یوگا تمرینی برای آرامش اعصاب و بهبود کیفیت زندگی و امیدواری

به گزارش مجله خبری نگار، مریم فرجی روانشناس و مدرس مهارت‌های زندگی تاکید میکند این روش با ترکیب تمرین‌های جسمانی، تنفس عمیق و مدیتیشن، به تعادل روانی و جسمی فرد کمک می‌کند و می‌تواند به کاهش علائم افسردگی و اضطراب منجر شود.

مزایا یوگا 

افسردگی و اضطراب دو اختلال شایع روانی هستند که بسیاری از افراد در طول زندگی خود حداقل یک بار با آنها مواجه می‌شوند. افسردگی با احساسات ناامیدی، غمگینی مزمن و کاهش انگیزه همراه است و اضطراب با ترس شدید، نگرانی‌های مفرط و استرس کنترل‌ناپذیر مشخص می‌شود. درمان این اختلالات معمولاً شامل دارو درمانی و روان‌درمانی است، اما در سال‌های اخیر، یوگا به عنوان یک مداخله مفید و کم‌خطر شناخته شده است که می‌تواند همراه یا جایگزین روش‌های درمانی مرسوم باشد

یوگا، با ریشه در فرهنگ و فلسفه هند، تمرکز خود را بر هماهنگی ذهن، بدن و روح گذاشته است. این هماهنگی به وسیله اجرای حرکات نرم و کنترل شده بدن، همراه با تمرکز بر تنفس انجام می‌شود. یکی از مهم‌ترین تاثیرات یوگا بر افسردگی و اضطراب، کاهش استرس است. استرس مزمن می‌تواند سطح هورمون کورتیزول را در بدن افزایش داده و باعث بروز و تشدید علائم افسردگی و اضطراب شود. تمرینات یوگا به طور منظم، با کاهش سطح کورتیزول در بدن، به متعادل کردن سیستم عصبی کمک می‌کنند.

تحقیقات متعددی نشان داده‌اند که یوگا باعث افزایش فعالیت سیستم اعصاب پاراسمپاتیک می‌شود که مسئول آرامش بدن است. این سیستم در مقابل سیستم سمپاتیک قرار دارد که در شرایط استرس فعال می‌شود و واکنش‌های جنگ یا گریز را به دنبال دارد. افزایش فعالیت پاراسمپاتیک به معنای کاهش اضطراب، آرام‌تر شدن ضربان قلب و کاهش فشار خون است. این تغییرات فیزیولوژیک می‌توانند به بهبود خلق و خو و کاهش احساس نگرانی کمک کنند.

تمرینات تنفس در یوگا یا همان پرانایاما نقش حیاتی در کاهش اضطراب و افسردگی ایفا می‌کنند. تنفس عمیق، آهسته و کنترل شده باعث افزایش اکسیژن رسانی به مغز می‌شود و سیستم عصبی را آرام می‌کند. بسیاری از روش‌های یوگا بر تنفس دقیق و منظم تاکید دارند که این امر به کاهش واکنش‌های جسمی ناشی از اضطراب کمک می‌کند. به علاوه، تمرین‌های تنفسی می‌توانند به فرد کمک کنند تا در لحظه حاضر بماند و از افکار منفی و نگرانی‌های آینده دوری کند که این خود یک تکنیک کلیدی برای مقابله با اضطراب است.

یکی دیگر از جنبه‌های مهم یوگا در مقابله با افسردگی، مدیتیشن است. مدیتیشن که معمولاً در پایان تمرینات یوگا انجام می‌شود، با تمرکز بر آرامش ذهن و کاهش پراکندگی افکار، به تنظیم وضعیت روحی کمک می‌کند. مدیتیشن منظم می‌تواند به شکلی موثر تغییرات ساختاری در مغز ایجاد کند، به ویژه در نواحی مرتبط با تنظیم احساسات و استرس مانند آمیگدالا و هیپوکامپ. این تغییرات ساختاری و عملکردی در مغز می‌توانند به کاهش علائم افسردگی کمک کنند.

میزان اثرگذاری یوگا بر افسردگی و اضطراب در مطالعات علمی با نتایج مثبت بسیار مورد تایید قرار گرفته است. یک مرور نظام‌مند از مطالعات مختلف نشان می‌دهد که شرکت در کلاس‌های یوگا به مدت ۸ تا ۱۲ هفته می‌تواند به کاهش قابل توجه علائم افسردگی منجر شود.

در برخی مطالعات، یوگا حتی به اندازه برخی دارو‌های ضدافسردگی موثر گزارش شده است. همچنین، افرادی که یوگا انجام می‌دهند، احساس بهتری نسبت به خودش دارند و انگیزه و انرژی بیشتری برای انجام فعالیت‌های روزمره پیدا می‌کنند.

