به گزارش مجله خبری نگار/خبرنامه دانشجویان ایران؛ برای کرم دست و صورت، انتخاب اسانس میوهای حساسیت بالایی دارد، چون مصرفکننده قرار است ساعتها با این رایحه درگیر باشد. در فرمولاسیون کرمهای دست و صورت، استفاده از اسانسهای طبیعی میوهای نهتنها جنبهی معطرسازی دارد، بلکه بهعنوان عاملی فعال در بهبود ویژگیهای عملکردی محصول نیز ایفای نقش میکند. این اسانسها میتوانند دارای خواص ضدالتهاب، روشنکننده، مرطوبکننده و حتی آنتیاکسیدانی باشند.
در میان انواع مختلف اسانسهای میوهای، برخی از آنها به دلایل مختلف از جمله سازگاری بالا با انواع پوست، بوی مطبوع و خواص درمانی، بیشتر مورد توجه فرمولهکنندگان و مصرفکنندگان قرار گرفتهاند. اما کدام موارد بازخورد بهتری دارند؟
اسانس پرتقال: تقویت گردش خون موضعی و بهبود بافت پوست
موارد میوهای همیشه یک انتخاب محبوب در عرصه ساخت و تولید انواع محصولات آرایشی و بهداشتی هستند. در واقع اسانس پرتقال، از نوع Orange Sweet که از پوست خارجی میوه استخراج میشود، یکی از محبوبترین و در عین حال مؤثرترین اسانسهای میوهای در صنایع آرایشی و بهداشتی است. اسانس پرتقال دارای ترکیباتی، چون لیمونن، سیترال و میریسین است که خواص ضدباکتریایی، ضدالتهابی و تحریککنندگی ملایم دارند. در کرمهای دست و صورت، حضور اسانس پرتقال باعث بهبود گردش خون موضعی، تسریع در بازسازی سلولی و کمک به یکنواختسازی رنگ پوست میشود.
همچنین، بهعلت رایحهی نشاطآور و انرژیبخش پرتقال، از این اسانس در محصولات مراقبتی روزانه استفاده میشود تا حس شادابی و طراوت را القا کند. استفادهی مداوم از کرمهایی که حاوی این اسانس هستند، میتواند به کاهش لکهای سطحی ناشی از نور خورشید کمک کند و برای پوستهای کدر و خسته، نقش احیاکننده داشته باشد.
اسانس لیمو: آنتیاکسیدانی قوی و تنظیمکننده چربی پوست
اسانس لیمو، عمدتاً از پوست لیموهای تازه استخراج میشود و غنی از لیمونن، γ-ترپینن و بتاپینن است. این ترکیبات در کنار اثرات ضدعفونیکنندگی قوی، خاصیت آنتیاکسیدانی چشمگیری دارند. یکی از کاربردهای کلیدی اسانس لیمو در کرمهای دست و صورت، کمک به تنظیم ترشح چربی در پوستهای مختلط و چرب است؛ از این رو اغلب در فرمولاسیون محصولات مراقبتی روز مورد استفاده قرار میگیرد.
وجود این اسانس میتواند به کنترل رشد باکتریهای مولد آکنه کمک کند و در عین حال با خاصیت روشنکنندگی ملایم، باعث کاهش تیرگیها و ناهماهنگیهای رنگی پوست شود. همچنین، عطر شفاف و تند لیمو موجب تحریک حس بویایی و افزایش تمرکز ذهنی میشود که این ویژگی در کرمهای مراقبتی روزانه مزیتی مهم بهشمار میرود.
نکته مهم در استفاده از اسانس لیمو، حساسیت آن به نور است؛ به این معنا که حضور این اسانس در کرمهای روز باید با فیلترهای محافظتکننده در برابر اشعه UV همراه باشد تا از بروز پیگمانتاسیون ناخواسته جلوگیری شود.
اسانس موز: تغذیه عمیق و ترمیم ساختار سلولی پوست
اسانس موز برخلاف سایر میوهها کمتر به صورت صنعتی استفاده میشود، اما در سالهای اخیر به دلیل ارزشهای تغذیهای بالا و ویژگیهای نرمکنندگی خاص خود، جایگاه ویژهای در محصولات دستساز و کرمهای تخصصیتر پیدا کرده است. این اسانس از پالپ میوهی رسیدهی موز استخراج میشود و سرشار از پتاسیم، ویتامین B۶، و مقادیر قابلتوجهی از آنتیاکسیدانهای طبیعی است.
کرمهای حاوی اسانس موز، بهویژه برای پوستهای خشک، آسیبدیده یا پیر توصیه میشوند. این اسانس بهواسطهی قابلیت جذب بالا و نفوذ سریع در لایههای سطحی پوست، موجب آبرسانی عمیق و ترمیم لایهی محافظتی پوست میشود. همچنین، استفادهی مداوم از آن باعث بهبود خاصیت کشسانی پوست و کاهش خطوط ریز ناشی از خشکی میگردد.
یکی دیگر از ویژگیهای مثبت اسانس موز، رایحهی شیرین و ملایم آن است که اغلب در ترکیب با اسانسهای دیگر نیز سازگاری خوبی دارد و به ایجاد تجربهی حسی مطبوع در استفاده روزانه از محصول کمک میکند.
اسانس انگور: محافظت در برابر پیری زودرس و بهبود استحکام پوست
همیشه انگور میتواند باعث ایجاد یک حس متفاوت شود. البته به شرطی که درست استفاده گردد. در واقع اسانس انگور، بهویژه نوع استخراجشده از دانهی آن (Grape Seed Essential Oil)، سرشار از پلیفنولها، فلاونوئیدها و ترکیبات آنتیاکسیدانی قدرتمند مانند رزوراترول است. این ترکیبات در مقابله با رادیکالهای آزاد، که عامل اصلی پیری زودرس پوست محسوب میشوند، نقش حیاتی دارند. این اسانس با جذب سریع و بدون ایجاد چربی اضافی روی سطح پوست، انتخابی ایدهآل برای استفاده در کرمهای سبک روزانه است.
