با این دستور نتایج آزمایش هایتان را بررسی کنید

به گزارش مجله خبری نگار، آزمایش A۱C یا آزمایش هموگلوبین A۱C یا HbA۱c، یک آزمایش خون ساده است که میانگین قند خون را طی سه ماه گذشته اندازه می‌گیرد. معمولاً از این روش برای تشخیص پیش دیابت و دیابت استفاده می‌شود و برای کنترل دیابت هم به کار می‌رود. در این مقاله به بررسی آزمایش A۱C و هر آنچه باید در مورد آن بدانیم پرداخته می‌شود.

آزمایش A۱C چه چیزی را اندازه می‌گیرد؟

وقتی قند وارد جریان خون می‌شود، به هموگلوبین می‌چسبد. هموگلوبین نوعی پروتئین در گلبول قرمز است. میزان قندی که به هموگلوبین می‌چسبد در افراد مبتلا به دیابت بیشتر است. تست A۱C درصد قند روی هموگلوبین‌های گلبول قرمز را می‌سنجد.

در چه شرایطی آزمایش a۱c انجام می‌شود؟

برای آزمایش دیابت یا پیش دیابت:

بزرگسالان بالای ۴۵ سال باید تست A۱C بدهند. اگر زیر ۴۵ سال دارید، اما دچار اضافه وزن هستید یا در معرض ابتلا به پیش دیابت یا دیابت نوع دو قرار دارید، باز هم باید این تست را انجام دهید.

اگر نتیجه نرمال است، اما بالای ۴۵ سال هستید، ریسک فاکتور یا سابقۀ دیابت بارداری دارید، هر سه سال این تست را تکرار کنید.

اگر نتیجه نشان می‌دهد که پیش دیابت دارید، با پزشک مشورت کنید تا خطر ابتلا به دیابت نوع دو کاهش پیدا کند. به توصیۀ پزشک، آزمایش را معمولاً، هر یک یا دو سال در میان تکرار کنید.

اگر علامت ندارید، اما نتیجه نشان می‌دهد که دچار پیش دیابت یا دیابت هستید، یک روز دیگر آزمایش دهید تا نتیجه قطعی شود.

اگر نتیجه نشان می‌دهد که مبتلا به دیابت هستید، از پزشک بخواهید در زمینۀ کنترل دیابت به شما کمک کند.

کنترل دیابت

اگر مبتلا به دیابت هستید، دست کم دو بار در سال تست A۱C را تکرار کنید. در صورت تغییر دارو یا سایر مشکلات، بسامد تکرار آزمایش بیشتر می‌شود. در این زمینه با پزشک خود مشورت کنید.

آمادگی برای آزمایش A۱C

این آزمایش در مطب دکتر یا آزمایشگاه انجام می‌شود. پزشک از نوک انگشت یا دست نمونه خون می‌گیرد. تست A۱C به آمادگی خاص احتیاج ندارد، اما اگر قرار است همزمان آزمایش دیگری انجام دهید، با پزشک درمورد روش‌های آمادگی (مثل ناشتا بودن و غیره) مشورت کنید.

نتیجۀ آزمایش A۱C

طبیعی زیر ۵.۷%

پیش دیابت ۵.۷ تا ۶.۴%

دیابت ۶.۵% به بالا

میزان A۱C در حالت طبیعی زیر ۵.۷% است. اگر بین ۵.۷ تا ۶.۴% باشد، نشان دهندۀ پیش دیابت است و اگر بالای ۶.۵% باشد، یعنی فرد مبتلا به دیابت است. در حالت پیش دیابت، هرچه مقدار a۱c بیشتر باشد، خطر ابتلا به دیابت نوع دو بیشتر است.

کنترل دیابت

نتیجۀ A۱C میانگین سطح گلوکز را نشان می‌دهد که در آزمایش قند خون نیز قابل مشاهده است. به عبارت دیگر از روی نتیجه A۱C می‌توان متوسط قند خون در ۳ ماه گذشته را تعیین کرد:

A۱C % eAG mg/dL

۷، ۱۵۴،

۸، ۱۸۳،

۹، ۲۱۲،

۱۰، ۲۴۰

چه عواملی روی نتیجۀ A۱C تأثیر می‌گذارد؟

اگر دیابت دارید، در کنار تست منظم قند خون، آزمایش A۱C دهید. این دو آزمایش جای یکدیگر را نمی‌گیرند.

عوامل زیر روی نتیجۀ تست A۱C تأثیر می‌گذارند:

نارسایی کبد، کلیه یا کم خونی شدید.

نوع نادر هموگلوبین که در مردم آفریقا، مدیترانه یا جنوب شرقی آسیا و افراد مبتلا به برخی اختلالات خونی (مثل کم خونی داسی شکل یا تالاسمی) وجود دارد.

بعضی دارو‌ها مثل افیون و دارو‌های HIV.

از دست دادن خون یا انتقال خون.

اوایل یا اواخر دوران بارداری.

اگر هر یک از موارد فوق درمورد شما صادق است، به پزشک اطلاع دهید و در صورت نیاز، آزمایش را تکرار کنید.

مقدار A۱C مورد نظر

مقدار A۱C ایده آل برای اکثر افراد مبتلا به دیابت ۷% یا کمتر است، اما نیاز هر شخص، بسته به عوامل مختلف مثل سن و وضعیت سلامتی، متغیر است. به کمک پزشک مقدار A۱C مورد نظر را پیدا کنید.

آزمایش A۱C و تفسیر نتایج آن

جوان تر‌ها که عمرشان به دنیا باقی است، باید سال‌های بیشتری با دیابت دست و پنجه نرم کنند. پس باید میزان A۱C را کمتر کنند تا خطر بروز مشکل کاهش پیدا کند (مگر اینکه مدام دچار هیپوگلیسمی یا افت قند خون می‌شوند). میزان A۱C مورد نظر برای افراد مسن، کسانی که شدیداً دچار افت قند خون می‌شوند یا بیماری جدی دارند، بالاتر است.

تست A۱C یک روش مهم برای کنترل دیابت است، اما جای نظارت مستمر بر قند خون در منزل را نمی‌گیرد. قند خون در طول شبانه روز بالا و پایین می‌شود و تست A۱C این نوسانات را نشان نمی‌دهد. ممکن است نتیجه A۱C در دو نفر یکسان باشد. در حالی که سطح قند خون در یکی از افراد ثابت است و در دیگری، دستخوش نوسانات شدید می‌شود.

اگر میزان A۱C به هدف نزدیک شده، اما دچار نوسانات شدید قند خون هستید، مرتب و در ساعات مختلف از روز قند خون خود را تحت نظر بگیرید. نتایج را به پزشک اطلاع دهید تا در صورت نیاز، برنامۀ درمان را تغییر دهد.