اسلامی: گستره ایران را برای پرتودهی مهیا می‌کنیم

به گزارش مجله خبری نگار محمد اسلامی، معاون رییس جمهور و رییس سازمان انرژی اتمی ایران با همراهی زین العابدین رضوی خرم، استاندار آذربایجان شرقی، سید پژمان شیرمردی، معاون توسعه کاربرد پرتو‌های سازمان و سید قاسم بی نیاز، مدیرکل دیپلماسی عمومی و اطلاع رسانی صبح روز سه شنبه ۲۱ دی ماه جاری با حضور در سامانه پرتودهی شمالغرب کشور در شهرستان بناب، از روند فعالیت‌ها و اقدامات انجام شده بازدید کرد.

معاون رییس جمهور پس از بازدید از این مرکز در پاسخ به این سوال که سازمان انرژی اتمی ایران در حوزه کاربرد پرتو‌ها در ارتباط با مشکلات محصولات کشاورزی صادر شده، چه کمکی می‌تواند داشته باشد، اظهار داشت: یکی از نقش‌ها و تأثیراتی که فناوری هسته‌ای می‌تواند داشته باشد، استفاده از پرتودهی است که امروزه در دنیا بخصوص کشور‌های پیشرفته دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرد. کشور ما هم با توجه به اینکه سالانه بیش از ۱۲۰ میلیون تن محصولات زراعی، باغی و شیلاتی دارد، باید ظرفیت لازم را در پرتودهی ایجاد نماید.

وی با تاکید بر برنامه سازمان در معرفی و محقق نمودن استفاده از فناوری هسته‌ای در زندگی مردم و اقتصاد کشور، گفت: قطب‌های صنعتی، کشاورزی و لجستیکی در سطح کشور که می‌توانند مراکزی را در درون خود پذیرا باشند را برنامه ریزی کردیم تا با ایجاد ظرفیت‌های استقلالی پرتودهی با تجهیزاتی که نصب می‌شود و یا تجهیزات پرتابلی که ساخته می‌شوند و در اختیار تولید کنندگان قرار می‌گیرند، این فرصت را برای بخش تولیدی و اقتصادی کشور بوجود بیاوریم که بتوانند از طریق پرتودهی آفت پذیری محصولات را کاهش بدهند و از سوی دیگر انبارمانی و ماندگاری محصولات را در انبار ارتقاء دهند.

رییس سازمان انرژی اتمی تصریح کرد: به لطف خدا این برنامه ریزی را انجام دادیم و در حال حاضر ۱۲ قطب در کشور از جمله برای آذربایجان شرقی پیش بینی شده است. مرکز بناب به عنوان یک مرکز قدیمی قابلیت‌های خوبی دارد. این مرکز را به کانونی تبدیل کردیم که بتواند ساخت و تولید تجهیزات را آغاز کند، شرکت‌های دانش بنیان را در این امر بکار بگیرد و از ظرفیت سرمایه گذاری بخش خصوصی استفاده نماید. امور علمی، فناوری و پشتیبانی همه جانبه در پیشبرد این برنامه بر عهده سازمان انرژی اتمی خواهد بود و با نقش آفرینی شرکت‌های دانش بنیان و حضور و مشارکت قویتر سرمایه گذاران نتایج اقتصادی خوبی برای کشور حاصل خواهد شد. در تلاش هستیم گستره ایران و محصولاتش را برای پرتودهی مهیا کنیم.

وی تاکید کرد: امیدوارم تقارن اقدامات سازمان انرژی اتمی در توسعه کاربرد پرتو‌ها با مشکلاتی که برای صادرات محصولات کشاورزی بوجود آمده، به نقطه عطفی تبدیل شود و ما بتوانیم استفاده حداکثری از این فرصت داشته باشیم و مردم از این به بعد اطمینان خاطر داشته باشند که آفت پذیری محصولات مصرفی داخل و محصولات صادراتی، طبق استاندارد‌های بین المللی از این سیستم برخوردار شده و می‌توانند روی آن به عنوان یک ظرفیت ماندگار حساب کنند.

رییس سازمان انرژی اتمی: از سرمایه گذاران بخش خصوصی دعوت می‌کنم در شهرک پرتودهی کشور سرمایه گذاری کنند

اسلامی در خصوص اولین شهرک پرتودهی کشور گفت: این شهرک که با حضور آقای دکتر صالحی در خردادماه کلنگ زنی شده است، مشکلات ملکی داشته و نتوانستند کار مشارکت آن را انجام بدهند. امروز با حضور استاندار محترم، که اهتمام ویژه‌ای دارند، مسئله سند زمین حل می‌شود و کمک می‌کنند این برنامه زودتر آغاز شود. تاکید کردم این شهرک با یک معماری متفاوت و متمایز از همه شهرک‌هایی که هست، باید انجام شود.

