چگونه خودمان، خودمان را تربیت کنیم؟

به گزارش مجله خبری نگار، همه ما روزی با پکیجی که هنوز روانشناسان هم به آن نرسیدند تربیت شدیم، پکیج دمپایی و مگس کش. کم کم که بزرگ شدیم، یاد گرفتیم بدون اینکه بهمان بگویند، اتاقمان را مرتب کنیم و تکالیفمان را بنویسم. اما آیا اینکه دیگر از امر و نهی‌های شیرین والدین در امانیم به این معناست که واقعا تربیت شدیم؟ از یک جایی به بعد ما باید یاد بگیریم که خودمان نقش والدینمان را برای خودمان ایفا کنیم. باید یاد بگیریم گاهی با تحکم به خودمان هشدار بدهیم و گاهی با مهربانی بر سر خودمان دست بکشیم.

به خودت جایزه بده!

مهم‌ترین کاری که والدینمان برای تربیت ما انجام می‌دهند تنبیه و تشویق است. مثلا ما از شکم مادر تازه بیرون آمده نمی‌دانستیم چه کاری خوب است و چه کاری بد. رفته رفته با هر تنبیه و تشویقی که شدیم یاد گرفتیم کار‌هایی که در ازای آن‌ها (آفرین) می‌شنویم، خوب هستند و کار‌هایی که در مقابل آن‌ها (برو اتاقت به کار‌های بدت فکر کن) میشنویم بد هستند. برای تشویق کردن خودمان، باید اول یک سری اهداف هرچند کوچک و در حد تمیز کردن کشوی میزمان ترتیب بدهیم که اگر به آن‌ها رسیدیم به خودمان پاداش بدهیم. پاداش هم می‌تواند هر کاری باشد که ما از آن لذت می‌بریم.

سیستم نوازش سخت!

گاهی هم لازم است خودمان را تنبیه کنیم. منتها چیزی که این بین خیلی مهم است این است که ما نباید خیلی بر سرمان بزنیم و خود تحقیری کنیم. چون ما فقط خودمان را داریم، پس باید با کسی که همیشه همراهمان است دوست باشیم! اما از این‌ها گذشته، هر از گاهی هم لازم است گوش خودمان را بپیچانیم. سیستم تنبیه خود، اینطور است که اگر کاری کردید که خلاف مواضع خودتان بود، خودتان را با انجام ندادن کاری که دوست دارید تنبیه کنید. مثلا آن شب سریال مورد علاقه تان را نبینید یا خودتان را از بازی که دوستش داشتید محروم کنید.

عادت خوب بساز!

بعد از این که یاد گرفتیم چگونه خودمان را تشویق و تنبیه کنیم. نوبت آن است که برای خودمان عادت بسازیم. در مقاله عادت‌های کوچک در سایت متمم تعریف عادت اینطور آورده شده: عادت‌ها رفتار‌های تکرار شونده ما هستند که برای انجام دادنشان کمترین فشار را متحمل می‌شویم. و، چون هرروز آن‌ها را تکرار می‌کنیم قطعا تاثیرات عمیقی بر زندگیمان دارند. پس لازم است برای تربیت خود، عادات درست و مفیدی در زندگیمان بگذاریم. حالا این عادت‌ها بنا بر زندگی شما می‌تواند متفاوت باشد. از عادت به اینکه سحرخیز بشوید تا عادت به هرروز ورزش کردن.

حیا کن، عادت بد رو رها کن!

در کتاب عادت‌های اتمی برای هر عادتی یک چرخه ذکر شده که من به چرخ و فلک عادت‌ها تشبیه اش می‌کنم. چرخ و فلکی که برای هر عادتی وجود دارد اینگونه است. اتاقک اول این چرخ و فلک، محرکی است که ما با حس کردن آن، ولعمان به آن کار برانگیخته می‌شود. اتاقک بعدی این است که به ولعمان پاسخ می‌دهیم و اتاقک آخر، رسیدن ما به پاداش است. این چرخ و فلک با هر بار اقدام ما برای آن رفتار چرخ می‌خورد.

حالا شما عادت بدی مثل اعتیاد به کافیین را در نظر بگیرید. وقتی چرخه اش را بدانیم، قطع کردن این ریسمان هم کار راحت تری می‌شود. چون می‌دانیم در ابتدا باید محرک را از بین ببریم. مثلا خیلی به کافه نرویم یا دستگاه قهوه ساز را برای مدتی از جلوی دیدمان برداریم...

تربیت پذیر باش!

در آخر باید بپذیریم که گاهی ممکن است چیز‌هایی از چشم خودمان جا بماند و دیگران آن‌ها را به ما گوشزد کنند. چون بعضی از آدم‌ها گمان می‌کنند که قبله عالم اند و هیچ حرفی را از هیچ کس نمی‌پذیرند..، اما شما از آن دسته نباشید. بخشی از تربیت ما در مسیر گوشزد‌ها و نصایحی است که می‌شنویم. می‌دانم که لحن کسی که دارد ما را نصیحت می‌کند خیلی مهم است. اما اگر حرفی را می‌شنویم پنبه در گوشمان نگذاریم، شاید نکته‌ای آن لا به لا به دردمان خورد. القصه که پذیرا باشید تا کامروا شوید.