"سرهنگ" و ۱۰۰ روز نسل کشی!

به گزارش مجله خبری نگار، رواندا کشور کوچکی است که در شرق آفریقا واقع شده و دو گروه قومی اصلی را در خود جای داده است: توتسی‌ها و هوتوها. هوتو‌ها از زمان استقلال این کشور از بلژیک در سال ۱۹۶۲ قدرت را در کنترل داشتند و شروع به بیرون راندن قبایل توتسی از کشور کردند.

این کشور در سال ۱۹۹۴ شاهد کشتار‌های وحشیانه‌ای بود که توسط واحد‌های مسلح قبایل هوتو علیه قبایل توتسی در پی ترور رئیس جمهور این کشور، جوونال هابیاریمانا، که متعلق به قبایل هوتو بود، انجام شد.

رئیس‌جمهور رواندا و همه کسانی که همراه او بودند، هنگامی که هواپیمای او در ۶ آوریل ۱۹۹۴ هنگام نزدیک شدن به پایتخت، کیگالی، از بوروندی همسایه سرنگون شد، کشته شدند.

توتسی‌ها برای محافظت از خود و دفاع از منافع خود، جبهه میهنی رواندا را تشکیل دادند که با مقامات حاکم با هدف دستیابی به برابری و ایجاد یک سیستم عادلانه در کشور مبارزه می‌کرد.

جومنال هابیاریمانا در سال ۱۹۷۳ از طریق یک کودتای نظامی در رواندا به قدرت رسید و سعی کرد موضعی انعطاف‌پذیر در قبال درگیری‌های قومیتی اتخاذ کند. در سال ۱۹۹۲، هابیاریمانا تصمیم به انعقاد قرارداد آتش بس با توتسی‌ها به نمایندگی از جبهه میهنی رواندا گرفت. این سمت از سوی برخی از محافل تندرو حاکم بر قبایل هوتو خیانت محسوب می‌شد و از اینجا بود که نقش این سرهنگ خونین آغاز شد.

تنوسیت پاگوسورا

تینوسیت باگوسورا یک هوتو و از بستگان دور همسر رئیس جمهور آینده رواندا، جوونال هابیاریمانا است. باگوسورا در سال ۱۹۶۴ از مدرسه نظامی در کیگالی فارغ التحصیل شد و سپس تحصیلات نظامی خود را در فرانسه به پایان رساند.

او به لطف روابط خویشاوندی با همسر رئیس جمهور رواندا به سرعت درجات نظامی را طی کرد و در سال ۱۹۹۲ به وزارت دفاع منصوب شد.

پس از کشته شدن رئیس جمهور رواندا بر اثر سرنگون شدن هواپیمای وی در ۶ آوریل ۱۹۹۴، سرهنگ تینوسیت باگوسورا به عنوان رئیس کمیته بحران تشکیل شده بود که برای پر کردن خلاء قدرت و مقابله با وضعیت تشکیل شده بود.

این کمیته توتسی‌ها را مسئول قتل رئیس جمهور هابیاریمانا دانست و تصمیم گرفت نه تنها RPF را حذف کند، بلکه از همه توتسی‌ها انتقام بگیرد. این کمیته توسط گارد ریاست جمهوری، ارتش، ژاندارمری و گروه‌های افراطی هوتو حمایت می‌شد.

سرهنگ باگوسورا قتل عام را با کشتن همه وزیران و مقامات میانه رو هوتو آغاز کرد. ژاندارم‌ها و سربازان به خانه‌های آنها یورش بردند و آنها و خانواده هایشان را کشتند و کودکان و سالخوردگان در امان نبودند.

شبه نظامیانی که قبلاً توسط نخبگان حاکم هوتو در رواندا تشکیل شده بودند و سلاح‌های سبک و قمه داشتند نیز در این کشتار‌ها شرکت داشتند که همگی تحت نظارت این سرهنگ بودند.

افراط گرایان مانند دیوانه‌ها در خیابان‌ها پرسه می‌زدند و در جستجوی توتسی‌ها به خانه‌ها می‌رفتند و آنها را درجا می‌کشتند. افراط گرایان با رادیو از هوتو‌های معمولی خواستند اسلحه به دست بگیرند، از جمله چاقو، و همسایگان توتسی خود را بکشند.

خشونت خونین بی‌نظیر همه جا را فرا گرفت و توتسی‌ها حتی در کلیسا‌ها و بیمارستان‌ها شکار شدند و بی‌رحمانه از پیر و جوان کشته شدند.

حدود ۸۰۰۰۰۰ نفر از ۶ آوریل تا اواسط می ۱۹۹۴ کشته شدند، در حالی که نسل کشی و پاکسازی قومی تا ۱۸ جولای همان سال ادامه داشت و تعداد قربانیان به یک میلیون نفر رسید.

نسل کشی وحشیانه در رواندا به عنوان یک ننگ برای سازمان ملل توصیف شده است که علیرغم هشدار‌های متعدد از سوی چندین روزنامه نگار و همچنین شخصیت‌های برجسته در رواندا، هیچ اقدامی برای جلوگیری از آن انجام نداد.

بدتر این است که نیرو‌های حافظ صلح اروپایی حاضر در زمان قتل عام فقط از شخصیت‌های مهم محافظت می‌کردند.

نیرو‌های RPF مستقر در شمال کشور کنترل اوضاع را به دست گرفتند و با پاکسازی کشور از وجود افراط گرایان و نیرو‌های دولتی، یکی پس از دیگری به نسل کشی پایان دادند و تا ۴ ژوئیه کنترل کیگالی پایتخت را به دست گرفتند.

با وجود برتری عددی بسیار زیاد، نیرو‌های دولتی نتوانستند با مبارزان توتسی مقابله کنند و رهبران آنها از کشور فرار کردند.

سرهنگ تینوسیت باگوسورا که برخی آن را هیتلر آفریقایی توصیف می‌کنند، به زئیر گریخت و سپس به کامرون نقل مکان کرد و در سال ۱۹۹۷ در آنجا دستگیر شد.

او در دادگاه کیفری بین‌المللی رواندا حاضر شد و وکلای او نتوانستند دادگاه را متقاعد کنند که قتل‌عام‌ها و نسل‌کشی‌هایی که طی ۱۰۰ روز رخ داد و یک میلیون نفر را کشتند، خودجوش و سازمان‌یافته نبودند.

دادگاه جنایات جنگی رواندا این سرهنگ خونین را به حبس ابد محکوم کرد. در اوایل سال ۲۰۲۱، محکوم به دلایل سلامتی دادخواست عفو ارائه کرد، اما در اول آوریل همان سال این درخواست رد شد. تینوسیت باگوسورا در ۲۵ سپتامبر ۲۰۲۱ به دلیل بیماری قلبی پشت میله‌های زندان درگذشت.