رییس سازمان انرژی اتمی افزود: در همین جا از سرمایه گذاران بخش خصوصی دعوت می‌کنم بیایند و اینجا را به یک کانون بزرگ علمی، صنعتی در کشور تبدیل کنند. تا هم اقتصاد استان و منطقه شمالغرب را پوشش دهند و هم به سازمان انرژی اتمی ایران برای پیشبرد کار در دیگر نقاط کمک کنند.

شیرمردی: ۱۲ منطقه کشور دارای ظرفیت بسیار بالایی برای پرتودهی محصولات کشاورزی هستند

سید پژمان شیرمردی، معاون توسعه کاربرد پرتو‌های سازمان نیز در حاشیه بازدید مهندس اسلامی از سامانه پرتودهی شمالغرب کشور در بناب، با بیان تاثیر فراوان علوم و فناوری هسته‌ای قبل از کاشت، در زمان داشت و پس از برداشت محصولات کشاورزی، اظهار داشت: در حوزه قبل از کاشت می‌توانیم با استفاده از پرتو، بذر‌هایی تولید کنیم که منجر به تولید محصولات مقاوم در برابر خشکی، شوری و تنش‌های مختلف می‌شوند. در زمان داشت می‌توانیم با استفاده از ظرفیت‌های پرتودهی برخی از حشرات را طی فرآیندی موسوم به SIT عقیم کنیم و به کاهش آفات در مزارع کمک کنیم. نمونه این کار که بار‌ها اعلام شده است، استفاده از پرتودهی برای عقیم سازی مگس میوه مدیترانه و همچنین کرم گلوگاه انار است که از آفات معروف مرکبات کشور و باغ‌های انار هستند.

وی افزود: در مرحله پس از برداشت که یکی از حوزه‌های مهم است، متاسفانه حدود ۳۰ درصد از محصولات کشاورزی ما تلف می‌شود. برای مقابله با این آسیب می‌توانیم با استفاده از پرتو مدت زمان انبارمانی را افزایش دهیم. در همین ارتباط طرح بزرگ آمایش احداث سامانه‌های پرتودهی کشور را داریم. برای تهیه این طرح داده‌هایی که از وزارتخانه‌های کشاورزی و راه و ترابری تهیه کردیم را تلفیق کردیم و برنامه‌ای استخراج کردیم که بر مبنای آن ۱۲ منطقه کشور دارای ظرفیت بسیار بالایی برای پرتودهی محصولات کشاورزی هستند، تعیین شدند. انشاء الله با همکاری مجلس شورای اسلامی و مساعدت دولت و بقیه بخش‌ها و بخصوص بخش خصوصی این حوزه را گسترش می‌دهیم. اگر روزی بتوانیم ۱% از کل تولیدات کشاورزی کشور که حدود ۱۲۲ میلیون تن است را پرتودهی کنیم، کار بسیار بزرگی است و رکوردی در دنیا ثبت می‌کنیم.

شیرمردی در خصوص اجرایی شدن سندی که در همین حوزه تهیه شده است، گفت: از امروز این سند را اجرایی کردیم. جلساتی را با نمایندگان مجلس طی هفته جاری داشتیم و انشاء الله مجلس بویژه کمیسیون کشاورزی را بتوانیم همراه کنیم. امروز جناب آقای مهندس اسلامی دستور ساخت اولین دستگاه پرتابل گاما برای پرتودهی محصولات کشاورزی را صادر کردند.

وی درباره اهداف و محور‌های این سند گفت: این سند احداث سامانه‌های پرتودهی کشور را هدفمند کرده است. چون احداث این سامانه‌ها بر اساس داده‌های علمی و متقنی که از وزارتخانه‌های مختلف گرفتیم، انجام می‌شود و سلیقه‌ای نخواهد بود. این تصور وجود دارد که می‌شود با اخذ مجوز چنین سامانه‌ای را احداث نمود. اگر این کار طی آمایش اتفاق نیفتد و بر اساس محاسبات علمی نباشد، قطعاً کار با شکست مواجه می‌شود. اما با این سند این موضوع هدفمند می‌شود و در نقاطی این سامانه احداث می‌شود که نهایتاً هم به نفع سرمایه گذار و هم به نفع کشور خواهد بود.

شایان توجه است که در سامانه پرتودهی شمالغرب کشور (بناب) با استفاده از پرتو گاما که از چشمه رادیوایزوتوپی کبالت ۶۰ حاصل می‌شود، محصولات کشاورزی و مواد غذایی پرتودهی می‌شوند. این محصولات را درون کارتن‌هایی با ابعاد ثابت در قفسه‌هایی قرار می‌دهند و با هر دور چرخش این کارتن‌ها مقابل بیم (پرتو چشمه) قرار می‌گیرند. بعد از هر دور یک طبقه بالا می‌آیند و پس از ۴ دور بطور کامل پرتودهی می‌شوند و بار میکربی آن‌ها به حد مجاز مصرف می‌رسد.