معضل طرف سوم

به گزارش مجله خبری نگار/خراسان: سرنوشت روابط ایران و مصر وعادی سازی روابط دیپلماتیک بین دو کشور آن هم پس از ۴۴ سال؛ یکی از موضوعاتی است که پس از اعلام توافق از سرگیری روابط دیپلماتیک میان ریاض و تهران، مورد توجه تحلیل‌گران و رسانه‌های بین المللی قرار گرفته است. ساعاتی پس از اعلام خبر توافق جمهوری اسلامی و سعودی بود که وزارت خارجه مصر در بیانیه‌ای از توافق تاریخی استقبال و اعلام کرد که مصر از این گام مهم و رویکرد عربستان سعودی در این زمینه قدردانی می‌کند و در عین حال ابراز امیدواری کرد که این تحول بر سیاست‌های منطقه‌ای و بین‌المللی ایران تأثیر مثبت بگذارد.

ماه گذشته نیز ناصر کنعانی سخنگوی وزارت خارجه کشورمان با بیان این که در حاشیه اجلاس بغداد ۲ در اردن گفت‌وگوی کوتاه و مثبتی بین آقای امیرعبداللهیان و آقای عبدالفتاح السیسی رئیس جمهور مصر صورت گرفت، تصریح کرد: در ارتباط با مصر معتقد به برداشتن گام‌های جدیدی برای ارتقای روابط هستیم، ولی همان طور که می‌دانید روابط بین کشور‌ها در یک مسیر دوجانبه است و باید دید اراده کشور مقابل در چه مسیری است.»

اظهاراتی که امید‌ها برای رفع چالش‌های عادی سازی روابط دو کشور را مضاعف کرده و نشان می‌داد روابط تهران و قاهره تحت‌الشعاع احیای روابط ایران و عربستان قرار است دستخوش تحولات جدی قرار بگیرد.

در همین زمینه العربی الجدید چاپ انگلستان در گزارش اخیر خود به این موضوع پرداخته و از معضل طرف سوم در احیای روابط قاهره و تهران پرده برداشته است: «یکی از مشکلات واقعی حاکم بر روابط مصر و ایران در طول هفت دهه گذشته به ویژه از سال ۱۹۵۲ و وقوع تحولات سیاسی در مصر نقش برخی کشور‌هایی است که طرف سوم را [در این روابط]تشکیل می‌دهند و بر روند این روابط تأثیرگذار بوده‌اند. باید گفت که به علت کودتا در مصرتاثیر عربستان، اسرائیل، آمریکا و امارات بر روابط مصر-ایران افزایش یافت. اگرچه هیچ مانع واقعی برای تقویت روابط مصر و ایران در دوره پس از کودتا (در مصر) وجود نداشت؛ اما وابستگی حکومت مصر به این سه طرف مانع مهمی بوده است.»

ادعایی که با واقعیت نیز منطبق است؛ چرا که مصر به رغم ادعایش برای زعامت دنیای عرب با توجه به پیشینه تاریخی‌اش، جمعیت قابل توجهش و همچنین داشتن ارتشی قدرتمند به دلیل وابستگی مالی به کشور‌ها در برخی از پرونده‌های منطقه‌ای و بین المللی از جمله پرونده روابط با ایران یا قطر از استقلال کامل برخوردار نیست و عموما در هنگام تصمیم‌گیری به این مولفه توجه می‌کند. به گزارش خراسان، «محمد نشطاوی» کارشناس روابط بین‌الملل نیز در گفت و گوی اخیر خود؛ بر این باور است که فشار آمریکا و اسرائیل بر احیای روابط با تهران بی تاثیر نیست. اومی افزاید: «مصر به پول زیادی نیاز دارد و صندوق بین المللی پول آن را به کاهش شدید ارزش پول محلی ملزم می‌کند. در حالی که متحدانش از کشور‌های خلیج فارس شیر‌های پول را بسته‌اند، لذا قاهره هم اینک موضع خاصی در قبال این تفاهم نمی‌گیرد؛ بنابراین اکنون موضعی در قبال این تفاهم‌ها ندارد.»