هوش مصنوعی شکاف‌های جدیدی میان کشور‌ها ایجاد کرد

به گزارش مجله خبری نگار، جهان بین کشور‌هایی که ابزار محاسباتی برای ساخت سامانه‌های هوش مصنوعی پیشرفته دارند و کشور‌هایی که از این فناوری بی‌بهره هستند، تقسیم شده است.

محققان دانشگاه آکسفورد با بررسی نحوه توزیع قدرتمندترین مراکز داده در جهان به این نتیجه دست یافته‌اند. البته آنها می‌گویند این یک نگاه اجمالی نادر است؛ زیرا از نظر تاریخی، شرکت‌ها و کشور‌ها سعی کرده‌اند اطلاعات مربوط به این تأسیسات و ابزار را مخفی نگه دارند.

رهبران مسابقه هوش مصنوعی در جهان، اتحادیه اروپا با ۲۸ مرکز، ایالات متحده با ۲۶ مرکز و چین با ۲۲ مرکز هستند. در مجموع، آنها بیش از نیمی از مراکز داده جهان با قابلیت ارائه خدمات هوش مصنوعی را که در این مطالعه بررسی شده‌اند، در خود جای‌داده‌اند.

در مجموع، تنها ۳۲ کشور - و اکثریت قریب به‌اتفاق آنها در نیمکره شمالی - دارای ابزاری با قدرت محاسباتی لازم برای ساخت سامانه‌های هوش مصنوعی مولد هستند.

لاسینا کونه، متخصص سیاست گذاری هوش مصنوعی در این مورد گفت: ما در قلب انقلاب هوش مصنوعی، شاهد شکاف در حوزه محاسبات هستیم. این صرفاً یک مشکل سخت‌افزاری نیست. این نشانگر وضعیت حاکمیت دیجیتال در آینده است.

گرانی؛ عامل تبعیض در دسترسی به هوش مصنوعی

مدل‌های هوش مصنوعی مولد، برای آموزش و اجرا به طرز عجیبی گران هستند. پروژه زیرساخت هوش مصنوعی گزاف ۵۰۰ میلیارددلاری دولت ترامپ، ملقب به استارگیت، به همان اندازه که گواهی بر هزینه‌های سنگین است، نشانگر تبلیغات بی‌حدوحصر برای این فناوری نیز هست.

بزرگ‌ترین هزینه اولیه، تهیه پردازشگر‌های گرافیکی گران‌قیمت موردنیاز برای آموزش مدل‌های هوش مصنوعی است که هر کدام ده‌ها هزار دلار قیمت دارند. یک مرکز داده ممکن است به ده‌ها هزار از این تراشه‌های هوش مصنوعی نیاز داشته باشد.

بزرگترین آنها، مانند مرکز «کلوسوس» ایلان ماسک در تنسی، دارای بیش از ۲۰۰۰۰۰ عدد از این پردازشگر‌ها است.

کمتر کسی می‌تواند از عهده چنین سرمایه‌گذاری برآید. اگر در یکی از معدود کشور‌هایی که این امکانات در آنها در دسترس هستند زندگی نمی‌کنید، مجبورید از راه دور چنین خدماتی را اجاره کنید، که به‌هیچ‌وجه ایده‌آل نیست. قلعه، یک استارتاپ مستقر در کنیا که در حال ساخت یک مدل زبانی بزرگ با تمرکز بر زبان‌های آفریقایی است، با این مشکل رو‌به‌رو است.

مهندسان این شرکت باید کار خود را صبح زود، زمانی که اکثر برنامه‌نویسان آمریکایی خواب هستند، به‌سرعت انجام دهند تا بتوانند امور مختلف را با سرعت بیشتری پیش ببرند.

کیت کالوت، مدیر اجرایی سابق انویدیا و بنیان‌گذار امینی، یک استارتاپ رقیب هوش مصنوعی در کنیا، نیز تأیید کرد: اگر منابع لازم برای محاسبات جهت پردازش داده‌ها و ساخت مدل‌های هوش مصنوعی خود را نداشته باشید، نمی‌توانید به جایی برسید.

هوش مصنوعی؛ اهرم قدرت تازه ثروتمندان

توزیع نابرابر دسترسی به قدرت محاسباتی در حوزه هوش مصنوعی، جهان را به دو اردوگاه تقسیم کرده است: کشور‌هایی که به چین متکی هستند و کشور‌هایی که به ایالات متحده وابسته‌اند. هر دو کشور قرار است مراکز داده بسیار بیشتری نسبت به سایرین بسازند.

البته مدل‌های هوش مصنوعی مولد، علاوه بر هزینه‌های گزاف، همچنان مستعد ایجاد توهم و ارائه پاسخ‌های نادرست هستند، خطرات امنیتی عمومی قابل توجهی ایجاد می‌کنند و احتمالاً با تمام شدن داده‌های آموزشی در دسترس این مدل‌ها شرکت‌ها به نقطه فروپاشی نزدیک می‌شوند و هیچ مسیر روشنی برای سودآوری در دسترس آنها نیست.

اما واقعیت این است که تا زمانی که همه به این جمع بندی نرسند که این فناوری بی‌ارزش است یا در مورد آن اغراق شده، هوش مصنوعی همچنان یک اهرم قدرت اصلی برای ثروتمندان در جهت غلبه بر فقرا خواهد بود.

ویلی لدونویرتا، استاد دانشگاه آکسفورد و از محققان مراکز داده در این مورد گفت: کشور‌های تولیدکننده نفت تأثیر بسیار زیادی بر امور بین‌المللی داشته‌اند؛ در آینده‌ای نزدیک که هوش مصنوعی قدرت می‌گیرد، تولیدکنندگان خدمات محاسباتی مرتبط نیز می‌توانند تأثیر مشابهی داشته باشند، زیرا دسترسی به یک منبع حیاتی را کنترل می‌کنند.