نگاهی به فعالیت‌های هنری شهرام حقیقت دوست به بهانه اکران فیلم سینمایی «قلب رقه»

به گزارش مجله خبری نگار، شهرام حقیقت‌دوست بازیگری تجربه گراست و این موضوع را از صحنه تئاتر، تا مدیوم سریال و پرده نقره‌ای ثابت کرده است. او با تجربه طیف متنوعی از نقش‌ها در گونه و ژانر‌های مختلف نشان داده که بلد است چگونه هر نقشی را مال خود کند. احتمالا اگر در دهه هشتاد در عوض رونق نوع خاصی از سینمای تجاری، جریان موسوم به فیلم‌های اجتماعی با شکل و شمایل امروزی باب بود، حقیقت‌دوست به سادگی می‌توانست خود را به عنوان یک ستاره مطرح کند. بازیگری که کار حرفه‌ای خود را از درخشش روی صحنه تئاتر آغاز کرد و خیلی زود پای او به سریال‌های تلویزیونی و فیلم‌های سینمایی باز شد. گرچه در آن مقطع حقیقت دوست مقابل دوربین فیلمسازانی نظیر اصغر فرهادی در «داستان یک شهر» و داریوش مهرجویی در «درخت گلابی» قرار گرفت، اما اوج شهرت و محبوبیت او در سال ۸۰ و با بازی در سریال «خط قرمز» به کارگردانی قاسم جعفری اتفاق افتاد. مجموعه‌ای که در زمان خود بسیار گل کرد و حسابی دیده شد و تقریبا همه بازیگران آن در قامت یک ستاره مطرح شدند، اما گذر زمان به طرز عجیبی معادلات را بر هم زد و از میان بازیگران آن اثر، امروز تنها شهرام حقیقت‌دوست است که همچنان در سطح اول سینمای ایران حضور دارد.

حقیقت دوست به مقتضیات و باید‌ها و نباید‌های بازیگری در هر ژانر احاطه داشته و تحلیل درستی از این حرفه دارد، به همین دلیل موفق می‌شود که در «شاهگوش» به کارگردانی داود میرباقری مختصات نقش تیپیکال یک سرباز به نام «آب پرور» را به ساحت شخصیتی کمیک ارتقا دهد و با برخورد تالیف گونه خود و دست و پا کردن موتیف‌های رفتاری و اخلاقی ویژه برای این پرسوناژ، در نهایت یکی از مهم‌ترین نقاط عطف «شاهگوش» را رقم می‌زند.

شهرام حقیقت‌دوست در همکاری دیگر خود با میرباقری در «مختارنامه» نقش پیچیده «ابن حر» فرمانده فرصت طلب و سیاس سپاه آل زبیر را بازی کرد، پرسوناژی باهوش که در قسمت‌های انتهایی این مجموعه نقشی کلیدی برعهده داشت و حقیقت‌دوست توانست با فاصله گرفتن از شیوه دیالوگ گویی پرطمراق شخصیت‌های تاریخی، لحن و بیانی تازه و نو عرضه کند.

او با هوشمندی، به کار بستن ریزه کاری‌های دقیق و همچنین تکیه بر تکنیک و فراز و فرود‌های عاطفی به نقش‌های به ظاهر تک بعدی، صورتی چند لایه و کار شده اضافه کرده و خصلت‌های درام را اتقاء می‌بخشد.

بازیگری که بدون توجه به حواشی کار خود را پیش می‌برد و با قرار گرفتن در قالب هر پرسوناژ، کیفیتی درخور توجه از نمود‌های روانشناختی و الگو‌های رفتاری آن عرضه می‌کند. گستره توانمندی‌های این بازیگر باعث شده تا او در ژانر‌های مختلف فرصت درخشش داشته باشد و حضوری چشم گیر در آثاری نظیر «شوق پرواز»، «جاده قدیم»، «سرو زیر آب» و «قلب رقه» را ثبت کند.

همچنین نوع حضور و شیوه ارائه نقش توسط او در مجموعه کمدی «جاده قدیم» ساخته بهرام بهرامیان، حاوی ویژگی‌هایی برجسته بود که به دلیل کنداکتور نامنظم پخش، در زمان خود آنطور که باید دیده نشد.

