فراخوان ارسال اثر به فهرست جهانی کتاب برای کودکان با نیاز‌های ویژه

به گزارش مجله خبری نگار، دفتر بین‌المللی کتاب برای نسل جوان «IBBY» به منظور ایجاد فرصت لذت از کتاب‌ها برای همه کودکان، تشویق ناشران، توسعه محصولات و اطلاع رسانی آثار مناسب برای کودکان با نیاز‌های ویژه، عناوین منتخب را هر ۲ سال در فهرستی منتشر می‌کند و در اختیار عموم قرار می‌دهد.

دفتر بین‌المللی کتاب برای نسل جوان باور دارد که همه کودکان باید به کتاب‌هایی با بالاترین کیفیت دسترسی داشته باشند. برای کودکان با نیاز‌های ویژه این کتاب‌ها می‌توانند پاسخ به نیازها، بازتاب‌دهنده تجربیات و بیان توانمندی‌هایشان باشند.

فهرست دفتر بین‌المللی دارای سه بخش است و داوری آثار در دو مرحله انجام می‌شود. ابتدا توسط گروه متخصص جوایز شورای کتاب کودک تعدادی اثر انتخاب می‌شود و سپس توسط داوران بین‌المللی در IBBY، داوری نهایی صورت می‌گیرد.

شورای کتاب کودک از نویسندگان برای شرکت در داوری این فهرست مهم و تاثیرگذار بین‌المللی خواست آثاری با مشخصات زیر را به دبیرخانه این شورا ارسال کنند.

- آثاری که برای کودکان با نیاز‌های ویژه و انواع معلولیت‌ها تولید شده باشند: محصولاتی با فرمت‌های خاص مانند بریل، زبان اشاره، کتاب‌های حسی و لمسی، کتاب‌های آسان‌خوان، به خصوص برای کودکان و نوجوانانی که دارای ناتوانی‌های زبانی یا ذهنی بوده یا دارای اختلال خواندن و آموزش هستند.
- آثاری که شخصیت آن کودک یا نوجوانی با یک یا انواع نیاز‌های ویژه باشد: کتاب‌های تصویری، رمان، آثار داستانی یا غیر داستانی، زندگینامه‌ها و... شخصیت می‌تواند قهرمان اصلی یا شخصیت مهم دوم باشد، که در پیرنگ نقش کنشگری را بر عهده دارد.
- کتاب‌های تصویری از نشرعادی که برای همه کودکان (عادی و با نیاز ویژه) قابل استفاده باشند: آثاری که با استفاده از طراحی و تصویرگری‌های همه فهم، موضوع و زبان ساده، فونت‌های درشت و خوانا و... برای گروه بزرگی از کودکان قابل درک باشند.
- منظور از معلولیت هرگونه آسیب جسمی، شناختی یا عصبی است که بر سلامت روان یا حسی تأثیر بگذارد، مانند: نابینایی، ناشنوایی، معلولیت‌های ذهنی، اختلالات یادگیری، اوتیسم و... معلولیت حاصل یک بیماری یا آسیب موقتی نباشند و در بلندمدت زندگی شخص را تحت تاثیر قرار دهد.

قابل ذکر است که آثار و محصولات باید از سال ۱۳۹۸ (۲۰۱۸میلادی) به بعد منتشر شده باشند. آخرین مهلت تحویل آثار به شورای کتاب کودک ۲۵ دی ماه ۱۴۰۰ خواهد بود.
متقاضیان باید دو نسخه از اثر را به شورای کتاب کودک و PDF آثار را به ایمیل: Cbc.SpecialNeedsCommittee@gmail.com ارسال کنند.
آثار ارسالی برای داوری عودت داده نخواهد شد.

فهرست‌های قبلی در کتابخانه تحقیقاتی شورای کتاب کودک موجود است.
در آخرین فهرست کتاب برای کودکان با نیاز‌های ویژه دفتر بین‌المللی کتاب برای نسل جوان (IBBY) دو کتاب معرفی شده از سوی شورای کتاب کودک ایران نیز دیده می‌شود.

کتاب حسی لمسی یه چیزی اینجاست، طراح و سازنده سمانه نادری در بخش کتاب‌های حسی و لمسی و کتاب هفت اسب هفت رنگ نویسنده محمدهادی محمدی، تصویرگر نوشین صفاخو، انتشارات موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان در بخش شخصیت معلول.

کتاب حسی لمسی گونه‌ای از کتاب‌های تصویری است که با انگشتان خوانده می‌شود. عبارت حسی لمسی بیانگر آن است که چگونه اطلاعات کتاب از طریق لمس کردن منتقل می‌شود. تصاویر این کتاب‌ها از اشکال برجسته‌ای تشکیل می‌شود که با استفاده از مواد مختلف و غالبا با تضاد رنگ بالا ساخته می‌شود. متن موجود در کتاب می‌تواند به شکل بریل یا حروف چاپی درشت باشد.
انتخاب آثار در سه گروهِ محصولاتی که با شکل‌های خاص همچون بریل، زبان اشاره، کتاب‌های حسی و لمسی، کتاب‌های آسان‌خوان، به خصوص برای کودکان و نوجوانانی که دارای ناتوانی‌های زبانی یا ذهنی بوده یا در حال آموزش‌گیری هستند، کتاب‌های تصویری که با استفاده از طراحی، موضوعی، تصویرگری و متن‌ها پاسخ‌گو به نیاز‌های این گروه باشد و کتاب‌های تصویری و رمان‌هایی که برای کودکان تولید شده و دارای شخصیت کودک و نوجوان با نیاز‌های ویژه است، صورت می‌گیرد.
در این فهرست هر ساله ۵۰ عنوان کتاب از ناشران سراسر دنیا انتخاب می‌شود.
این طرح برای اولین بار در سال ۱۹۸۱ با هدف تشویق چاپ کتاب‌های مناسب برای کودکان و نوجوانان دارای ناتوانی‌های جسمی و روحی آغاز به کار کرد.

شورای کتاب کودک، سازمانی مستقل، غیردولتی و نخستین سازمانی است که برای پیشبرد ادبیات کودکان و نوجوانان در ایران پایه‌گذاری شد. شورا در سال ۱۳۴۱ با کوشش توران میرهادی (۱۳۹۵- ۱۳۰۶) و با همکاری گروهی از کارشناسان تعلیم و تربیت و نویسندگان و هنرمندان، فعالیت خود را آغاز کرد.