مانور لحظه صفر، چرا و چگونه؟

به گزارش مجله خبری نگار،هرچند ممکن است انسان با اقداماتی که در سالیان متمادی بر خلاف قوانین طبیعت انجام داده، باعث گرم شدن زمین و ایجاد تغییر اقلیم شده، یا با آرزوی توسعه، جنگل‌ها را نابود و خاک را ناپایدار کرده و ... و در مجموع با اقدامات مختلف، زمینه بروز برخی از این حوادث را ایجاد کرده باشد.

«ارنست راوخ»، مدیر پژوهشگران اقلیمی شرکت بیمه مونیخ ری گفته است: گرمایش فزاینده زمین باعث افزایش حوادث شدید آب و هوایی و خسارت‌های احتمالی آن می‌شود.

او افزوده است: در گرمای بالاتر، آب بیشتری بخار می‌شود و افزایش رطوبت در اتمسفر زمین انرژی بالقوه برای طوفان‌های بیشتر ایجاد می‌کند.

به گزارش دویچه وله، شمار قربانیان فاجعه‌های طبیعی در سال ۲۰۲۳ به ۷۴ هزار تن افزایش یافت و بنابراین به طور قابل توجهی بیشتر از میانگین پنج سال گذشته بوده است که به حدود ۱۰ هزار تن می‌رسید. دلیل آن به ویژه زلزله‌های ویرانگر به خصوص در جنوب شرق ترکیه و سوریه در ماه فوریه سال گذشته بوده است.

طبق معلومات مونیخ ری در سال ۲۰۲۳ حدود ۶۳ هزار نفر در پی چنین حوادث ژئوفیزیکی جان باختند. چنین رقم بالایی از سال ۲۰۱۰ به این سو ثبت نشده بود. اما بیشترین خسارات ناشی از حوادث آب و هوایی بوده است. در سال گذشته ۷۶ درصد خسارات اقتصادی ناشی از حوادث آب و هوایی و ۲۴ درصد دیگر ناشی از حوادث ژئوفیزیکی مانند زلزله بوده است.

متاسفانه ابعاد حوادث و بلایای طبیعی به قدری بزرگ و قدرت این پدیده‌ها به قدری زیاد است که انسان یارای مقابله با آن‌ها را ندارد، پس علاوه بر اینکه باید چنین مخاطراتی را پیش بینی کرده و خود را برای مواجهه با آن‌ها و کاهش خسارات شان آماده کند، باید بتواند در زمان وقوع چنین مخاطراتی بهترین اقدامات و واکنش‌ها را رقم بزند، بویژه برای اینکه تلفات جانی به حداقل برسد.

مانور‌ها یکی از روش‌های کسب آمادگی برای مواجهه و مقابله با تبعات این حوادث هستند و مانور لحظه صفر یکی از اقداماتی است که سازمان مدیریت بحران در نقاط مختلف اجرا می‌کند.

دکتر نژاد جهانی معاون فنی و هماهنگی بازسازی و بازتوانی سازمان مدیریت بحران کشور چگونگی و چرایی برگزاری مانور‌های لحظه صفر را تشریح کرد.

وی با بیان اینکه مدیریت بحران ناظر به مراحل مختلفی از جمله پیشگیری، آمادگی، مقابله و پاسخ است، افزود: ارتقای سطح آمادگی، تاثیر قابل ملاحظه‌ای در کاهش اثرات یک حادثه یا مخاطرات طبیعی دارد.

نژاد جهانی با اشاره به برنامه‌ریزی اقدامات و تدابیر متعدد برای ارتقای آمادگی دستگاه‌ها، ادامه داد: در این راستا قوانین، اسناد و برنامه‌های اجرایی و عملیاتی تدوین می‌شود که یکی از این برنامه‌ها، مانور‌ها هستند. مانور‌ها به اقتضای نوع حادثه، محیط فرضی حادثه و زمان حادثه از دسته‌بندی‌های مختلفی برخوردار هستند.

وی، مانور لحظه صفر را یکی از انواع موثر و با اهمیت این مانور‌ها دانست و افزود: بر این اساس، به لحظه اعلام می‌شود که در یک نقطه حادثه‌ای رخ داده و سناریوسازی یا شبیه‌سازی حادثه واقعی انجام می‌شود. به این دلیل که مانور لحظه صفر کاملا بدون پیش آگاهی و آمادگی قبلی است، معیار بسیار خوبی برای ارزیابی آمادگی دستگاه‌ها و عوامل درگیر در مدیریت بحران بوده و اطلاعات خوبی را در اختیار ما قرار می‌دهد.

وی تصریح کرد: مانور لحظه صفر به آمادگی دستگاه‌ها در مقابله با حوادث مختلفی که امکان وقوع آن وجود دارد، کمک بسیاری می‌کند. سالانه مانور‌های متعدد با سناریو‌های مختلف به طور مستمر در سطوح مختلف محلی، استانی و ملی برگزار می‌شود و اینگونه نیست که برگزاری مانور‌ها مانند پروژه در زمان مشخصی آغاز شده و در زمانی به پایان رسیده و شاهد تکرار آن نباشیم.

معاون فنی و هماهنگی بازسازی و بازتوانی سازمان مدیریت بحران کشور گفت: استان مرکزی از استان‌هایی بوده که از نظر کمی و کیفی بهترین و بیشترین تعداد مانور‌ها را در سطوح مختلف برگزار کرده که تبعات و آثار بسیار خوبی نیز به همراه داشته است. تعدد و تنوع مخاطرات در این مانور‌ها نیز در نظر گرفته شده و ارزیابی ما از مانور‌های استان مرکزی در سطح بسیار مطلوب است.

وی با اشاره به برگزاری انتخابات در اسفندماه، اظهار کرد: با توجه به اینکه نظام اسلامی ما بر اساس سه راس مثلث اسلام، رهبری و مردم سالاری شکل گرفته، انتخابات یک امر مهم در کشور ما بوده و یکی از رکن‌های نظام را تشکیل می‌دهد. برگزاری هرچه بهتر و باکیفیت‌تر انتخابات در همه ابعاد از اهمیت بالایی برخوردار است.

جهانی با اشاره به ماده ۱۸ قانون انتخابات، افزود: یکی از دغدغه‌های سازمان مدیریت بحران وقوع حوادث مختلف در سطوح متفاوت در زمان انتخابات است که در این راستا تدابیر و آمادگی‌های لازم برای آن‌ها اندیشیده شده و این موضوع در برنامه‌ریزی ستاد‌های انتخاباتی نیز دیده شده است. سازمان مدیریت بحران به عنوان دستگاه پشتیبان و بر اساس ظرفیت قانونی همه دستگاه‌های موضوع ماده ۲ قانون مدیریت بحران کشور، به وظایف خود عمل می‌کند.

وی ادامه داد: دستگاه‌های موضوع این ماده موظف هستند آمادگی لازم برای مقابله با حوادث احتمالی را بر اساس آنچه که در راستای برگزاری رویداد ملی انتخابات بر عهده آن‌ها گذاشته شده، داشته باشند. سازمان مدیریت بحران به عنوان نهاد هماهنگ کننده، میزان آمادگی و همکاری را به شکل مستمر پایش می‌کند.