عید سعید فطر، امضاء یک دوره حیات معنوی

به گزارش مجله خبری نگار، خط_رهبری به مناسبت پایان ماه رمضان و فرارسیدن عید سعید فطر در یادداشتی به اهمیت این عید و لزوم حفظ دستاورد‌های معنوی ماه رمضان براساس بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی پرداخته است:

ماه رمضان، ماه فرصت‌های ناب

ماه رمضان حقیقتا ماه برکت است، زیرا باب استجابت دعا مفتوح است و به صورت خاص همه‌ی عبادات ناچیز بندگان، حتی خواب روزه‌داران در محضر خداوند ارزشمند و دارای قیمت تلقی می‌شود و سایه توجهات ویژه پروردگار در همه جا گسترده است. همه بندگان مشمول عنایات الهی هستند تا جایی که نفس کشیدن برای فرد روزه دار عبادت محسوب می‌شود، بنابراین ماه رمضان بهترین فرصت برای حرکت به سوی خداست. در ماه رمضان رفتار‌های انسان دوستانه و ایثار در جامعه اسلامی شدت می‌گیرد. به مناسبت این ماه کار‌های بزرگی در جهت رسیدگی به نیازمندان در اجتماع مسلمانان به وجود می‌آید «این ماه قابلیت‌های معنوی درونی انسان را رشد می‌دهد و ارتقاء می‌دهد.» ۱۵/۰۱/۱۴۰۳ وقتی آحاد جامعه به ماه خدا و برکات فراوان آن اهتمام بورزند، آثار آن در زندگی همه افراد تجلی خواهد یافت و رشد هر فرد از جامعه منتهی به رشد جامعه می‌شود.

روزه یکی از آن برکاتی است که خداوند به مؤمنین عطا کرده است تا در مقابل خواهش‌های پی‌در‌پی نفسانی، یک ماه قدرت خویشتنداری و مقاومت در مقابل گناه را تمرین کنند پس روزه «تمرین تقویت اراده، تقویت روح، مهار کردن خواهش‌های تمام‌نشدنی نفْس» ۱۵/۰۱/۱۴۰۳ است. از طرفی ماه رمضان ماه نزول قرآن است، تلاوت قرآن و توجه به ادعیه در ماه رمضان ذکر خداست و اسباب سعادت را فراهم و فرد را از پلیدی و گناه دور می‌دارد و به انسان نورانیت می‌بخشد و دل‌های مرده با این ادعیه معجزه‌آسا زنده می‌شوند «این دعا‌هایی که در ماه رمضان وارد است... دل انسان را مستغرق می‌کند در یاد خدا» ۱۵/۰۱/۱۴۰۳

یکی از اسباب برکت در ماه رمضان طلب مغفرت و جبران بدی‌هاست، چرا که ماه استغفار است. انسان‌ها برای تحقق زندگی سعادتمند نیازمند به زدودن آلودگی‌ها و کسب آمرزش الهی هستند «آمرزش الهی به معنای اصلاح خطاهاست؛ به معنای جبران کردن ضربه‌هایی است که بر خودمان و بر دیگران وارد کردیم.» ۰۸/۰۸/۱۳۸۴ بنابراین تا فرصت‌ها از دست نرفته باید اسباب جلب رحمت را فراهم کرد و موجبات سلب رحمت الهی را زدود. مناسبت‌های بابرکت و دارای معنویت مثل «ماه رمضان، یک فرصت فوق‌العاده‌ای برای ترمیم است» ۱۵/۰۱/۱۴۰۳ تمام تلاش باید در این جهت باشد که با روح پاک و سالم از ماه خدا خارج شد.

