پایداری درآمد‌های دولت با نظام مالیاتی هوشمند؛ اثرات هوشمندسازی نظام مالیاتی

به گزارش مجله خبری نگار/رسالت: ایجاد عدالت و شفافیت مالیاتی یکی‌از موضوعاتی است که همواره از سوی دولت سیزدهم پیگیری شده و منجر به اصلاحات قانونی و راه اندازی سامانه مودیان مالیاتی شده است. باور کارشناسان و فعالان حوزه اقتصاد و امورمالیاتی این است که با راه‌اندازی این سامانه می‌توان جلوی معوقات و تخلفات در پرداخت مالیات از سوی مردم را گرفت. از سوی‌دیگر سامانه مودیان مالیاتی، مالیات پرداختی از سوی هر مودی مالیاتی را عادلانه می‌کند و مردم می‌دانند که چه میزان مالیات را در چه زمانی باید پرداخت کنند تا مشمول جریمه نشوند.

علاوه بر این عملکرد دولت با سامانه مودیان مالیاتی خیلی شفاف خواهد شد و فرار‌های مالیاتی نیز کاهش پیدا خواهد کرد. مزیت دیگر نظام هوشمند مالیاتی حرکت بر‌مبنای قانون مداری و جلوگیری از تخلفات مالیاتی و پرونده‌های کتمان و اختلاف‌های مرتبط با‌نظام مالیاتی است. به بیان دیگر به موجب هوشمندسازی این سیستم بسیاری‌از مشکلات و بوروکراسی‌های اداری و قضائی کاهش می‌یابد و محل درآمدی پایدار برای دولت ایجاد می‌گردد.

به تازگی رئیس سازمان امور مالیاتی کشور گفت: نظام مالیاتی ما در دهه‌های گذشته سنتی بوده درحالی که باید به سمت نظام مالیاتی مبتنی بر داده و سیستم هوشمند سوق پیدا کند، دولت امروز با قدرت این رویه را دنبال می‌کند. به گزارش خبرگزاری بازار، محمدهادی سبحانیان، رئیس سازمان امور مالیاتی کشور با اشاره برنامه دولت در حوزه مالیات (با توجه به وجود منابع طبیعی مثل نفت در کشور) به چگونگی پرداخت مالیات اشاره کرد و گفت: در بسیاری از کشور‌های اروپایی و آسیایی که مالیات دریافت می‌شود، نفت ندارند.

سبحانیان با بیان اینکه اقتصاد کشور باید با مالیات اداره شود، خاطرنشان کرد: جنس درآمد نفتی، یک درآمد ناپایدار است؛ بدین معنا که یک روز هست و روز دیگر نیست. وی نفت را یک منبع پایان پذیر خواند و افزود: فروش نفت برعهده سازمان امور مالیاتی نیست. شیر نفت ممکن است به جهت تحریم‌های بین‌المللی گاهی باز و گاهی بسته شود. رئیس سازمان امور مالیاتی کشور اظهار کرد: ما با یک جریان درآمدی ناپایدار مواجه هستیم. عقل سلیم حکم نمی‌کند که هزینه‌های پایداری برای دولت ایجاد کرده و آن را به یک درآمد ناپایدار نفتی متصل کنیم.

سبحانیان با تاکید بر اینکه دولت در دهه‌های گذشته مبتنی بر درآمد‌های ناپایدار نفتی، هزینه‌های پایدار ایجاد کرده است، تصریح کرد: دولت با خلق پول، سبب تورم در کشور شده که این امر محصول تکیه به نفت است. وی افزود: از منظر مبانی نظری، ما نباید منابع بودجه دولت را به جریان درآمدی غیر پایدار مثل نفت گره بزنیم. رئیس سازمان امور مالیاتی کشور همچنین نفت را سرمایه و ثروت کشور قلمداد کرد و گفت: نفت برای نسل‌های آینده این مرز و بوم است. هزینه نفت نباید صرفا برای پرداخت حقوق کارکنان فعلی لحاظ شود بلکه برای نسل‌های آینده نیز به آن نیاز داریم.

سبحانیان با بیان اینکه باید درآمد‌های حاصل از نفت را خرج توسعه و زیرساخت‌های کشور کنیم، ابراز کرد: باید از این منبع و ثروت خدادادی ظرفیت بزرگی در کشور ایجاد کنیم. باید از ثروتمندان مالیات گرفته شود و بازتوزیع آن برای کمک به نیازمندان لحاظ شود. نباید از همه مردم مالیات گرفت بلکه باید از افرادی که تمکن مالی دارند مالیات دریافت شود. در بررسی بیش‌تر این موضوع به گفتگو با سیاوش غیبی پور، کارشناس امور مالیاتی و محمد رزاقی، عضو سابق شورای عالی مالیاتی پرداختیم و اثرات هوشمندسازی نظام مالیاتی درکاهش مفاسد مالیات ستانی و زمینه رشد فعالان اقتصادی را واکاوی کر‌دیم که در ا‌دامه می‌خوانید.

