تنش‌آفرینی ناتو در حیاط خلوت روسیه

به گزارش مجله خبری نگار/ایران: آنچه با گذر زمان در ارمنستان عیان‌تر می‌شود، دخالت و بازیگری مستقیم غرب با اهداف متنوع است که سر‌آمد آن در برهه کنونی، ایجاد شکاف بیشتر بین ایروان و مسکو بوده است. دور تند اقدامات ارمنستان، ضرورت شتاب‌گیری و نفوذ هرچه بیشتر غرب را در این منطقه ژئواستراتژیک به‌منظور برهم زدن معادلات منطقه‌ای اثبات می‌کند. برهمین اساس، زمزمه‌های تصمیم کمیته پارلمانی ایروان برای امضای اساسنامه رم دقیقاً نشان‌دهنده آن است که ناتو به‌طور ویژه‌ای تلاش دارد، هر چه زودتر جای پای خود را در منطقه تحکیم کرده و به طور ملموس و آشکاری نقش‌آفرینی کند.

ورود موضوع تنش‌زای اساسنامه رم در جریان جنگ اوکراین، در بردارنده ضرب‌آهنگ ناتو است و از این رو، در اوضاع کنونی به‌درستی نمادی از حضور ناتو در معادلات منطقه قفقاز است. هرچند که اقدامات هفته گذشته اتحادیه اروپا و ایالات‌متحده در حمایت‌های دفاعی و برخی اعضا، چون فرانسه برای احداث کنسولگری در استان سیونیک ارمنستان نیز نشانه‌های روشنی در همین راستا بودند. مسکو واکنش شدیدی نسبت به این تصمیم ایروان از خود نشان داد. در همین رابطه، خبرگزاری تاس به نقل از دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین گفت که مسکو از قصد ایروان برای امضای اساسنامه رم ناامید است و آن را خصمانه می‌داند. او افزود: «ارمنستان به‌خوبی می‌داند که ما طرف [اساسنامه رم]نیستیم و ارمنستان از تصمیم غیرقابل هضم این اساسنامه [دیوان بین‌المللی کیفری برای صدور حکم بازداشت برای ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه]، کاملاً آگاه است.» این مقام کرملین در توضیح اقدامات ارمنستان در این‌باره گفت: «ما می‌دانیم که ایروان به‌خوبی از این موضوع آگاه است.»

عداوت به سبک دیوان کیفری بین‌المللی

سال گذشته دیوان کیفری بین‌المللی به‌طور جانبدارانه‌ای با دفاع ضمنی از طرف غربی، ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه را به ارتکاب جرائم جنگی در اوکراین متهم و برای او قرار بازداشت صادر کرد. این در حالی است که روسیه این دیوان را به رسمیت نمی‌شناسد و از این منظر، هر یک از تصمیمات این نهاد علیه خود را از نظر حقوقی بی‌اعتبار می‌داند. کارشناسان می‌گویند، این حکم می‌تواند بر سفر‌های بین‌المللی پوتین اثرگذار باشد چرا که کشور‌های امضاکننده اساسنامه رم می‌توانند همکاری لازم با دادگاه مذکور را به عمل بیاورند.
بحث دیگری که اکنون بین ارمنستان و روسیه وجود دارد تفاهمنامه دو‌جانبه‌ای است که ایروان برای کاهش نگرانی‌های مسکو پیشنهاد داده است. کرملین اعلام کرده که از جزئیات آن آگاهی ندارد و از این‌رو هیچ پاسخی ندارد.

اقتدار روسیه، هدف اول ناتو

مسکو در ماه‌های اخیر علی‌رغم پشت کردن پاشینیان به کرملین و اتخاذ رویکرد غرب‌محور در سیاست خود همچنان از آن به‌عنوان متحد سنتی یاد می‌کرد و با تکیه بر ارزش‌های مشترک و یادآوری حمایت‌های خود، سعی می‌کرد این جریان را کند یا مهار کند. اما به نظر می‌رسد که ناتو در صدد است برای جبران ناکامی در میدان جنگ اوکراین، خود را در هماوردی با مسکو در این میدان قرار داده و با استفاده از مواضع غربی پاشینیان، قدرت‌نمایی کند. منطبق بر شرایط میدان جنگی در اوکراین، اولین هدف ناتو شکستن اقتدار روسیه در منطقه قفقاز و به موجب آن ایجاد جبهه دوم علیه روسیه در حیاط خلوت آن است. جایی که می‌تواند در نقشه پیش‌روی‌های ناتو به سمت شرق قرار بگیرد.

اولین اقدامی که ناتو در سایه رفتار دیپلماتیک و با شعار پیاده‌سازی روند صلح و فضای گفتگو‌های چندجانبه انجام داده، در اختیار گذاشتن میز رایزنی بدون حضور همسایگان و بازیگران مهم منطقه‌ای است. ناتو در صدد است، با انحراف فضای گفتگو‌های سازنده منطقه‌ای، نقش اعضای فعالی، چون روسیه و ایران را به دلیل ارائه راه‌حل‌های تنش‌زدا به حاشیه بکشاند و خود را به‌عنوان عضو مؤثر وارد گود کند. بر همین اساس بود که دیروز آلن سیمونیان، رئیس پارلمان ارمنستان با نگاه امیدوارانه‌ای به نشست تاریخ ۵ اکتبر اشاره کرد و آن را گامی رو به جلو دانست. این نشست قرار است در گرانادای اسپانیا و با حضور رهبران ارمنستان، جمهوری آذربایجان، آلمان، فرانسه و اتحادیه اروپا در چهارچوب سومین اجلاس سران جامعه سیاسی اروپا برگزار شود.

آغاز دور سوم مذاکرات جمهوری آذربایجان و ارامنه منطقه قره‌باغ

روز گذشته، خبرگزاری دولتی جمهوری آذربایجان از آغاز سومین دیدار بین نمایندگان مقامات آذربایجان و ارامنه قره‌باغ در شهر یولاخ گزارش داد.

اولین گفتگو‌ها در ۲۱ سپتامبر، یک روز پس از اتمام عملیات نظامی آذربایجان در قره باغ در یولاخ برگزار شد. دومین دور نیز در شهر خوجالی که قبلاً در قلمرو منطقه قره‌باغ قرار داشت سازماندهی شد. همه مذاکرات برگزار شده به چگونگی الحاق قره‌باغ به آذربایجان اختصاص دارند. با وجود آنکه مقامات ارمنستان و جمهوری آذربایجان آن را مثبت ارزیابی می‌کنند، اما تحلیلگران روند آن را تاکنون بی‌نتیجه و بدون چشم‌اندازی روشن می‌دانند.

این در حالی است که حکمت حاجی‌اف، دستیار رئیس‌جمهور آذربایجان پیشتر در مورد روند الحاق این منطقه آن را به دلایل اقتصادی، سیاسی و اجتماعی جمهوری آذربایجان دشوار خوانده بود و از این‌رو گفته بود: «باید برای این واقعیت آماده بود که برخی تصمیم به ترک آن بگیرند.»

بعد از آتش‌بس ده‌ها هزار نفر از ساکنان منطقه تصمیم گرفتند که محل سکونت خود را به ارمنستان منتقل کنند. در همین رابطه، نازلی باغداساریان، دبیر مطبوعاتی دولت ارمنستان روز گذشته گزارش داد که تاکنون تقریباً ۸۹ هزار نفر از ۱۲۰ هزار نفری که قبل از تشدید تنش‌های اخیر در منطقه زندگی می‌کردند، از قره‌باغ به ارمنستان نقل مکان کردند.