پلی که از ابتدا «سی‌وسه پل» نبود!

به گزارش مجله خبری نگار/خراسان: «پل شاه عباسی»، «پل ا... وردی خان» و «پل زاینده رود» از دیگر عناوین کمترشنیده شده سی وسه پل هستند. فرضیه‌های جالبی درباره تعداد دهانه‌ها و معماری خاص آن در محافل تاریخی مطرح شده‌است؛ اما به راستی علت این تعداد دهانه در یکی از زیباترین پل‌های تاریخی ایران چیست؟

در نگاه اول وجود ۳۳ دهانه در پل، علت نام گذاری را به ذهن می‌آورد. اما تفسیر آن این‌قدر‌ها هم ساده نیست. خیال پردازی‌های عوامانه، گزارش نه چندان قابل قبولی ارائه می‌کنند: ا... وردی خان گرجی، سپهسالار شاه عباس یکم، بانی سی وسه پل و از تاثیرگذاران بر توسعه معماری و آبادانی اصفهان بوده؛ همین مسئله باعث شده‌است که عده‌ای علت بنا نهادن ۳۳ دهانه بر پل را، نسب «گرجی» ا... وردی خان و تعداد حروف الفبای گرجی بدانند!

فرضیه‌ای دیگر بدون درنظر گرفتن اسناد تاریخی و شناخت حکومت صفویه، صرفاً با اتکا به مقدس بودن عدد ۳۳ در آیین فراماسونری وجود دارد. فرضیه‌ای عجیب و غریب که می‌گوید ماسون‌ها در ساخت این بنای تاریخی نقش داشته‌اند! اما شاید جالب‌ترین فرضیه درباره علت سی وسه دهانه بودن پل، به سفرنامه یکی از جهان گردان اروپایی برگردد.

وی این فرضیه نه چندان مستدل را چنین توضیح داده‌است: «از آن‌جایی که این پل روی زاینده رود بناشده است، تعداد دهانه‌های پل با بازتاب آن در آب، به ۶۶ دهانه می‌رسد. از آن جایی که قدرتی مافوق ارادۀ خداوند وجود ندارد، معماران عدد ابجد نام مبارک ا... یعنی عدد ۶۶ را بر این پل نهادند تا کاروان‌ها و رهگذران به سلامت از آن عبور کنند!»، اما طبق بیشتر اسناد به جا مانده، «سی وسه پل» در زمان ساخت با چهل دهانه بنا شد و در برخی متون از آن با عنوان «پل چهل چشمه» یاد شده است و به نظر می‌رسد که باگذر زمان یا با انحراف جریان آب و رشد درختان، هفت دهانۀ آن تخریب شده‌باشد.

با توجه به این نکته فرضیات دیگر درباره عدد ۳۳ رد می‌شوند و گمان می‌رود این پل نه از آغاز، بلکه بعد‌ها «سی وسه پل» نام گرفته است!