به گزارش مجله خبری نگار، دم کرده آن نیز جهت بهبود تهوع، مراحل اول سرماخوردگی، خستگی عصبی و افسردگی مفید است. بادرنجبویه آرام بخش اعصاب و مفرح و نشاط آور است، خوشبوکننده دهان و بالا برنده فشار خون میباشد.
گیاهی است پایا به ارتفاع تا ۷۰ سانتی متر، دارای ساقه چهار گوش و کمی کرکدار است، برگهای زرد مایل به سبز آن به شکل بیضی و یا قلب هستند و لبه آنها دندانه دندانه است. وقتی برگها له شوند، بوی لیمو شیرین از آنها متصاعد میشود. از اواخر تابستان تا اواسط پاییز، سنبله گلهای کوچک بادرنجبویه به رنگ زرد که بعدا به صورتی کم رنگ یا سفید تبدیل میشوند، ظاهر میگردد. ملیسا (Melissa) نام علمی بادرنجبویه است که از واژهای یونانی، به معنای زنبور گرفته شده است، این گیاه محبوب زنبور عسل است. وقتی زنبور مسافت زیادی از کندو دور میشود، با عطر این گیاه راه بازگشت خود را پیدا میکند. قسمت مورد استفاده بادرنجبویه، بیشتر، برگهای بدون دمبرگ آن است همچنین سر شاخههای گلدار آن نیز مصرف میگردند.
بادرنجبویه به اشکال مختلفی از قبیل اسانس، عصاره روغنی، روغن، پماد، کمپرس و دمکرده استفاده میشود.
برای تهیهی دم کرده بادرنجبویه حدود ۵ گرم از برگ گیاه را در قوری چینی ریخته، با یک لیوان آب جوش به مدّت ۱۵ دقیقه روی بخار دم کنید. سپس تا گرم است آن را صاف کرده با کمی عسل یا نبات سفید یا نبات زعفرانی واقعی، یک ساعت پیش از غذا یا دو ساعت پس از غذا بنوشید.
از آنجا که روغن این گیاه عامل اصلی درمانی گیاه است، توصیه شده است که از مصرف خشک شده گیاه خودداری و تازه آن استفاده شود.
تکثیر بادرنجبویه به وسیله دانه، قلمه زدن و یا قطعات ریشه داری که از گیاه مسن جدا شده باشند، انجام میگیرد. زمین مورد نظر باید حاصلخیز، با خاک نسبتا مرطوب، قابل نفوذ و در محلی آفتابگیر قرار داشته باشد. سرمای زیاد و رطوبت مداوم، برای رشد گیاه مناسب نیست، جنس زمین زراعتی در پرورش گیاه مداخله کلی ندارد، ولی در هر حال زمینهای آبرفتی و قابل نفوذ بیشتر مورد توجه گیاه است این گیاه به کمبود آهن حساس میباشد و در خاکهایی که از لحاظ آهن فقیر هستند اضافه نمودن کودهای آهن دار ضروری است. تکثیر آن از طریق دانه به این صورت میباشد که ابتدا، بذر را در اواخر بهمن تا اوایل فروردین در گلخانه یا مخزن گرم یا قطعه زمین مساعدی میکارند. پس از اینکه دانهها جوانه زدند آنها را در زمین اصلی که قبلا آماده نموده اند، با رعایت فواصل مشخص نشاء میکنند.
برداشت این گیاه معمولا در اواخر اردیبهشت، قبل از ظهور گلها انجام میشود. برگها و سرشاخهها پس از برداشت، در جریان هوا قرار میگیرند تا به سرعت خشک شوند و پس از آن در محل تاریک و خشک نگهداری میگردند.
بادرنجبویه بومی مناطق مدیترانهای است و در اروپا و آسیا نیز انتشار دارد. در ایران در مناطق اطراف تهران، در شمال ایران در رشت و اطراف آن، رودبار و در آذربایجان، مناطق شرقی و استانهای غربی میروید. این گیاه به طور خودرو در نواحی مختلف مثل: کوهستانها، کنارجادهها، سایه درختها، پای دیوارها، حاشیه باغها، تاکستانها، بیشهها و بالاخره تا ارتفاع ۱۸۰۰ متری میروید.
در مقادیر دارویی توصیه شده، عارضه مهمی برای مصرف بادرنجبویه ثبت نشده است. اما هر چند که این گیاه هم همانند بسیاری از گیاهان دارویی دارای خواص مفید است، ولی از مصرف بیش از اندازه آن باید خودداری کنید و در صورت داشتن یک بیماری خاص و مصرف یک داروی خاص از مصرف خودسرانه آن پرهیز نمود.
از عوارض جانبی مصرف بیش از اندازهی آن میتوان به تهوع و گیجی، تحریکات پوستی، در مواردی ناراحتی گوارشی، خستگی عمومی، احساس سنگینی در سر، بی حسی و سپس خواب عمیق و کاهش فشار خون (در مصرف بیش از حد) اشاره نمود. همچنین بهتر است اشخاص گرم مزاج این گیاه را مصرف نکنند و اگر هم مصرف کردند، برای رفع عوارض آن میتوانند از گل بنفشه و سکنجبین استفاده نمایند.
افرادی که از اختلالات تیروئیدی رنج میبرند و آقایانی که دچار ورم در پروستات هستند و افرادی که دچار گلوکم یا همان آب سیاه هستند نباید از این گیاه استفاده کنند، چون امکان دارد فشار چشمشان بالا رفته و مشکلشان بدتر شود.
روغن گیاهی بادرنجبویه برای خانمهای باردار و شیرده و همچنین کودکان نیز منع مصرف دارد و در استفاده از آن برای این افراد باید جانب احتیاط را رعایت نمود.
منبع:اینفو