شهرام حقیقت‌دوست به عنوان یکی از نقش‌های اصلی سریال نا فرجام داود میرباقری یعنی «ماه تی تی» مقابل دوربین رفته بود، اثری که مدتی پس از آغاز فیلمبرداری، روند تولید آن متوقف شد. گریم حقیقت‌دوست در نقش یک جنگجوی ایرانی نشان از حضور متفاوت او در این سریال داشت که البته هیچ‌گاه تولیدش به سرانجام نرسید و دیده نشد.

او همچنین در قامت یکی از نقش‌های اصلی آخرین فیلم حمید نعمت‌الله یعنی «قاتل و وحشی» ظاهر شده، اثری اکران نشده که برخی از منتقدان که موفق به تماشای اثر شده‌اند، آن را یکی از بهترین فیلم‌های نعمت‌الله دانسته و از شیوه نقش‌پردازی حقیقت‌دوست تمجید کرده‌اند.

حقیقت‌دوست این روز‌ها «قلب رقه» را روی پرده سینما‌ها دارد، اثری معمایی، جنایی و عاشقانه که به نقش نیرو‌های ایرانی در نبرد با داعش می‌پردازد. فارغ از نقاط مثبت و منفی اثر، حضور حقیقت دوست در این فیلم، از مهم‌ترین برگ‌های برنده آن محسوب می‌شود. بازیگری که توانسته با شیوه نقش‌پردازی دقیق خود خصلت‌های متفاوتی نظیر عصبیت، خشم، عشق و اراده را به شکلی ظریف و اثرگذار بازتاب دهد.

انتخاب‌های هوشمندانه اخیر او باعث شده تا بار دیگر کیفیت کار این بازیگر مورد توجه قرار بگیرد، رویکردی که احتمالا منجر به شکل‌گیری دوره تازه‌ای در مسیر حرفه‌ای شهرام حقیقت‌دوست خواهد شد.

بازگشت به گیشه بعد از ۶ سال

زمانی که عموم ژانر‌های مهم سینما در سینمای ایران مغفول مانده است، حضور یک ستاره مانند شهرام حقیقت‌دوست برای نقش آفرینی درست در ژانر‌های مختلف، فرصت و وزنه بزرگی برای اعتلای سینمای ایران است.

سینما، رابطه مستقیم نانوشته‌ای با چشم‌های رنگی دارد. همه ما در نمونه‌های متعددی از بازیگران ایرانی و غیر ایرانی چشم رنگی به خاطر داریم که چشم‌هایشان در کنار دیگر توانایی‌هایشان، باعث ورود آنها به خانواده بازیگران شده است. از واکین فینیکس، کریستین بیل، لئوناردو دی کاپریو، تام هنکس و راسل کرو که بزرگان سینمای جهان هستند گرفته، تا ستاره‌های سینمای ایران مانند پارسا پیروزفر، مصطفی زمانی، بابک حمیدیان، پژمان بازغی و البته شهرام حقیقت دوست، که بازیگرانی چشم رنگی هستند که شاید بیشتر از پرفورمنس و اکت‌های صورت و بدنشان، چشم‌هایشان قلاب را در ذهن و چشم‌های مخاطب می‌اندازد.

بازیگران چشم رنگی سینمای ایران را می‌توان به پرحاشیه و بی‌حاشیه تقسیم‌بندی کرد، پرحاشیه‌هایی که سبک زندگی، واکنش‌های اجتماعی، انتخاب پروژه‌ها، مصاحبه‌ها و… آنها را در مرکز داغ دیده شدن قرار می‌دهد و از آن طرف بازیگران بی‌حاشیه‌ای که مصاحبه زیادی از آنها وجود دارد، نه در مراسم‌های سینمایی و غیر سینمایی زیادی حاضر می‌شوند و عموما هم انتخاب‌های درستی برای پروژه‌های سینمایی و سریال و تئاتر‌های خود دارند که مصطفی زمانی، بابک حمیدیان و البته شهرام حقیقت‌دوست که بهانه نگارش این گزارش است، از جمله همین بازیگران بی‌حاشیه هستند. بازیگری که به تازگی با فیلم سینمایی «قلب رقه» به کارگردانی خیرالله تقیانی‌پور روی پرده سینما‌های سراسر کشور حاضر شده است.

