سلاح‌های هسته‌ای| تاریخچه آزمایش‌های هسته‌ای در روسیه

به گزارش مجله خبری نگار، سلاح‌های هسته‌ای (یا اتمی) سلاح‌های انفجاری هستند که به یک واکنش زنجیره‌ای غیرقابل کنترل شکافت هسته‌های سنگین و واکنش‌های همجوشی گرما هسته‌ای متکی هستند.

از اورانیوم-۲۳۵، پلوتونیوم-۲۳۹ یا در برخی موارد اورانیوم-۲۳۳ استفاده می‌شود. سلاح‌های هسته‌ای به سلاح‌های کشتار جمعی در کنار سلاح‌های بیولوژیکی و شیمیایی تعلق دارند. قدرت یک انفجار هسته‌ای بر حسب معادل TNT اندازه گیری می‌شود که معمولا بر حسب کیلوتن و مگاتن بیان می‌شود.

کار بر روی مطالعه انرژی اتمی در اتحاد جماهیر شوروی در دهه‌های بیست و سی قرن گذشته آغاز شد. این کار در سال ۱۹۴۲ پس از دریافت اطلاعاتی در مورد شروع کار ایالات متحده بر روی بمب اتمی ("پروژه منهتن") تقویت شد.

پس از انفجار بمب‌های اتمی آمریکا در هیروشیما و ناکازاکی (ژاپن)، در ۲۰ آگوست ۱۹۴۵، کمیته ویژه‌ای برای "مدیریت تمام کار‌های مربوط به استفاده از انرژی اتمی برای اورانیوم، از جمله تولید بمب اتمی" تشکیل شد. در سال ۱۹۴۷، یک سایت آزمایش هسته‌ای در سمیپالاتینسک، قزاقستان تأسیس شد. در آنجا، در ۲۹ آگوست ۱۹۴۹، آزمایش انفجار اولین بمب اتمی شوروی - محصول RDS-۱ - انجام شد. بزرگی انفجار ۲۲ کیلوتن بود. اولین بمب اتمی شوروی در حین آزمایش در ۱۸ اکتبر ۱۹۵۱ پرتاب شد، اولین آزمایش شارژ بمب هیدروژنی در ۱۲ آگوست ۱۹۵۳ انجام شد و اولین آزمایش یک بار هسته‌ای تاکتیکی در ۲۳ آگوست ۱۹۵۳ انجام شد.

در ۱۴ سپتامبر ۱۹۵۴، در سایت آزمایش توتسکی (در شهرستان اورنبورگ)، بمب هسته‌ای ۳۸ کیلوتنی RDS-۲ برای اولین بار در تمرینات نظامی با حضور ۴۵۰۰۰ سرباز مورد استفاده قرار گرفت.

در ۱۹ اکتبر ۱۹۵۴، اولین آزمایش شارژ هسته‌ای اژدر (قدرت کمتر از ۱ کیلوتن) انجام شد. در ۲۱ سپتامبر ۱۹۵۵، اولین انفجار هسته‌ای زیر آب در سایت آزمایش نوایا زملیا در عمق ۱۲ متری (۳.۵ کیلوتن) انجام شد.

در ۲ فوریه ۱۹۵۶، اولین موشک جنگی مجهز به شارژ هسته‌ای به فضا پرتاب شد. موشک R-۵M از محدوده آموزشی Kapustin Yar برای اصابت به هدفی در یک سایت آزمایشی در نزدیکی آرالسک (قزاقستان) پرتاب شد. در ۱۹ ژانویه ۱۹۵۷، اولین موشک هدایت شونده ضد هوایی با شارژ هسته‌ای (۱۰ کیلوتن) به فضا پرتاب شد.

در ۱۰ اکتبر ۱۹۵۷، یک اژدر هسته‌ای (۱۰ کیلوتن) برای اولین بار از سایت نوایا زملیا پرتاب شد. از ۳۱ مارس تا ۳۰ سپتامبر ۱۹۵۸ و همچنین در سال‌های ۱۹۵۹، ۱۹۶۰ و نیمه اول سال ۱۹۶۱، اتحاد جماهیر شوروی متعهد شد که به طور داوطلبانه آزمایش‌های هسته‌ای را به طور یکجانبه متوقف کند.

در ۸ اکتبر ۱۹۶۱، یک موشک کروز هسته‌ای (۱۵ کیلوتن) برای اولین بار در سایت آزمایش نوایا زملیا آزمایش شد و در ۱۱ اکتبر همان سال، اولین انفجار هسته‌ای زیرزمینی (یک کیلوتن) رخ داد. در ۳۰ اکتبر ۱۹۶۱، قدرتمندترین انفجار هسته‌ای تاریخ در سایت نوایا زملیا (سلطان بمب‌های گرما هسته‌ای ۵۸ مگاتن) انجام شد.

از آن تاریخ تا ۱ سپتامبر ۱۹۶۱، یک مهلت دوجانبه شوروی و آمریکا برای آزمایش‌های هسته‌ای وجود داشت. اما اتحاد جماهیر شوروی در اول اوت ۱۹۶۱ از آن خارج شد. در ۵ آگوست ۱۹۶۳، اتحاد جماهیر شوروی، ایالات متحده و بریتانیا در مسکو معاهده ممنوعیت آزمایش سلاح‌های هسته‌ای در جو، فضای ماورای جو و زیر آب را امضا کردند.

در ۳ مه ۱۹۷۰، معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای لازم الاجرا شد.

از ۶ اوت ۱۹۸۵ تا ۲۵ فوریه ۱۹۸۷، اتحاد جماهیر شوروی متعهد به تعلیق یک جانبه آزمایش‌های هسته‌ای شد.

آخرین انفجار یک بمب هسته‌ای ۷۰ کیلوتنی شوروی در ۲۴ اکتبر ۱۹۹۰ در نوایا زملیا رخ داد و پس از آن اتحاد جماهیر شوروی تعلیق یک جانبه آزمایش سلاح‌های هسته‌ای را اعلام کرد که روسیه تاکنون به آن پایبند است.

در مجموع، از سال ۱۹۴۹ تا ۱۹۹۰، ۷۱۵ آزمایش هسته‌ای در اتحاد جماهیر شوروی انجام شد.

منبع: TASS