عید فطر؛ عید رحمت خدا

منشأ نشاط و خرسندی در عید سعید فطر یک حقیقت معنوی است که به سبب یک ماه مجاهدت و بندگی خالصانه پدید آمده است و سبب شده تا روح انسان نورانیت و صفا یابد و آثار مبارک این عبادت‌ها خود را در پایان نشان میدهد، چون این روز «عیدِ رحمت خداست.» ۱۳/۰۸/۱۳۸۴ و در نهایت یک دوره اطاعت و عبادت خداوند، ترک معصیت، زدودن آلودگی‌ها و دوری از محرمات سبب شده است تا بگوییم: عید فطر «روز مغفرت و روز اجر و پاداش برای مؤمنین و نیکوکاران است.» ۲۹/۰۵/۱۳۹۱ در حقیقت عید فطر عید شکرگزاری از نعمت بنده پروری و نزول برکات خاص در ماه مبارک رمضان است؛ «شکر به خاطر توفیق گذراندن دوران یک ماهه‌ی ضیافت الهی.» ۲۱/۰۷/۱۳۸۶ ایستادن برای نماز عید به معنای شروع حالت جدیدی از بندگی و تولدی دوباره است، آیا این چیزی جز رحمت است؟

عید فطر، روز وحدت امت اسلامی

آنچه که مسلمانان در طول ماه مبارک رمضان برای آن صفوف یک پارچه‌ای از عبادت و تلاوت تشکیل میدهند سبب عزت امت اسلامی است. در نماز عید فطر همه مسلمانان وحدت خویش را در سراسر جوامع اسلامی به تصویر می‌کشند، در ماه رمضان از یک کتاب آسمانی تلاوت می‌کنند و به سوی یک قبله نماز می‌خوانند و شکوه این وحدت سبب گشته است تا عید فطر عید شرافت و کرامت مسلمانان باشد. اگر امت پیامبر صلوات‌الله‌علیه در بزنگاه‌ها وظیفه دینی و اجتماعی خود را تشخیص دهد و مسلمانان در همه امور یکپارچگی خود را از وحدت در عبادت پروردگار الهام بگیرند و صفوف متحد خود در مساجد را الگو قرار دهند، آن وقت «ملت‌های مسلمان می‌توانند ماه رمضان و عید فطر را وسیله‌ای قرار بدهند برای عزت؛ نردبانی قرار بدهند به سمت علوّ معنوی و مادی و عزت دنیا و آخرت.» ۲۹/۰۵/۱۳۹۱

در عید فطر، مؤمنین به اصل توحید الهی متذکر شده‌اند، وحدت امت اسلامی را از مضامین نماز و شکل مناسک عید می‌توان فهمید یعنی محتوا و صورت کار در عید فطر، اتحاد و هماهنگی امت را نشان می‌دهد، مهمترین نکته در عید سعید فطر وحدت دنیای اسلام است. «عید فطر عید امت واحده است.» ۰۷/۰۵/۱۳۹۳ تشکیل صفوف واحدِ مسلمانان در اجتماعات دینی بیانگر پیوند معنوی میان امت است. عید فطر عطیه‌ای از سوی پروردگار متعال برای امت اسلامی است و از این لطف الهى هر شخصی می‌تواند بهره بگیرد «استفاده شخصى، به معناى راه دادن نور معرفت و توبه و انابه به دل‌هاى خودمان.» ۲۵/۰۹/۱۳۸۰ است. بهره عموم مسلمانان نیز می‌تواند به این شکل باشد که «دنیای اسلام از عید فطر به عنوان یک نقطه اتّحاد، تنبّه و بازگشت به خود و خدا استفاده کند… امروز دنیای اسلام به آن نیازمند است.» ۲۵/۰۹/۱۳۸۰ چرا که امروز اختلاف افکنی، اولین علت مشکلات دنیای اسلام است؛ بنابراین باید به فکر علاج درد امت اسلامی بود، مسلمانان پی در پی باید به دنبال برنامه‌ای باشند که «همه‌ی آحاد مسلمان را در شرق و غرب دنیای اسلام، از هر ملیتی، با هر نژادی، با هر زبانی و با هر فرهنگی، گرد محور توحید و کلمه‌ی متعالی اسلامی جمع کند.» ۰۹/۱۱/۱۳۷۶

