علائم کم خونی چگونه در بدن ظاهر میشوند؟

به گزارش مجله خبری نگار/بازتاب،اسید فولیک که فولات نیز نامیده می‌شود، یکی دیگر از ویتامین‌های گروه B است. کم خونی‌های ناشی از کمبود ویتامین B ۱۲ یا کمبود فولات، دو نوع کم خونی مگالوبلاستیک هستند. با این نوع کم خونی، گلبول‌های قرمز خون به طور طبیعی رشد نمی‌کنند، بسیار بزرگ‌تر از حالت معمول هستند و شکل آنها مانند گلبول‌های قرمز سالم، گرد نیست. این تغییرات باعث می‌شود که مغز استخوان، گلبول‌های قرمز کمتری بسازد. همچنین در برخی موارد، گلبول‌های قرمز زودتر از حد طبیعی می‌میرند.

این نوع کم خونی با گلبول‌های قرمز غیر طبیعی ۷ (ماکروسیت‌ها) و گلبول‌های سفید غیر طبیعی مشخص می‌شود. کم خونی ممکن است تا ۳ تا ۵ سال پس از شروع کمبود ویتامین B ۱۲ ایجاد نشود؛ زیرا مقدار زیادی از آن در کبد ذخیره شده است.

کمبود ویتامین B ۱۲ می‌تواند باعث آسیب عصبی (نوروپاتی) شود. این عارضه حتی زمانی که کم خونی ایجاد نشده نیز می‌تواند اتفاق بیفتد.

چرا کمبود ویتامین B ۱۲ ایجاد می‌شود؟

فاکتور داخلی معده از سلول‌های جداری معده ترشح شده و به جذب ویتامین B ۱۲ کمک می‌کند. اما این فاکتور ممکن است در شرایط خاصی وجود نداشته باشد. به طور مثال یکی از این شرایط، یک واکنش خود ایمنی به نام گاستریت آتروفیک متاپلاستیک خودایمنی است. اگر آنتی بادی‌های غیرطبیعی که توسط سیستم ایمنی بیش فعال تولید می‌شوند، به سلول‌های معده حمله کرده و آنها را از بین ببرند، کمبود ویتامین B ۱۲ ایجاد می‌شود.

همچنین ممکن است در شرایطی که بخشی از معده که در آن فاکتور داخلی تولید می‌شود با جراحی برداشته می‌شود، کمبود ویتامین B ۱۲ ایجاد شود. کمبود ویتامین B ۱۲ به دلیل کمبود فاکتور درونی باعث ایجاد نوعی کم خونی به نام کم خونی پرنیشیوز می‌شود. بزرگسالان جوانی که به کم خونی پرنیشیوز مبتلا هستند، بیشتر در معرض ابتلا به سرطان معده و سایر سرطان‌های دستگاه گوارش هستند.

در میان افراد مسن نیز، به علت کاهش اسیدیته معده ممکن است جذب ویتامین B ۱۲ ناکافی باشد. کاهش اسیدیته معده توانایی بدن برای جذب ویتامین B ۱۲ از پروتئین موجود در گوشت را کاهش می‌دهد. با این حال، ویتامین B ۱۲ موجود در قرص ویتامین B ۱۲ می‌تواند حتی در افرادی که اسید معده آنها کاهش یافته است، به خوبی جذب شود.

علائم کم خونی ناشی از کمبود ویتامین B ۱۲

کم خونی ناشی از کمبود ویتامین B ۱۲ به تدریج ایجاد می‌شود. در نتیجه، علائم آن ممکن است حتی در کم خونی شدید، خفیف باشد.

علائم کم خونی شامل موارد زیر است:

رنگ پریدگی

ضعف

کمبود انرژی و خستگی

حالت تهوع

زخم‌های عود کننده و سوزش و خارش زبان

کاهش اشتها

اسهال

کاهش وزن

تنگی نفس، سرگیجه و ضربان قلب سریع در صورت کم خونی شدید

آسیب به اعصاب و از دست دادن حس در دست‌ها و پاها، گزگز و سوزن سوزن شدن در پا‌ها و دست‌ها، ضعف عضلانی، از دست دادن رفلکس‌ها و حس موقعیت اندام‌ها، مشکل در راه رفتن و گیجی در صورت کمبود شدید ویتامین B ۱۲

تحریک پذیری و افسردگی خفیف

بزرگ شدن طحال و کبد

هذیان، بیماری پارانویا (تفکر اینکه مردم قصد آسیب رساندن به شما را دارند) و اختلال در عملکرد ذهنی از جمله زوال عقل در صورت کمبود پیشرفته ویتامین B ۱۲

علائم ناشی از آسیب عصبی و زوال عقل در افراد مسن ممکن است ادامه پیدا کند.

سخن پایانی

کمبود ویتامین B ۱۲ می‌تواند منجر به بیماری کم خونی مگالوبلاستیک شود. یکی از انواع کم خونی مگالوبلاستیک، کم خونی پرنیشیوز است که در اثر یک بیماری خود ایمنی و کاهش جذب ویتامین B ۱۲ رخ می‌دهد. علائم کم خونی مگالوبلاستیک ممکن است شبیه سایر بیماری‌های خونی باشد؛ پس همیشه برای تشخیص به پزشک مراجعه کنید.