محمد رزاقی، عضو سابق شورای عالی مالیاتی:
لزوم افزایش منابع درآمدی دولت و حرکت به سوی منابع مالی پایدار

محمد رزاقی، عضو سابق شورای عالی مالیاتی به تشریح لزوم حرکت از منابع غیرپایدار به سمت درآمد‌های پایدار اقتصادی پرداخت و دراین باره اظهارکرد: به طورکل در عرصه بین المللی درآمد‌های دولت تنها معطوف به یک محل نخواهد بود و همانطور که هزینه‌ها متعدد است، محل درآمد‌های نیز متعدد و به یک محل بسنده نخواهد شد.

وی افزود: تعدد منابع درآمدی امری حائز اهمیت است و راهگشا خواهد بود چراکه‌ممکن است طی بازه زمانی، یکی‌از منابع به درستی تامین درآمد نکند. درچنین مواقعی می‌توان از سایر منابع کمک گرفت و ظرفیت‌های درآمدی را افزایش داد.

رزاقی ضمن بیان اینکه با افزودن و شناسایی منابع مالی جدید می‌توان از کسری بودجه جلوگیری کرد تصریح کرد: مادامی که ظرفیت درآمدی متعدد است می‌بایست از آن بهره گرفت و چنانچه عایدی بیش‌تر از حد تصور و هزینه‌ها‌رقم خورد، درآمد را ذخیره کرد. عضو سابق شورای عالی مالیاتی با بیان اینکه باید منابع درآمدی کشور را افزایش داد و از ظرفیت‌های موجود بهره گرفت، همچنین خاطرنشان کرد: حرکت از منابع پایدار به سمت درآمد‌های پایدار به طورکل توصیه نمی‌گردد. مطلوب این است که درآمد‌های پایدار و غیرپایدار رقم بخورد و از یکایک ظرفیت‌ها بهره گرفته شود. نمی‌توان یک منبع درآمدی را جایگزین منبع دیگری کرد. بهتراین است که منابع درآمدی را افزایش داد و عایدی بیش‌تر از نیاز را برای سال‌های آینده ذخیره کرد.

او در‌پایان این گفتگو با تاکید با لزوم وصول منابع مالیاتی از محل آمارگیری و شناسایی مودیان یادآور شد: نظام مالیاتی را می‌توان بر مبنای آمار‌ها تقویت کر‌د؛ نخست می‌بایست آمارگیری‌درست داشته باشیم، شرایط را بسنجیم و منابع درآمد‌های مالیاتی را بشناسیم. به موجب شناسایی مودیان و هوشمندسازی نظام مالیاتی، منابع به درستی وصول خواهد شد.

سیاوش غیبی پور، کارشناس امور مالیاتی:
نظام هوشمند مالیاتی، شفافیت اطلاعات را رقم خواهد زد

سیاوش غیبی پور، کارشناس امور مالیاتی به تشریح اثرات هوشمندسازی نظام مالیاتی درکاهش مفاسد مالیات ستانی و زمینه رشد فعالان اقتصادی پرداخت و دراین باره اظهارکرد: سیستم‌های مالی در کشور با یکدیگر ارتباط معنا دارند و از هم‌بستگی برخوردار می‌باشند تا همگی به صورت همگام با یکدیگر حرکت کنند. به طورمثال اگر سازمان ثبت احوال کشور هوشمند شود، سایر ارگان‌ها و نهاد‌های مرتبط می‌بایست هوشمند شوند و از اتصالات برخوردار باشند تا تبادل اطلاعات به درستی انجام شود. تبادلات مالی به سبب آنکه با بخش‌های مهمی همچون بانک‌ها، کمرگ، اداره مالیات و اشخاص سر و کار دارند، می‌بایست هوشمند باشند تا مادامی که اقدامی در کمرگ شکل‌می‌گیرد، سهم مالیاتی همان موقع تببین گردد. به موجب‌این امر فرد دیگر به دنبال قبض و رسید نخواهد گشت و چنانچه رسید مربوطه را گم کرده باشند نیز متضرر نخواهد شد.

وی افزود: فرآیند صدور قبض و رسیدهای مربوطه امری دشوار است و دستخوش حوادث خواهد شد. سامانه هوشمند به معنای آن است که از ابتدای تجارت، تولید و خدمات نیز به یک‌دیگر متصل خواهند بود.