حفظ معنویت ماه رمضان با استمرارِ پرهیز از گناه

هر یک از مناسک مختلف اسلامی دارای حکمتی متعالی می‌باشند و هدفی را دنبال می‌کنند که سرانجام آن رشد مادی و معنوی و سعادت دنیوی و اخروی انسان و جامعه‌ی بشری است. در ماه رمضان، برای امت اسلامی فرصتی مهیا شده که باید از تک تک لحظات آن در راستای رشد حیات معنوی و نشاط مادی بهره ببرد؛ بنابراین در این ماه مبارک غفلت پسندیده نیست و از لحظه به لحظه‌ی این ماه الهی باید بهره‌برداری کرد و در نهایت «بعد از آن‌که به پایان رسید، روزِ شروعِ سال جدید، روز عید فطر است.» ۱۱/۱۲/۱۳۷۳ از نشاط و معنویت به وجود آمده در روز‌ها و ماه‌های پیش رو باید استفاده کرد چرا که ابعاد زندگی انسان فقط منحصر در چهارچوب ماده نیست بلکه در کنار رشد مادی، توسعه معنوی نیز باید مورد توجه قرار بگیرد، بنابراین عید فطر «برای انسانِ مسلمانِ آگاهِ هوشیار، می‌تواند روز شروعِ دوباره زندگی معنوی» ۱۱/۱۲/۱۳۷۳ باشد. روزی که ضیافت الهی به پایان می‌رسد و فرصت ناب عبادت در ماه رمضان به اتمام می‌رسد یعنی «در روز عید، مسلمانان باید به خود بنگرند و ببینند که از ضیافت الهی در ماه مبارک رمضان، چه استفاده و بهره‌ای برده‌اند.» ۰۷/۰۲/۱۳۶۹ در ماه رمضان که ماه خاص خداوند است مهلتی داده شد تا با دستاورد‌های معنوی و توجه به ادعیه در شب‌ها و روز‌های ماه مبارک، صفای روح و رقت دل حاصل شود که این‌ها را می‌توان به عنوان ثروت معنوی در نظر گرفت و از برکات آن‌ها در طول سال بلکه کل عمر استفاده کرد.

مؤمنین در روز عید سعید فطر و بعد از آن برای آینده برنامه‌ریزی کنند، معلوم نیست که انسان تا سال دیگر در قید حیات باشد یا توان او موجود باشد و مانعی برای بهره‌مندی دوباره از ماه خدا پدید نیاید. پس «به این حساب رسیدگی کنید و اگر دیدید که در ماه رمضان دستاوردی پیدا کرده‌اید سعی کنید آن را در طول سال حفظ کنید.» ۰۷/۰۲/۱۳۶۹، زیرا ارزش این دستاورد‌ها را وقتی خواهیم دانست که فرصت از ما سلب شده و روزی میرسد که ما به ذره ذره از این عبادت‌ها محتاج خواهیم بود چرا که «این‌ها ذخیره‌ی معنوی است» ۰۲/۰۲/۱۴۰۲

با استمرارِ حالت مناجات و پرهیز از گناه می‌توان حال معنوی ماه رمضان را در طول سال حفظ کرد و به حیات طیبه‌ی معنوی دست یافت. برای محافظت از گوهر ایمان و ثروت‌های معنوی باید مجاهدت کرد. دستاورد‌های معنوی نیز مانند مادیات نیاز به حفاظت دارند؛ بنابراین در عید فطر و بعد از آن «نگذاریم صاعقه‌ی گناه، این خرمن ارزشمند محصول را آتش بزند و از بین ببرد.» ۰۹/۰۶/۱۳۹۰ و نباید روز‌ها و شب‌ها به غفلت بگذرد بلکه در ادامه با الگوگیری از احوالات ماه رمضان باید زندگی کرد. در غیر ماه رمضان نباید باب خیر بسته شود و حرکت به سوی معنویات را با ثبات قدم باید ادامه داد، نکته اساسی این است که باید به امور معنوی امتداد بخشید، سستی و کاهلی در عبادت موجب تضعیف ایمان میشود «این ماه، تمرین ریاضت بود، تمرین توجّه به خدا بود؛ از این تمرین حدّاکثر استفاده را بکنید، این ذخیره را برای خودتان نگه دارید.» ۰۵/۰۴/۱۳۹۶