سرماخوردگی، آنفلوانزا و آلرژی را چگونه تشخیص دهیم؟

به گزارش مجله خبری نگار، سیاوش وزیری در کرمانشاه، اظهار داشت: با توجه به نزدیک شدن به ماه‌های سرد سال و بازگشایی مدارس و تجمع دانش‌آموزان در کلاس‌های درس با فاصله کمتر از یک متر و احتمال عدم تهویه مناسب در کلاس‌ها امکان شیوع عفونت‌های تنفسی ویروسی بین دانش‌آموزان افزایش می‌یابد.

وی عنوان کرد: با توجه به این شرایط انتظار می‌رود در این مدت به تدریج عفونت‌های حاد تنفسی یا ویروس‌های ایجاد کننده سرماخوردگی و حتی آنفلوانزا افزایش ابتلا داشته باشد.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی استان کرمانشاه با اشاره به اینکه مطالعات نشان داده که در ۶۰ درصد از افرادی که دچار عفونت‌های حاد تنفسی ویروسی می‌شوند مصرف آنتی بیوتیک ضروری نیست، گفت: برخی از بیماران دارو‌هایی همچون آزیترومایسین، سفالکسین، سفکسین، آموکسی سیلین و آموکسی کلاو مصرف می‌کنند در صورتی که کودک مبتلا به یک بیماری ویروسی خود محدود شونده بوده و به هیچ وجه نیازی به مصرف آنتی بیوتیک نداشته یا اصلا دچار آلرژی بوده است.

وزیری با اشاره به ۱۰ تفاوت بین سرماخوردگی‌های ویروسی، آنفلوانزا و آلرژی، افزود: وقتی از واژه سرماخوردگی استفاده می‌کنیم اشاره ما به عفونت‌های ویروسی است و ویروس‌های آنها عناوینی همچون رینوویروس‌ها و کرونا ویروس‌ها را شامل می‌شوند.

وی بیان کرد: چنانچه علامت و نشانه‌ای به ویژه در افراد پرخطر ایجاد شود پزشکان برای افرادی که شک بالینی به سمت آنفلوانزا است و بیماری شدید یا بیماری زمینه‌ای دارند دارو‌های اختصاصی ضدویروس تجویز می‌کند، اما مصرف آنتی بیوتیک همچون آزیترومایسین زمانی منطقی است که فرد عفونت ثانویه میکروبی پیدا کرده باشد.

این متخصص بیماری‌های عفونی و ویروسی گفت: تب در مبتلایان به سرماخوردگی به طور معمول یا وجود ندارد یا در صورت وجود درجه پایینی دارد و کمتر از ۳۹ تا ۴۰ درجه سانتی گراد است و در مبتلایان به آلرژی تب به هیچ وجه وجود ندارد، مگر اینکه عارضه ثانویه‌ای وجود داشته باشد، اما مبتلایان به آنفلوانزا ممکن است تب بسیار بالا حدود ۴۰ تا ۴۱ درجه سانتی‌گراد را تجربه کنند و دوره تب‌دار آنها بین یک تا پنج روز طول می‌کشد.

وزیری دیگر تفاوت بین این سه نوع بیماری را سردرد عنوان کرد و افزود: در مبتلایان به سرماخوردگی معمولی سردرد یک امر ناشایع محسوب می‌شود، در صورتی که در مبتلایان به آنفلوانزا شایع و شدید است و در بیماران مبتلا به آلرژی سردرد رخ نمی‌دهد، مگر اینکه فرد بیماری دیگری به طور همزمان داشته باشد.

وی با بیان اینکه دیگر تفاوت این سه بیماری درد عضلانی، استخوانی، مفصلی یا هر گونه درد مبهم دیگر در اندام و بدن است، گفت: در مبتلایان به سرماخوردگی این درد‌ها بسیار خفیف و قابل تحمل است، اما در مبتلایان به آنفلوانزا این درد‌ها بسیار شایع و شدید است و در برخی موارد به دلیل التهاب عضلانی به قدری درد شدید است که ممکن است بیمار از خوابیدن یا نشستن روی صندلی رنج ببرد و این عارضه در مبتلایان به آلرژی به هیچ وجه وجود ندارد.

متخصص بیماری‌های عفونی و گرمسیری ضعف، خستگی و بی‌حالی را از دیگر تفاوت‌های این سه بیماری عنوان کرد و افزود: در مبتلایان به سرماخودرگی این علائم با شدت بسیار کم رخ می‌دهد، در مبتلایان به آنفلوانزا این علائم بسیار شدید است و حتی ممکن است سه تا چهار هفته ادامه داشته باشد و در مبتلایان به آلرژی هم ممکن است به صورت بسیار خفیف و قابل تحمل وجود داشته باشد.

وزیری با اشاره به تحلیل قوای جسمانی در این گونه از بیماران گفت: در مبتلایان به سرماخوردگی و آلرژی به هیچ وجه چنین شکایتی وجود ندارد، در صورتی که تحلیل قوای جسمانی و ناتوانی از جمله شکایت‌های بسیار شایع در مبتلایان به آنفلوانزا است.

وی گرفتگی و آبریزش بینی را از دیگر نکات افتراق این سه بیماری دانست و گفت: این عارضه در مبتلایان به سرماخوردگی شایع است، در مبتلایان به آلرژی نیز این مشکل وجود دارد که البته ترشحات به طور معمول زلال و شفاف است، اما در مبتلایان به آنفلوانزا این عارضه چندان شایع نیست.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی استان کرمانشاه با اشاره به عطسه کردن بیمار در این سه بیماری عنوان کرد: در مبتلایان به سرماخوردگی و آلرژی عطسه به صورت مکرر در طول روز شایع است، اما در مبتلایان به آنفلوانزا چندان مشاهده نمی‌شود.

