اظهارات سعید الهی در مورد تولید در سینما

به گزارش مجله خبری نگار،سعید الهی عضو شورای سیاست‌گذاری ششمین جایزه پژوهش سال سینمای ایران، در آستانه مراسم اهدای جایزه پژوهش سال سینما گفت: کارکرد پژوهش برای اهالی سینما به درستی تبیین نشده و روشن نیست. بسیاری از فعالان سینما که در سطوح مختلف کار می‌کنند، از کارکرد‌های پژوهش در تولید اثر اطلاع ندارند و اغلب آثار تولید شده مبتنی بر پژوهش را ندیده و تنها به ذهن خود بسنده می‌کنند و قائل به مسائل آکادمیک نیستند.

وی افزود: یکی از معضلات مهم حوزه پژوهش این است که از درون سینما نسبت به این امر تقاضا وجود ندارد. دلیل آن هم از دو وجه قابل تحلیل است. یکی اینکه بین دانشگاهیان و اهل مطالعه و محیط‌های دانشگاهی و پژوهشگاه‌ها، به ضرورت این امر در تولیدات تصویری برای فعالان این حوزه به‌طور ملموس پرداخته نشده است و از سویی مسئولان دولتی و حکومتی نیز نگاه ویژه‌ای به پژوهش ندارند و بیشتر جنبه ویترینی پژوهش را برای خود حفظ کرده‌اند.

الهی ادامه داد: از سویی در محیط‌های جشنواره‌ای نیز نگاه ویژه‌ای به محصولات پژوهش محور نشده و اگر بوده در اعطای یک جایزه خلاصه شده است و فیلم‌های مبتنی بر پژوهش جریان‌ساز نشده‌اند. از منظری دیگر، در اکثر تولیدات، مطالعه دقیقی از سوی سینماگران در قالب یک پژوهش کلاسیک و موثر نداشته‌ایم و حتی یک مطالعه تطبیقی هم صورت نگرفته که از تاثیر پژوهش در فیلم‌ها در وسعت جهانی مطلع باشیم؛ لذا این عدم مطالعه و کسب دانش کافی ما را به جایی رسانده که پژوهش در تولیدات سینمایی جایگاه حقیقی خود را پیدا نکرده است.



وی افزود: شرایط تولید در سینمای ما کمپانی محور نیست؛ کمپانی‌ها در سراسر دنیا دو تا سه سال قبل از تولید هر فیلم درباره قصه و شرایط تولید فیلم و هزینه‌ها پژوهش می‌کنند؛ لذا به پژوهش فراتر از سرفصل‌های کلان درباره هنرصنعت سینما و موضوعات میان رشته‌ای با آن نگاه می‌شود. به تعبیری وجه کاربردی پژوهش به کار گرفته می‌شود به‌گونه‌ای که پژوهش اولویت قبل از تولید خواهد بود و در این نگاه همه امورات تولید از فیلمنامه تا انتها براساس پژوهش پیش می‌رود.

عضو شورای سیاست‌گذاری ششمین جایزه پژوهش سال سینمای ایران اظهار داشت: قبل از دستیابی به راهکار برای نهادینه سازی پژوهش در سینما ابتدا باید آسیب‌ها را شناسایی کنیم تا پس از رفع آن بتوانیم به نتیجه مطلوب برسیم. لزوم پژوهش در یک اثر هنری آنهم از نوع بصری همواره محدود به دایره بسته‌ای است؛ نهایتاً چند استاد فرهیخته و پژوهشگر دانشگاهی و تجربی و افراد مرتبط با محافل مطالعاتی و گفتمانی، دغدغه پژوهش را دارند و این در بین اهالی سینما هرگز در طول صد و اندی سال از ورود سینما به ایران بسط پیدا نکرده است.

وی تأکید کرد: این روند در حوزه راهبرد‌ها و سیاست‌های کلان کشور در حوزه فرهنگی نیز دیده می‌شود. در آن‌جا هم نیز به کلید واژه‌های ثقیل و رویایی و انتزاعی بسنده می‌کنند و لذا اکثر فیلمسازان براساس راهبرد‌های فرهنگی فیلم تولید نمی‌کنند. شاید همین امر، دلیل فاصله نظری بین توقعات حاکمیت و فیلمسازان در حوزه تولید و تکثیر تولیدات بصری است.

الهی یادآور شد: البته ناگفته نماند که در حوزه پژوهش تاثیرات مثبت را هم هر چند اندک دیده‌ایم. به عنوان مثال در سینمای ایران افرادی همچون خانم پوران درخشنده را داریم که در موضوعات اجتماعی چند سال تحقیق می‌کند و پس از کسب نتیجه و فارغ از تسلط سطحی به موضوع از موتور‌های جستجوگر و اینترنت و. فیلم خود را با تکیه بر منابع قوی مشورتی می‌سازد که نتایج مثبت این اتفاق را در فروش آثار این فیلمساز در ایران و بازار‌های جهانی هم مشاهده کرده ایم.

این تهیه‌کننده سینما با مهم دانستن اهدای جایزه پژوهش سال سینمای ایران، خاطر نشان کرد: جایزه پژوهش بهانه‌ای برای این تلنگر‌ها است که جایگاه واقعی پژوهش را پیدا کنیم. باید بر محور سیاست اقناعی بین فعالان سینما حرکت کنیم و از شعار بپرهیزیم. هنرمندان، نخبگان جامعه هستند و تا نسبت به کارکرد یک پدیده قانع نشوند آثارشان را با پژوهش شروع نمی‌کنند.