حالی که خوب نیست: عکس تلخ از جنگل بلوط

به گزارش مجله خبری نگار/خراسان: در روز‌های اخیر دو تصویری که در فاصله کمتر از ۳ ماه از جنگل‌های بلوط بخش رستم استان فارس گرفته شده به خوبی نشان می‌دهد که وضع جنگل‌های بلوط خوب نیست و آفات و پروانه‌های برگ‌خوار تابستان آن‌ها را به خزان تبدیل کرده و شاهد خشکی در جنگل‌های بلوط زاگرس هستیم.

براساس گزارش‌ها اﯾﻦ آفت ﻫﻢ اﮐﻨﻮن حدود ۷۵ هزار هکتار از این جنگل‌ها را درگیر کرده است البته نابودی جنگل‌های زاگرس تنها توسط این آفت رخ نداده و طی سال‌ها یک میلیون و هزار هکتار از ۶ میلیون هکتار مساحت ﺟﻨﮕﻞ ﻫﺎی زاﮔﺮس ﺑﻪ دلایل مختلف به ﮐﻠﯽ ﻧﺎﺑﻮد ﺷﺪه و اﮔﺮ اﯾﻦ روﻧﺪ اداﻣﻪ ﭘﯿﺪا ﮐﻨﺪ، ﺑﻪ زودی ﺷﺎﻫﺪ ﺑﯿﺎﺑﺎن زاﮔﺮس ﺑﻪ ﺟﺎی ﺟﻨﮕﻞ ﻫﺎی زاﮔﺮس ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﺑﻮد. از آن جایی که در ﮐﺸﻮر ما ﺳﺮاﻧﻪ ﺟﻨﮕﻠﯽ ﭘﺎﯾﯿن است، ﻣﺮگ ﺣﺘﯽ ﯾﮏ درﺧﺖ ﻫﻢ ﺑﺴﯿﺎر ﺑﺎ اﻫﻤﯿﺖ اﺳﺖ. از این رو در این گزارش به عواملی که باعث شده جنگل‌های بلوط زاگرس روز به روز کوچک‌تر شوند پرداخته ایم.

ارزش هر درخت بلوط

درختان بلوط در حفظ زیستگاه، تولید اکسیژن، پایداری آب و خاک، سرپناه و نیز نفوذ آب، نقش مؤثری در اکوسیستم منطقه و جنگل‌های زاگرس ایفا می‌کنند؛ از این رو ارزش بسیار بالایی برای اکوسیستم منطقه دارند با این حال چند سال پیش قیمت هر بلوط ۲۰۰ هزار دلار برآورد شده بود که یعنی هم اکنون هر درخت بلوط حدود ۶ میلیارد تومان قیمت دارد. البته یادآوری این نکته هم ضروری است که ﺑﺮای اﯾﺠﺎد ﯾﮏ درﺧﺖ ﺑﻠﻮط، ﺑﯿﻦ ۷۰ ﺗﺎ ۱۵۰ ﺳﺎل و ﺑﺮای داﺷﺘﻦ ﯾﮏ درﺧﺖ ﺑﻠﻮط ﺧﻮب ﺑﯿﻦ ۲۰۰ ﺗﺎ ۳۰۰ ﺳﺎل زﻣﺎن ﻻزم اﺳﺖ.

عوامل بیابانی شدن زاگرس

۷ درصد مساحت کل کشور را پوشش‌های جنگلی تشکیل می‌دهند و ۹۳ درصد بقیه آن خشک و نیمه‌خشک و پوشش گیاهی آن نیز بسیار کم است؛ بنابراین هر یک درخت نیز اهمیت بسزایی دارد؛ با این توضیحات، ﻣﺮگ ﻫﺮ ﺑﻠﻮط، ﻣﺮگ ﯾﮏ زﻧﺪﮔﯽ در زاﮔﺮس اﺳﺖ و اﯾﻦ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﯽ ﻣﺮگ ﺗﺪرﯾﺠﯽ ﭘﺎﯾﺪاری اﮐﻮﻟﻮژﯾﮏ ﻓﻼت اﯾﺮان است. اما دلایل از بین رفتن جنگل‌ها و درختان بلوط در کشورمان به عوامل زنده و غیر زنده‌ای از جمله تغییرات اقلیمی و خشکسالی، آتش سوزی‌های عمدی و غیر عمدی، قاچاق چوب، چرای بی رویه دام و هجوم آفات از جمله پروانه برگ خوار بلوط، سوسک چوبخوار و... اشاره کرد.

خطرات از بین رفتن جنگل‌های زاگرس

ﺑﺎ ﻣﺮگ درختان بلوط ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻓﺎﺟﻌﻪ‌ای ﺑﻪ وﺳﻌﺖ ۶ ﺑﺮاﺑﺮ درﯾﺎﭼﻪ اروﻣﯿﻪ ﺑﻮد، زﯾﺮا ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ ۴۰ درﺻﺪ از آب ﺷﯿﺮﯾﻦ ﮐﺸﻮر، ﺟﻨﮕﻞ ﻫﺎی زاﮔﺮس اﺳﺖ و اﯾﻦ روﯾﺸﮕﺎه، ﺑﺰرگ ﺗﺮﯾﻦ ﻓﯿﻠﺘﺮ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺑﺮای ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ رﯾﺰﮔﺮدﻫﺎ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽ رود. درﺧﺘﺎن ﺑﻠﻮط در ﺟﻨﮕﻞﻫﺎی زاﮔﺮس وﺿﻌﯿﺖ ﺧﻮﺑﯽ ﻧﺪارﻧﺪ، زاﮔﺮس ﮔﺮﯾﺎن و ﻋﺰادار ﻣﺮگ ﺑﻠﻮط ﻫﺎ و زنگﺷﻤﺎرش ﻣﻌﮑﻮس ﺑﺮای ﻧﺎﺑﻮدی ﮐﺎﻣﻞ اﯾﻦ ﺟﻨﮕﻞ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﺪا درآﻣﺪه اﺳﺖ.