برای همه فصول!

شهرام حقیقت دوست که نام بردیم، حالا بازیگر ۵۳ ساله‌ای است که در ابتدای ورود به چهارمین دهه از فعالیت سینمایی خود، به تازگی در سریال «مرداب» درخشیده است و حالا قرار است که در سریال «برتا» به کارگردانی امیرحسین ترابی، بار دیگر نقش یک پلیس را بازی کند و برای هفتمین بار حضور در یک سریال شبکه نمایش خانگی را در کارنامه موفق خود به ثبت برساند.

قطعا شهرام حقیقت‌دوست در سریال، فیلم سینمایی و تئاتر‌های غیرموفق متعددی حضور داشته است، اما از حق که نگذریم این بازیگر نقش آفرینی ضعیف و یا حتی کمی متوسط از خود نشان نداده است و همیشه در یک سطح استاندارد و یا بالاتر از آنها مقابل دوربین قرار گرفته است.

شهرام حقیقت دوست در مرداد ۱۳۹۶ مهمان مهران مدیری در برنامه دورهمی شده بود. این مصاحبه و گفت‌وگوی او جزو معدود مصاحبه‌های این هنرمند است. حقیقت دوست در این برنامه خاطره‌ای از سریال «خط قرمز» و همکاری با مرحوم حسین پناهی در تئاتر گفت و مهران مدیری هم به عنوان میزبان درباره شخصیت او گفته بود: تو خیلی آدم آرومی به نظر می‌رسی، اما در واقع خیلی شیطنت‌های خاصی داری و پشت صحنه خیلی مردم آزاری می‌کنی که شهرام حقیقت دوست در پاسخ گفت: قبلا که جوانتر بودم بیشتر شیطنت می‌کردم، اما الان آدم آرام‌تری شده‌ام.

نحوه ورود به دنیای بازیگری

شهرام حقیقت دوست در دورهمی درباره نحوه ورودش به دنیای بازیگری اشاره کرده بود: من در دانشگاه هم موسیقی قبول شدم و هم نمایش، اما در مصاحبه موسیقی رد شدم و نمایش را ادامه دادم و به واسطه دانشگاه و تئاتر وارد این حرفه شدم. سرانجام به تهران آمدم و اولین تئاتر حرفه‌ای‌ام را در سال ۷۵ با مرحوم حسین پناهی آغاز کردم.

وی درباره شخصیت زنده یاد حسین پناهی گفت: حسین پناهی آدم بی نظیری بود. در زمانی که ما نمایش «اشک‌ها و لبخندها» را با حسین پناهی کار می‌کردیم این کار باب میل خودش نبود به همین دلیل با اجازه سازمان نمایش را تغییر داد. یک روز روی صحنه آمد و به هرکدام از ما یک کاغذ داد و گفت هر نقشی که دوست دارید بازی کنید روی آن بنویسید و براساس آرزوی ما برای ایفای آن نقش نمایشنامه‌ای نوشت به نام «چیزی شبیه زندگی» و ما آن را اجرا کردیم و مورد استقبال هم قرار گرفت.

چرا بی‌حاشیه است؟

برآیند شهرت و دیده شدنی که شهرام حقیقت دوست با نقش آفرینی در سریال «خط قرمز» به دست آورده بود، برای این بازیگر مثبت نبود، وی در گفت‌وگوی با مهران مدیری به این نکته اشاره کرد و توضیح داد: بعد از سریال «خط قرمز» اتفاقات بسیار خوبی رخ داد، اما اتفاقات بخش بد آن بعد از این سریال بیشتر بود و من بعد از این سریال خیلی اذیت شدم.

در آن زمان مردم آدرس و شماره تلفن منزل من را پیدا کرده بودند و مدام من را آزار می‌دادند، تا جایی که مادرم که چند روز از شهرستان به منزل من آمده بود از ترس آزار و اذیت‌ها خیلی زود برگشت و من حتی مجبور شدم خانه‌ام را عوض کنم. من پیش از این ماجرا شهرت را دوست داشتم، اما با اتفاقاتی که بعد از سریال «خط قرمز» برایم رخ داد از شهرت و دیده شدن فاصله گرفتم و سعی کردم کمتر مصاحبه کنم و کمتر به مراسم‌ها و مهمانی‌ها بروم و کمتر حاشیه‌ساز باشم.