یوگا، علاوه بر تاثیرات عمیق بر جنبه‌های جسمانی و روانی، به افزایش خودآگاهی فردی نیز کمک می‌کند. این خودآگاهی باعث می‌شود فرد بهتر بتواند منبع استرس و اضطراب خود را شناسایی کرده و به شیوه‌ای مسئولانه‌تر با آنها برخورد کند. این موضوع در مدیریت بلندمدت اضطراب و افسردگی اهمیت بالایی دارد، چرا که فرد می‌تواند به مرور زمان یاد بگیرد که با افکار منفی و احساسات ناخوشایند مقابله کند و از بازگشت علائم جلوگیری کند.

یکی از مزایای یوگا این است که می‌تواند برای افراد در هر سن و با هر سطح فعالیت بدنی مناسب باشد. حرکات یوگا قابل تنظیم و نرم هستند و می‌توانند توسط افرادی که شرایط جسمانی خاص دارند یا مبتلا به بیماری‌های مزمن هستند نیز انجام شوند. این ویژگی باعث می‌شود که یوگا به یک گزینه درمانی فراگیر تبدیل شود که به راحتی در زندگی روزمره قابل اجرا است.

توصیه می‌شود کسانی که مبتلا به افسردگی یا اضطراب هستند، با یک مربی یوگای حرفه‌ای و آشنا به ملاحظات روانی شروع کنند و برنامه‌ای متناسب با نیاز خود دنبال کنند. ترکیب یوگا با روش‌های دیگر درمانی مانند روان‌درمانی می‌تواند اثربخشی درمان را افزایش دهد. همچنین نکته مهم دیگر این است که یوگا به عنوان یک روش درمانی کم‌عوارض شناخته شده و برخلاف دارو‌های شیمیایی، مشکلات جانبی جدی به همراه ندارد.

یوگا به طور کلی ذهن و بدن را به هم نزدیک‌تر کرده و تعادل ایجاد می‌کند. این تعادل باعث می‌شود تا فرد احساس سلامت بیشتری داشته باشد و سطح اضطراب و افسردگی در زندگی او کاهش یابد. تحقیقاتی که بر روی بیماران مبتلا به افسردگی انجام شده نشان می‌دهد که آثار مثبت یوگا پس از چند هفته تمرین منظم ظاهر می‌شود و این اثرات در طولانی‌مدت پایدار می‌مانند.

در نهایت، می‌توان گفت یوگا علاوه بر اینکه یک ورزش جسمانی است، یک مسیر معنوی و روانی برای مراقبت از سلامت ذهنی محسوب می‌شود. این روش باعث می‌شود که فرد به آرامش درونی برسد، به خود مهربان‌تر شود و نحوه مواجهه با مشکلات روانی و اجتماعی را بهبود بخشد. با توجه به تمام مزایا و مطالعات علمی موجود، استفاده از یوگا در برنامه درمان افسردگی و اضطراب یک انتخاب هوشمندانه و موثر به حساب می‌آید که می‌تواند کیفیت زندگی را به شکل قابل توجهی بهبود بخشد.

اگرچه یوگا به هیچ وجه جایگزین درمان‌های تخصصی دارویی و روان‌درمانی نمی‌شود، اما می‌تواند به عنوان یک مکمل بسیار موثر و کم‌خطر همواره در کنار این درمان‌ها به کار گرفته شود. همچنین، تکرار و استمرار در تمرینات یوگا نقش کلیدی در دستیابی به نتایج مثبت دارد.

درمان با یوگا

این روش درمانی به ویژه برای افرادی که تمایل به استفاده از روش‌های طبیعی‌تر برای مدیریت افسردگی و اضطراب دارند، مناسب است. یوگا علاوه بر کاهش علائم روانی، به بهبود کیفیت خواب، افزایش انرژی، تقویت تمرکز و تقویت سیستم ایمنی نیز کمک می‌کند که تمامی این موارد به سلامت جامع فرد کمک می‌کنند و باعث می‌شوند که فرد بتواند بهتر با چالش‌های زندگی مواجه شود.

یوگا با کمک به کاهش استرس، بهبود عملکرد سیستم عصبی، افزایش آگاهی فردی، کنترل تنفس و تمرکز حواس، مدیتیشن و ایجاد تعادل بدن و ذهن، یک روش علمی و مبتنی بر شواهد برای کمک به درمان افسردگی و اضطراب است که مورد تایید بسیاری از روانشناسان و متخصصان سلامت قرار گرفته است. توصیه می‌شود افرادی که به دنبال راهکار‌های تکمیلی برای درمان اختلالات روانی خود هستند، یوگا را در برنامه روزانه خود جای دهند تا بتوانند به شکل طبیعی‌تر و پایدارتر سلامت روان خود را بهبود بخشند.

منبع: عصر ایران