بی‌گناهان، قدرت‌های تاریک و مرموز در دل داستانی کودکانه

به گزارش مجله خبری نگار به نقل از همشهری، در این فیلم ترسناک نروژی، در شهرکی که بزرگتر‌ها از توانایی‌های کودکان بی‌خبرند، این بازیگران کودک و نوجوان فیلم هستند که عرصه نمایش را از آن خود کرده‌اند.

شهرک نروژی، در این داستان ماوراء‌الطبیعه نوردیک درخشان از اسکیل وگت، به دهکده‌ای نفرین‌شده بدل می‌شود. اسکیل وگت اغلب در قامت فیلم‌نامه‌نویس و به دلیل همکاری با یواخیم تریر شناخته می‌شود. شگفت‌انگیز است که او کار قبلی او (پیش از نویسندگی و کارگردانی تریلر بی‌گناهان (The Innocents)) نوشتن فیلمنامه کمدی رمانتیک بدترین آدم دنیا (The Worst Person in the World) بود. [رناته رینسو برای بازی در این فیلم، جایزه بهترین بازیگر زن جشنواره کن ۲۰۲۱ را برد.]در مورد فیلم بی‌گناهان باید گفت که ممکن است به یک فیلم ترسناک کلاسیک بدل شود: موقع تماشای فیلم از اضطراب کف دست‌هایم عرق کرد و اتفاقا برخی از بهترین نقش‌آفرینی‌های کودکی را دارد که در عمرم دیده‌ام.

قبل از این که هالیوود بیاید و درک شما را با یک بازسازی مبهم از این اثر به هم بریزد، همین حالا آن را تماشا کنید. (باید این را هم بگویم که ممکن است جوانی‌های استیون اسپیلبرگ یا برایان دی پالما، یا حتی خود الانشان هم به این فیلمنامه علاقه داشته باشند.)

وگت، ما را به یک منطقه مسکونی دلپذیر و البته بی‌نظیر در (Romsås) اسلو، جایی با ساختمان‌های بلند به سبک دهه ۱۹۶۰ در نزدیکی یک دریاچه مصنوعی و جنگل‌های زیبا می‌برد. ایدا (با بازی راکل لنورا فلوتوم تازه‌کار) یک بچه ۹ ساله بداخلاق است که از توجه زیاد مادر و پدرش به خواهر بزرگترش آنا (آلوا برینسمو رامستاد) که اوتیستیک است، دلخور است.

با طولانی شدن تابستان گرم، ایدا آزاد و رها برای بازی کردن بیرون از خانه، وظیفه مراقبت از آنا را هم بر عهده می‌گیرد. ایدا یک روز همراه دوستی جدید می‌رود و خواهرش را روی تاب تنها می‌گذارد. این دوست جدید، پسری است به نام بن (سام اشرف) که برای او حقه‌های ذهنی عجیبی را که بلد است، اجرا می‌کند. از جمله این که می‌تواند در بطری را بدون دست زدن به هوا بلند کند. این پسربچه همچنین تمایل ناخوشایندی به شکنجه و آزار حیوانات دارد.

در همین حین، آنا با دختری به نام عایشه (مینا یاسمین برمست اشیم) دوست می‌شود که قدرت تله‌پاتیکی برای تطابق با تله‌کینزی بن دارد. عایشه در سکوت شروع به برقراری ارتباط در ذهن خود با آنا می‌کند که - در کمال تعجب والدینش - به لطف دوست جدیدش، اکنون می‌تواند صحبت کند.

این قدرت‌های فوق بشری، که چنان به آرامی و به صراحت نمایش داده می‌شوند که گویی با درامی اجتماعی و واقع‌گرا طرفیم، در نهایت به نیرو‌هایی در خدمت شر بدل می‌شوند.

چیزی متقاعدکننده و حتی تکان‌دهنده در اولین واکنش ایدا به ترفند بن برای تکان دادن درب بطری وجود دارد: خنده ناگهانی و شدید او از لذت و هیجان. چیزی که تقریبا ماورایی است. این کودکان بی گناه نیستند، اما چیزی بکر و دست‌نخورده در فاصله آن‌ها و بزرگسالی نهفته است. مانند بچه‌هایی در فیلمی به همین نام محصول سال ۱۹۶۱، که بر اساس داستان گردش پیچ (The Turn of the Screw) هنری جیمز ساخته شده، دنیای آن‌ها با رازی از جهان بزرگسالان درآمیخته است.

داستانی مثل این داستان، برای خوانشی استعاری، بسیار وسوسه‌انگیز است: اینکه تصمیم بگیریم وجودِ ایدا، آنا، بن و عایشه، تمثیلی است از سوء‌استفاده، اختلال در کارکرد خانواده یا نژادپرستی (دو نفر از بچه‌ها که دست کم در ابتدای ماجرا، صاحب قدرت‌های ماورایی‌اند، رنگین‌پوست هستند.)

فیلمنامه وگت برای فیلم تلما (Thelma) ساخته تریر در سال ۲۰۱۷، با تم تله‌کینزیش، به وضوح ما را به خوانش استعاری دعوت می‌کند. اما شاید این نیروی فیلم، ناشی از این واقعیت است که سطح دیگری برای فهمیدن آن وجود ندارد. آن‌ها به سادگی صاحب این نیرو‌های ماوراء‌الطبیعه هستند و این چیزی است مربوط به کودک بودنشان؛ این همه مطلب است.

صحنه پایانی فیلم، دوئلی که تقریبا در سکوت محض و بیخ گوش بزرگتر‌های عاقل و همه‌چیزدان اتفاق می‌افتد، نوعی شاهکار است. بی‌گناهان، کابوسی است که در روزی سرد و روشن اتفاق می‌افتد.