انتخاب کارگردان‌های بزرگ

حقیقت دوست هیچ‌گاه کم کار نبوده است و در همه سال‌های فعالیتش حداقل یک تئاتر، یک سریال، یک فیلم سینمایی را در کارنامه دارد و بیشتر خودش را در معرض دید مخاطبان نمایش و تئاتر قراره داده است. نقش آفرینی‌های این بازیگر چشم رنگی طیف گسترده‌ای را شامل می‌شود و حقیقت دوست توانسته تسلط بازی در ژانر‌های متنوعی مانند جنایی، کمدی، ملودرام، تاریخی، درام و اکشن را به رخ کارگردان‌ها و تهیه کنندگان بکشد و همین امر باعث شده کارگردان‌های مطرحی مانند داریوش مهرجویی، اصغر فرهادی، داوود میرباقری، محمدحسین لطیفی، بهرام بهرامیان، داریوش فرهنگ، پوران درخشنده، حمید نعمت‌الله، سیروس الوند، محمدعلی سجادی، محمدعلی باشه آهنگر و… را برای بازی گرفتن از او علاقه‌مند کند.

موفق و البته بدشانس!

موفقیت‌های او تنها منحصر به همین سال‌های پرکار او که منجر به حضور در چهار سریال شبکه نمایش خانگی «آمستردام»، «خون سرد»، «مرداب» و «برتا» و حضور در دو فیلم سینمایی «قلب رقه» و «باغ کیانوش» نمی‌شود. حقیقت دوست بعد از دیده شدن در سریال «خط قرمز» ساخته قاسم جعفری، در فاصله زمانی کمی قرداد‌های حضورش در دو سریال بزرگ و تاریخی صداوسیما را امضا کرد که سریال «مختارنامه» ساخته داوود میرباقری، با نقش ابن حر، استعداد‌های او را بیشتر نمایان کرد، اما سریال ناکام «ثارالله» که قرار بود به کارگردانی شهریار بحرانی تولید شود نیمه کاره ماند و این اتفاق نگذاشت نقش آفرینی او در نقش یزید بن معاویه شکل بگیرد و در خاطره سینمایی مردم ایران ثبت شود.

البته این بازیگر تجربه تاریخی ناموفق دیگری هم دارد که نگذاشت در سومین همکاری‌اش با داوود میرباقری، نقش یک جنگجوی ایرانی در برهه تاریخی حمله مغول به ایران را در سریال «ماه تی تی» ایفا کند. این ناکامی و یا بدشانسی‌های حقیقت دوست در سینما دامن او را گرفته است و این بازیگر سه فیلم سینمایی دارد که هنوز اکران نشده‌اند. از اکران فیلم‌های «لابی» ساخته محمد پرویزی و «آن‌جا همان ساعت» ساخته سیروس الوند که خبری به گوش نمی‌رسد و فیلم پر سر و صدای «قاتل و وحشی» ساخته حمید نعمت‌الله هم هنوز توقیف است.

قهرمان قلب رقه

آخرین فیلم سینمایی شهرام حقیقت دوست که اکران عمومی قابل قبولی داشت، «سرو زیر آب» ساخته باشه آهنگر است و بعد از آن در «معکوس» ساخته پولاد کیمیایی بازی کرد که خود فیلم چنگی به دل نزد، اما بازی حقیقت‌دوست قابل تامل بود. حالا حقیقت‌دوست با فیلم سینمایی «قلب رقه» به کارگردانی خیرالله تقیانی‌پور و تهیه کنندگی سعید پروینی که پخش آن را شهر فرهنگ برعهده دارد اکران خود را در سینما‌های سراسر کشور آغاز کرده است. «قلب رقه» اولین اثر سینمایی تقیانی‌پور است که به گفته او همکاری در نمایش «کلنل» در سال ۱۳۹۶ زمینه سازی برای همکاری با شهرام حقیقت دوست، شده است.

