به گزارش مجله خبری نگار/خراسان: روند پیوستن کشورها به اعضای اصلی سازمان همکاری شانگهای، فرایندی طولانی و زمان بَر است که طبق مقررات و سازوکار تعیین شده، از سوی این نهاد منطقهای انجام میشود و جمهوری اسلامی ایران نیز به عنوان عضو ناظر، در حال طی کردن مسیر پیوستن به اعضای اصلی این نهاد منطقهای است.
درک این نکته حائز اهمیت است که با توجه به «مقررات رویه پذیرش اعضای جدید در سازمان همکاری شانگهای» (مصوب تاشکند، ۲۰۱۰) و «مقررات رویه اعطای وضعیت یک کشور عضو سازمان همکاری شانگهای» (مصوب دوشنبه، ۲۰۱۴)، یک کشور کاندیدای عضویت در این سازمان، باید برای پیوستن به تمام معاهدات چندجانبه تصویب شده توسط سازمان همکاری شانگهای، اقدامات زیادی انجام دهد. تنها پس از تکمیل رویه و تصمیم شورای سران کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای، کشور متقاضی پذیرفته و عضو رسمی تلقی میشود. دیروز، اما سخنگوی وزارت خارجه روسیه گفت که «چندین تصمیم امیدوارکننده در نشست آینده سران سازمان همکاری شانگهای در سمرقند ازبکستان گرفته خواهد شد» و انتظار میرود ایران نیز یادداشتی از تعهدات را برای به دست آوردن عضویت رسمی سازمان همکاری شانگهای امضا کند.
به گزارش مجله خبری نگار، ماریا زاخارووا تصریح کرد: در نشست سمرقند در ازبکستان قرار است ایران، یادداشتی از تعهدات را برای به دست آوردن عضویت سازمان همکاری شانگهای امضا کند که به این کشور اجازه میدهد به اسناد موسس و معاهدات بین المللی این سازمان بپیوندد. وی افزود: روند الحاق بلاروس به سازمان همکاری شانگهای نیز در اجلاس سران این سازمان در سمرقند آغاز خواهد شد.
سخنگوی وزارت خارجه روسیه گفت: یادداشت تفاهمهایی نیز درباره وضعیت شریک گفتگو برای مصر، قطر و عربستان سعودی آماده امضا شده است. روند اعطای وضعیت مشارکت گفتگو برای بحرین، مالدیو و دیگر کشورها هم آغاز خواهد شد.
اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای ۱۵ تا ۱۶ سپتامبر (۲۴ و ۲۵ شهریور) در سمرقند برگزار میشود. سازمان همکاری شانگهای شامل روسیه، هند، قزاقستان، قرقیزستان، چین، پاکستان، تاجیکستان و ازبکستان است. کشورهای ناظر شامل افغانستان، بلاروس، ایران و مغولستان هستند. کشورهای شریک نیز عبارتند از:جمهوری آذربایجان، ارمنستان، کامبوج، نپال، ترکیه و سریلانکا. سخنگوی رئیس جمهوری ازبکستان نیز پیشتر اعلام کرد که سران ۱۵ کشور از سازمان همکاری شانگهای از جمله سیدابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری اسلامی ایران در نشست سمرقند در آخر هفته جاری شرکت خواهند کرد.
سمرقند پنج شنبه و جمعه این هفته میزبان نشست شورای سران کشورهای سازمان همکاری شانگهای خواهد بود. این رویداد اولین نشست رو در روی رهبران سازمان همکاری شانگهای از سال ۲۰۱۹ میلادی و پایان ریاست دورهای ازبکستان بر این سازمان خواهد بود. ظاهرا ایران برای عضورسمی شدن در شانگهای باید حدود ۲۷ کنوانسیون در مجلس تصویب کند و سپس به تایید شورای نگهبان نیز برسد. بر اساس آییننامه داخلی سازمان همکاری شانگهای، فرایند عضویت دایم زمانبر و وقتگیر است که تجربه هند و پاکستان در سال ۲۰۱۷ نشان داد این پروسه ممکن است حداقل دو تا سه سال طول بکشد. پیشتر لطیفی، سخنگوی گمرک نیز گفته بود: از ابتدای امسال تا پایان مرداد، ۲۱ میلیون و ۴۱۵ هزار تن کالا به ارزش ۱۷ میلیارد و ۵۶ میلیون دلار بین ایران و اعضای سازمان همکاری شانگهای تبادل شد که این میزان ۳۱ درصد بیشتر از پنجماهه نخست سال قبل بوده است.