غیبی پور تصریح کرد: مالیات تابعی از درآمد‌ها است و نرخ‌های متفاوتی دارد. به طورمثال برای شرکت‌های تولیدی ۱۸ درصد سود مشمول مالیات می‌شود و شرکت‌های خدماتی از سود ۲۵ مالیات پرداخت می‌کنند. اشخاص حقیقی نیز از ۱۵ درصد میزان مالیات شان درنظرگرفته می‌شود.

کارشناس امورمالیاتی همچنین خاطرنشان کرد: هوشمندسازی نظام مالیاتی مادامی بالاترین ثمربخشی را به همراه خواهد داشت که سایر دستگاه‌ها نیز هوشمند باشند و توامان با یک‌دیگر حرکت کنند.

او با تاکید بر لزوم رفع مشکلات موجود در نظام مالیاتی متذکر‌شد: نظام نرم افزاری پویاست و دائم به روز رسانی می‌شود. نخستین گام برای حرکت بر مدار هوشمندسازی این است که از دیگر سیستم‌ها عقب نمانیم و نظام دارایی هوشمند ایجاد کنیم. دراین فرآیند درنظرگیری داده‌های درآمدی، دا‌ده‌های‌مخارج و درآمد‌های دولت اهمیت دارد. چنانچه این داده‌ها شفاف شود، مشکلات حوزه مالی و مالیاتی مرتفع خواهد شد و بدین ترتیب فرار مالیاتی نیز کاهش پیدا خواهد کرد.

وی یادآور شد: مزیت نظام مالی هوشمند حرکت بر مدار قانون است. بدین ترتیب وقت کمتری صرف خواهد شد و افراد نیز به تکالیف خود آشنا خواهند بود. براین اساس اعتراض و شکایت‌ها نیز کمتر خواهد بود چراکه در برخی موارد شخص مدعی است که در تاریخی که اعلام می‌دار‌د، مبلغی را که مشمول شده پرداخت کرده و ثبت نشده است یا که رسید آن گم شده و در دسترس نمی‌باشد. نبود رسید و عدم ثبت درست اطلاعات مشکلاتی را سبب‌می‌شود که به موجب هوشمندسازی این مشکلات مرتفع می‌گردد.

غیبی پور با اشاره به کاهش ارسال اظهارنامه‌ها و بوروکراسی اداری گفت: نبود داده‌های به روز مشکلات بسیاری را رقم خواهد زد. نظام هوشمند مالیاتی به معنای شکل‌گیری بانک اطلاعات قوی و در دسترس است؛ بنابراین در دسترس بو‌دن، سرعت بالای اینترنت، اتصالات، نرم افزاری که میان مودیان برقرار‌می‌گر‌دد، اهمیت فراوانی دارد. اگر یکایک سیستم‌های مذکور به درستی فعالیت کنند، خدمات حسابداری، خدمات حاشیه و ارسال اظهارنامه کاهش پیداخواهد کرد و سیستم مالیات شخص را محاسبه خواهد کرد.

وی با بیان اینکه نظام هوشمند مالیاتی پرونده‌های اختلاف مالیاتی را کاهش خواهد داد، همچنین ادامه داد: نبود سیستم هوشمند شرکت را ناچار به استخدام چندین حسابدار خواهد کرد. از طرفی دیگر سیستم دولتی نیز ناچار است چندین مامور را پیگیر رسیدگی به امور مالیاتی و امور اختلاف و دادرسی کند.

غیبی پور درخصوص اثرات هوشمند سازی نظام مالیاتی بر تجارت بین الملل تشریح کرد: اگر به دنبال رونق تجارت بین الملل و تقویت تولید هستیم، می‌بایست یکایک سیستم‌های خود را به روز کنیم چراکه این حجم از فعالیت‌های تولیدی داده‌های هوشمند را می‌طلبد. همچنین این روند پرونده های کتمان، اختلاف، فرار‌های مالیاتی و دیگر مشکلات مربوطه را کاهش خواهد داد و حجم فیزیکی پرونده‌ها را کاهش خواهد داد.

وی در پایان این گفتگو با اشاره به وصول به هنگام مطالبات دولتی بیان کرد: هوشمند سازی نظام مالیاتی سرعت در اختیارقراردا‌دن اطلاعاتی برای مودیان و ماموران مالیاتی را افزایش خواهد داد و موجب خواهد شد تا تکالیف تعیین شده به درستی عمل شوند. این روند همچنین مالیات بر عوارض شهرداری‌ها را زودتر پرداخت خواهد کرد و بدین ترتیب مطالبات دولتی زودتر وصول خواهد شد.