تقیانی‌پور که در سریال «نجلا» به بافت و ساختار سینمایی که راوی مناطق عرب‌نشین است تسلط پیدا کرده و با سریال «ترور» تجربه سینمای امنیتی و اطلاعاتی را کسب کرده است، در فیلم سینمایی «قلب رقه» به سراغ سوژه‌ای رفته است که حول محور داعش می‌چرخد و در پایتخت داعش در سوریه یعنی شهر رقه روایت می‌شود.

حقیقت دوست که تجربه نقش آفرینی به عنوان یک مامور نظامی و امنیتی را در «خون سرد» داشته است و در «مختارنامه» صحنه‌های اکشن و جنگی متعددی را بازی کرده است، در «قلب رقه» در سطح یک بازیگر حرفه‌ای ژانر اکشن و با موضوعیت مسائل امنیتی و اطلاعاتی ظاهر شده است و مخاطب را با یک قهرمان که کاملا واقع بینانه شکست می‌خورد، پیروز می‌شود، تصمیم می‌گیرد، موفق می‌شود و خطا می‌کند مواجه می‌کند و مانند دیگر فعالیت‌های حقیقت‌دوست می‌تواند برگ برنده‌ای در کارنامه کاری‌اش محسوب شود.

حقیقت دوست در چهل‌ودومین جشنواره فیلم فجر به غیر از حضور در «قلب رقه»، در فیلم سینمایی «باغ کیانوش» که برای مخاطب کودک و نوجوان توسط رضا کشاورز حداد ساخته شده، نقش آفرینی کرده است که این حضور و توانایی او در ایفای نقش‌ها و کاراکتر‌های متفاوت در فیلم‌ها یکی دیگر از ظرفیت‌های حقیقت‌دوست است و او را به عنوان بازیگری برای همه ژانر‌ها و کاراکتر‌ها بدل کرده است.

ستاره‌ای که می‌شناسیم

شهرام حقیقت دوست را با نقش ناصر در «خط قرمز»، شهید سعید خجسته‌فر در «شوق پرواز»، عبیدالله بن حر در «مختارنامه»، مرتضی در «خداحافظ بچه»، سرگرد طلوعی در «خون سرد»، استوار آب‌پرور در «شاهگوش»، دزد در «صبح روز هفتم»، ایرج در «مرداب» و همچنین نقش‌آفرینی در فیلم‌های «غوغا»، «چند می‌گیری گریه کنی»، «کلاشینکف»، «زرد»، «هیلانه»، «زیر سقف دودی»، «سرو زیر آب»، «مخمصه»، «عطش»، «لابی» و… به یاد می‌آوریم که نقش آفرینی‌های مهمی از این بازیگر است؛ به امید آنکه فیلم «قاتل و وحشی» نیز روزی اکران شود تا احتمالا یکی از مهم‌ترین نقش‌آفرینی‌های او و یا مهم‌ترین کاراکتر و پرسوناژ‌های مهم و ماندگار سینمای ایران را با نقش آفرینی او در فیلم نعمت‌الله ببینیم.

تعداد آثاری که شهرام حقیقت‌دوست در آنها حضور دارد زیاد است و او را می‌توان یکی از بازیگران موفق در نقش‌های مکمل در سینمای ایران دانست که متاسفانه آن‌طور که ظرفیت داشته، نقش‌های چالشی متنوع به عنوان نقش اول مرد به او پیشنهاد نشده و کمتر از توانایی و استعداد و جذابیت شمایلش، مورد استفاده قرار گرفته شده است.

حقیقت‌دوست گزینه بسیار خوبی برای نقش‌های چه مثبت و چه منفی در فیلم‌ها و سریال‌های پلیسی و جنایی است و به خوبی می‌تواند رل کارآگاه‌هان، پلیس‌ها، نیرو‌های امنیتی، قهرمانان اکشن و از طرف دیگر، خلافکاران، آدمکشان، جاسوس‌ها و نیرو‌های دشمن را بازی کند. در سینمای ایران، چون فیلم‌های ژانر مغفول مانده و به تبع آن بازیگران مخصوص ژانر‌های پر زد و خورد کم داریم، شهرام حقیقت‌دوست می‌تواند یکی از وزنه‌ها برای اعتلای این جنس سینما نیز باشد.