فواید فراوان آن برای نوزادان، از جمله نقش آن در سلامت و رشد طولانی مدت، به طور گسترده شناخته شده است. شیر مادر نه تنها منبع مواد مغذی ضروری است، بلکه حاوی اجزای زیست فعال مختلفی است که می‌توانند بر رشد و نمو نوزاد تأثیر بگذارند. اگرچه مشخص است که ترکیب شیر مادر می‌تواند بین زنان به طور قابل توجهی متفاوت باشد، عواملی که در این تغییرات نقش دارند به طور کامل شناخته نشده‌اند.

مطالعات قبلی تأثیر ویژگی‌های مادر مانند چربی بدن، رژیم غذایی و دفعات تغذیه بر ترکیب شیر را بررسی کرده‌اند، اما رابطه بین اندازه سینه و ترکیب شیر به طور کامل بررسی نشده است. در مطالعه جدید خود، محققان با بررسی اینکه آیا اندازه سینه در طول شیردهی با محتوای درشت مغذی‌های شیر مادر مرتبط است یا خیر، این شکاف را پر کردند.

بین فوریه ۲۰۱۷ و ژوئیه ۲۰۱۸، محققان ۱۶۲ زن منحصراً شیرده از وروتسواف، لهستان را استخدام کردند. شرکت‌کنندگان بر اساس چندین معیار انتخاب شدند تا از یک نمونه همگن و سالم برای مطالعه اطمینان حاصل شود. این معیار‌ها شامل زایمان‌های کامل، مادران مجرد، عدم ابتلا به بیماری‌های مزمن و عدم استفاده از روش‌های پیشگیری از بارداری هورمونی بود. پس از حذف به دلیل داده‌های ناقص یا الگو‌های غذایی غیرمعمول، نمونه نهایی شامل ۱۳۷ زن بود.

این مطالعه شامل جمع‌آوری داده‌های دقیق در مورد هر مادر و نوزاد بود. این داده‌ها شامل اندازه‌گیری‌های آنتروپومتریک مانند دور سینه و زیر سینه، شاخص توده بدنی و درصد چربی بدن بود. شرکت‌کنندگان همچنین پرسشنامه‌ای عمومی در مورد وضعیت اجتماعی-اقتصادی، سابقه تولید مثل و الگو‌های شیردهی خود تکمیل کردند.

نمونه‌های شیر مادر با استفاده از یک پمپ شیردوش مخصوص بیمارستان جمع‌آوری شدند. نمونه‌ها در اواسط صبح گرفته شدند، زمانی که برای استانداردسازی اندازه‌گیری‌های ترکیب شیر بهینه تعیین شده است. محققان نمونه‌های شیر را از نظر محتوای انرژی، چربی، پروتئین و لاکتوز با استفاده از یک دستگاه تجزیه و تحلیل ترکیب شیر انسان تخصصی تجزیه و تحلیل کردند.

برخلاف انتظارات، محققان ارتباط منفی بین اندازه سینه و غلظت لاکتوز در شیر مادر یافتند. زنانی که سینه‌های بزرگتری داشتند، شیری با سطح لاکتوز پایین‌تر نسبت به زنانی که سینه‌های کوچکتری داشتند، تولید می‌کردند. نکته مهم این است که این نتایج حتی پس از کنترل چاقی مادر، میزان کالری و درشت مغذی‌ها، دفعات تغذیه، اندازه نوزاد، سن مادر، تعداد زایمان و وضعیت اجتماعی-اقتصادی همچنان پابرجا بود.

این رابطه معکوس بین اندازه سینه و غلظت لاکتوز قابل توجه است، زیرا لاکتوز منحصراً در غده پستانی سنتز می‌شود. محققان فرض کردند که عوامل هورمونی ممکن است این یافته را توضیح دهند. اندازه بزرگتر سینه با سطوح بالاتر هورمون‌های استرادیول و پروژسترون مرتبط است. این هورمون‌ها ممکن است با کاهش سطح یک پروتئین خاص، آلفا-لاکتالبومین، در شیر مادر، تولید کلی شیر را کاهش داده و سنتز لاکتوز را مهار کنند.

محققان نوشتند: «این اولین مطالعه‌ای است که ارتباط منفی بین غلظت لاکتوز شیر مادر و اندازه سینه مادر را در طول شیردهی کامل گزارش می‌کند. این ارتباط نشان می‌دهد که زنانی که سینه‌های بزرگتری دارند، از طریق کنترل هورمونی، ممکن است شیری با غلظت لاکتوز کمتر نسبت به زنانی که سینه‌های کوچکتری دارند، تولید کنند.»

جالب توجه است که هیچ ارتباط معناداری بین اندازه سینه و سایر درشت مغذی‌ها مانند چربی و پروتئین یافت نشد.

علاوه بر این، این مطالعه نشان داد که دفعات شیردهی و میزان کالری دریافتی مادر نیز بر غلظت لاکتوز تأثیر می‌گذارد. تعداد دفعات شیردهی بیشتر با سطح بالاتر لاکتوز مرتبط بود، احتمالاً به دلیل افزایش ترشح پرولاکتین، هورمونی که تولید شیر را تحریک می‌کند. از سوی دیگر، دریافت کالری بیشتر مادر با سطح پایین‌تر لاکتوز مرتبط بود، احتمالاً به دلیل تأثیر آن بر متابولیسم گلوکز و در دسترس بودن لاکتوز برای سنتز.

لاکتوز یکی از اجزای حیاتی شیر مادر است که بخش زیادی از انرژی مورد نیاز نوزادان را تأمین می‌کند و از رشد سیستم عصبی مرکزی پشتیبانی می‌کند. تغییر در غلظت لاکتوز مرتبط با اندازه سینه ممکن است پیامد‌هایی برای تغذیه و رشد نوزاد داشته باشد. نوزادان مادرانی که سینه‌های بزرگتری دارند و شیر با محتوای لاکتوز کمتری تولید می‌کنند، ممکن است مزایای تغذیه‌ای متفاوتی نسبت به نوزادان مادرانی که سینه‌های کوچکتری دارند، دریافت کنند.

درک این تفاوت‌ها می‌تواند به متخصصان مراقبت‌های بهداشتی کمک کند تا توصیه‌ها و پشتیبانی‌های شیردهی شخصی‌تری ارائه دهند. همچنین، این امر نیاز به تحقیقات مداوم در مورد عواملی که بر ترکیب شیر مادر تأثیر می‌گذارند و چگونگی تأثیر آنها بر سلامت نوزاد را برجسته می‌کند.