علاوه بر خاصیت ضدپیری، اسانس انگور میتواند به تقویت کلاژنسازی در لایههای عمیقتر پوست کمک کرده و استحکام پوست را افزایش دهد. این ویژگی در کرمهای مخصوص پوستهای بالغ، حساس یا دارای افتادگی کاربرد قابلتوجهی دارد. خاصیت ضدالتهاب آن نیز در تسکین تحریکات ناشی از خشکی یا شرایط محیطی نامطلوب مؤثر است.
اسانس توتفرنگی: تسکین التهاب و یکنواختسازی رنگ پوست
اسانس توتفرنگی، به دلیل ترکیبات غنی از اسیدهای آلفاهیدروکسی طبیعی (AHA) مانند اسید مالیک و اسید سیتریک، در محصولات روشنکننده و لایهبردار ملایم کاربرد ویژه دارد. این ترکیبات با کمک به جداسازی سلولهای مردهی سطحی پوست، باعث شفافیت بیشتر و یکنواختتر شدن رنگ پوست میشوند. همچنین وجود ویتامین C و ترکیبات قابض طبیعی، آن را به گزینهای مناسب برای پوستهای مستعد آکنه یا دچار لکهای ناشی از التهاب تبدیل کرده است.
استفاده از اسانس توتفرنگی در کرمهای شب، موجب تسکین بافت ملتهب و تحریکشده میشود و در بلندمدت میتواند به کاهش ظاهر لکههای قهوهای سطحی کمک کند. رایحهی شیرین و ملایم آن نیز به ایجاد تجربهی حسی آرامشبخش در هنگام استفاده از محصول کمک شایانی میکند.
اسانس آناناس: پاکسازی آنزیمی و احیای پوست کدر
اسانس آناناس، عمدتاً بهدلیل وجود آنزیم بروملائین، یک ترکیب طبیعی با خاصیت پروتئولیتیک (تجزیهکننده پروتئین)، شناخته شده است. این ترکیب توانایی لایهبرداری ملایم از پوست را دارد و با حذف سلولهای مرده و کراتینهشده از سطح اپیدرم، موجب نمایان شدن بافت شفافتر و نرمتر پوست میشود. از این رو، کرمهای حاوی اسانس آناناس اغلب بهعنوان محصولات بازسازیکننده و احیاکننده برای پوستهای کدر و خسته توصیه میشوند.
این اسانس، بهویژه در فرمولاسیونهای شبانه یا کرمهای ماسکمانند استفاده میشود تا در طول شب اثرات پاکسازی خود را اعمال کرده و بافت پوست را صافتر و روشنتر کند. همچنین وجود ویتامینهای گروه B و آنتیاکسیدانهای طبیعی، اثرات ضدالتهابی و ترمیمی قابل توجهی را به این اسانس میبخشند.
اسانس انبه: بازسازی سلولی و تغذیهی ساختار پوست
اسانس انبه که اغلب از پالپ میوه یا پوست آن استخراج میشود، غنی از ویتامینهای A، C و E، بتاکاروتن و آنزیمهایی مانند پاپائین است. این ترکیبات در کنار هم، ساختار پوست را بهطور عمیق تغذیه کرده و فرآیند بازسازی سلولی را تسریع میبخشند. وجود این اسانس در کرمهای دست و صورت، بهویژه برای پوستهای دهیدراته یا دچار آسیبهای محیطی، منجر به افزایش لطافت، شفافیت و انعطافپذیری پوست میشود.
اسانس انبه با داشتن خاصیت آنتیاکسیدانی قوی، به مقابله با استرسهای اکسیداتیو کمک کرده و از بروز پیری زودرس جلوگیری میکند. رایحهی گرم، استوایی و شیرین آن نیز جذابیت ویژهای به محصول میبخشد و برای مصرفکنندگان حس لوکس و آرامشبخش ایجاد میکند. از نظر کاربرد، این اسانس بیشتر در کرمهای شب یا ترمیمکنندههای فشرده مورد استفاده قرار میگیرد.
سخن نهایی
در بررسی دقیق اسانسهای میوهای پرکاربرد در صنعت مراقبت از پوست، روشن شد که این ترکیبات فراتر از رایحهپردازی صرف، دارای عملکردهای فعال و هدفمند در سلامت پوست هستند. هر اسانس با توجه به منشأ گیاهی، ترکیب شیمیایی و اثرگذاری فیزیولوژیک خود، نقش خاصی در بهبود بافت، رنگ، رطوبت، یا عملکرد دفاعی پوست ایفا میکند.
نکتهی کلیدی در استفاده از این اسانسها، تطبیق علمی آنها با نیاز خاص پوست هدف است؛ نه صرفاً ویژگیهای عطری. این نگاه عملکردمحور، تمایز اصلی بین فرمولاسیونهای پیشرفته و ترکیبات رایج بازار است.
در این چارچوب، اسانسهایی مانند پرتقال و لیمو بیشتر در حوزهی بازسازی، روشنسازی و تنظیم چربی مؤثر واقع شدهاند؛ در حالی که موز، نارگیل و انبه با تغذیهی سلولی و ترمیم ساختار پوست، نقش مکمل در کرمهای مغذی و شبانه دارند. همچنین، اسانسهای مانند گریپفروت و کیوی با تمرکز بر سفتکنندگی، جمعکردن منافذ، و افزایش شفافیت، برای پوستهای جوانتر یا مستعد آلودگی محیطی عملکرد برجستهای دارند.