وزیری با اشاره به اینکه از جمله مشکلات بارز در این بیماران گلودرد است بیان کرد: گلودرد در مبتلایان به سرماخوردگی بسیار شایع است و ممکن است تنها دلیل مراجعه به پزشک باشد، اما در مبتلایان به آنفلوانزا و آلرژی گلودرد با فراوانی به مراتب کمتر رخ می‌دهد.

وی افزود: سرفه ممکن است یکی از شکایات مبتلایان به سرماخوردگی باشد و حتی سرفه‌های تحریکی در افراد مبتلا به آلرژی وجود داشته باشد، اما در افراد مبتلا به آنفلوانزا سرفه‌های شدید یکی از دلایل مراجعه به پزشک است و حتی ممکن است این سرفه‌ها نشان دهنده عفونت‌های ثانویه در بیمار باشد.

متخصص بیماری‌های عفونی و گرمسیری با اشاره به اینکه درد قفسه سینه از دیگر تفاوت‌های این سه بیماری است بیان کرد: التهابات و گرفتگی عضلانی و درد خفیف در مبتلایان به سرماخوردگی وجود دارد، این عارضه در بیماران مبتلا به آلرژی وجود ندارد مگر اینکه فرد به طور همزمان آسم آلرژیک هم داشته باشد، اما در مبتلایان به آنفلوانزا درد قفسه سینه به صورت یک شکایت شایع به ویژه در افراد بالای ۴۵ تا ۵۰ سال وجود دارد و باید به آن توجه کنند، زیرا شروع درد‌های قلبی در این زمان می‌تواند سبب فریب بیمار شود و به موقع به متخصص قلب مراجعه نکند.

وزیری درباره درمان این بیماران گفت: زمانی که فرد مبتلا به سرماخوردگی است استراحت در منزل، خواب کافی و مصرف مایعات و آبمیوه، مصرف دارو‌های ضد احتقان، استامینوفن و ایبوپروفن برای درد معقول است و به هیچ وجه نیازی به مصرف آنتی بیوتیک نیست.

وی افزود: مبتلایان به سرماخوردگی و اطرافیان آنها بهتر است به صورت دائم دست‌های خود را شست و شو دهند تا از انتقال و انتشار بیماری جلوگیری کنند و در صورتی که در یک اتاق زندگی می‌کنند استفاده از ماسک و حفظ فاصله یک تا ۱.۵ متر می‌تواند کمک‌کننده باشد.

این عضو هیئت علمی گفت: این قبیل بیماران ممکن است مبتلا به عفونت‌های ثانویه سینوس شوند و در صورتی که مبتلا به آسم هستند آسم آنها تشدید شود.

وزیری بیان کرد: در درمان افراد مبتلا به آنفلوانزا استراحت در منزل، استفاده مایعات برای کاهش تب، مصرف استامینوفن و ایبوپروفن می‌تواند کمک کننده باشد و البته در افراد زیر ۱۸ سال مصرف دارو‌هایی همچون ایبوپروفن، آسپرین و ناپروکسن باید با احتیاط باشد، چون ممکن است سبب ایجاد آسیب‌های مغزی یا حتی مرگ در کودکان شود.

وی گفت: چنانچه پزشک تشخیص دهد برای بیماران مبتلا به آنفلوانزا دارو‌های ضد ویروس اختصاصی تجویز می‌شود و در این بیماران به هیچ عنوان مصرف آنتی‌بیوتیک ضرورت ندارد.

این متخصص بیماری‌های عفونی و گرمسیری با اشاره به اینکه در زمینه آنفلوانزا با توجه به اینکه سه نوع واکسن در کشور عرضه شده به طور طبیعی واکسیناسیون سالیانه در گروه‌های در معرض خطر بسیار اهمیت دارد گفت: شست و شوی دست، حفظ فاصله استاندارد و استفاده از ماسک نیز اهمیت دارد.

وزیری بیان کرد: عارضه‌ای که ممکن است در این بیماران رخ دهد ذات‌الریه به صورت ثانویه و برونشیت است و ذات‌الریه می‌تواند در صورت عدم درمان در برخی از موارد مرگ‌آور هم باشد.

وی گفت: در درمان آلرژی استفاده از دارو‌های ضدویروس یا آنتی بیوتیک به هیچ وجه منطقی نیست، مگر اینکه عفونت ثانویه روی بیماران ایجاد یک بیماری جدید کرده باشد و در این افراد از دارو‌های ضدحساسیت، آنتی‌هیستامین‌ها، استروئید‌های داخل بینی و دارو‌های ضداحتقان استفاده می‌شود و از مواد آلرژن نیز باید دوری شود.

این متخصص بیماری‌های عفونی و گرمسیری افزود: چنانچه بیمار‌های مبتلا به آلرژی عفونت سینوسی یا گوش میانی داشته باشند یا مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای همچون برونشیت بودند به تشخیص پزشک آنتی بیوتیک در این افراد قابل استفاده است.

وزیری بیان کرد: باید از مصرف بی‌دلیل و غیرمنطقی آنتی‌بیوتیک در عفونت‌های ویروسی و افراد مبتلا به آلرژی پرهیز شود، زیرا یکی از دلایل توسعه مقاومت‌های میکروبی به آنتی بیوتیک‌ها مصرف نامناسب این دارو‌ها است.