پیدا و پنهان نیروگاه اتمی بوشهر + عکس

به گزارش مجله خبری نگار، امروزه با پیشرفت‌های علمی و تکنولوژی، استفاده از سوخت و انرژی‌های فسیلی روز به روز جایگاه خود را از دست می‌دهد و اهمیت انرژی هسته‌ای دوچندان می‌شود.

نیروگاه‌های زیادی در ایران از انواع بادی، برق آبی، خورشیدی، سنگواره‌ای و موارد دیگر وجود دارد که تعدادشان از ۱۵۰ عبور می‌کند، اما تنها سه نیروگاه هسته‌ای وجود دارد که بوشهر تنها نیروگاه تولید برق فعال در کشور است.

تفاوت بین رآکتور اراک با نیروگاه اتمی بوشهر

شاید برایتان سؤال باشد که راکتور اراک چه تفاوتی با نیروگاه اتمی بوشهر دارد؟ سوخت راکتور قدرت بوشهر یا نیروگاه اتمی بوشهر اورانیوم غنی شده زیر ۵ درصد بوده و سیستم خنک‌کننده آن آب سبک است که به آن راکتور آب‌سبک هم می‌گویند، اما سوخت مورد نیاز راکتور آب سنگین اراک اورانیوم طبیعی بوده که سیستم خنک‌کننده آن آب سنگین است.

هم‌چنین قدرت راکتور آب سنگین اراک ۴۰ مگاوات بوده و تحقیقاتی است و برای تولید رادیو ایزوتوپ‌های مورد نیاز در پزشکی و صنعت از آن استفاده می‌شود، در حالی که نیروگاه اتمی بوشهر ۱۰۰۰ مگاوات بوده و برای «تولید برق» مناسب است.

نخستین تأسیسات هسته‌ای ایران در بوشهر

نیروگاه اتمی بوشهر، اولین نیروگاه هسته‌ای ایران است که در سال ۱۳۵۵ و دو سال بعد از تأسیس سازمان انرژی اتمی ایران، این سازمان با بخش تکنولوژی و تحقیقات سازمان انرژی اتمی آلمان‌غربی موافقتنامه‌ای برای همکاری‌های بلند مدت امضا کرد، اما در سال ۱۳۵۷ با پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، طرف آلمانی کار بر روی پروژه را متوقف کرد.

ایران از شرکت آلمانی در دادگاه داوری بین‌المللی شکایت کرد و بر اساس رأی ۱۳ مارس سال ۱۹۸۲ دادگاه بین‌المللی، مقرر کرد، کلیه قطعات و دستگاه‌های ساخته شده دو نیروگاه بوشهر تا آن زمان، به اضافه نیمی از سوخت هسته‌ای به مالکیت ایران در آید و پیمانکار موظف شد که این قطعات را در بندر بوشهر، به ایران تحویل دهد.

در دهه ۶۰ بار دیگر کار در نیروگاه بوشهر از سر گرفته شد، اما همزمان با حضور کارشناسان آلمانی در نیروگاه، حمله موشکی عراق به بخشی از ساختمان نیروگاه بوشهر، آلمان را از ادامه پروژه منصرف کرد.

در اوایل سال ۱۳۶۸، توافقنامه همکاری هسته‌ای میان ایران و روسیه تدوین شد و متعاقب آن در سال ۱۳۷۱ موافقتنامه کاملی از همکاری‌های هسته‌ای ایران و روسیه امضا شد.

نیروگاه بوشهر نخستین نیروگاه هسته‌ای تولید انرژی در غرب آسیا است، پیش از این سه واحد نیروگاه تحقیقاتی در ایران، دو واحد نیروگاهی در عراق، دو واحد نیروگاهی در اسرائیل و یک واحد نیروگاه در سوریه ساخته شده بود، اما در آن زمان نیروگاه تولید برق در منطقه وجود نداشت.

براساس قرارداد سازمان انرژی اتمی ایران با کشور روسیه تأمین سوخت آن برعهده روسیه است و پسماند اتمی آن نیز به روسیه باز می‌گردد و مسؤولیت اداره آن نیز با کارمندران ایرانی است که به زبان روسی تسلط دارند.

واحد یکم نیروگاه اتمی بوشهر در مجموع در سال‌های راه‌اندازی از سال ۱۳۹۰ و بهره‌برداری تجاری از مهرماه ۱۳۹۲ تا پایان شش ماهه اول ۱۴۰۰ به میزان ۵۰۱۷۰ میلیون کیلووات ساعت برق تولید کرده که میزان ۴۵میلیون و ۶۵۴ هزار کیلووات ساعت تحویل شبکه برق سراسری شده است.

انرژی هسته‌ای، راهی برای کاهش آلودگی و درمان

روند رو به افزایش مصرف سوخت‌های فسیلی و ظهور انواع آلاینده‌های خطرناک، آینده محیط زیست بشر را با ابهامات نگران‌کننده‌ای روبه‌رو کرده است؛ بنابراین سهم انرژی هسته‌ای به‌عنوان یکی از راه یافت‌های زیست محیطی برای مقابله با افزایش دمای زمین و کاهش آلودگی محیط زیست غیرقابل کتمان شده است.

رادیودارو‌ها نیز از دیگر دستاورد‌های انزژی هسته‌ای است که با تکمیل تحقیقات، می‌تواند در درمان بسیاری از بیماری‌های صعب‌العلاج موثر باشد.

با این تفاسیر شورای جهانی انرژی تا افق ۲۰۲۰ میلادی سطح افزایش عرضه انرژی هسته‌ای را نسبت به میزان کنونی حدود دو برابر ارزیابی کرده است.

پذیرش برجام و توقف روند تولید برق هسته‌ای

در شرایطی که بر اساس مصوبات مجلس شورای اسلامی قرار بود ۲۰ هزار مگاوات برق هسته‌ای تولید کنیم، اما با پذیرش برجام در دولت قبلی این روند متوقف شد. در حالی که دوران قبل از روی کار آمدن دولت پیشین، میزان تولید مواد غنی‌شده برای تأمین برق هسته‌ای به ۱۱ تن رسیده بود، با انعقاد قرارداد برجام ذخایر غنی‌شده به ۳۰۰ کیلوگرم کاهش پیدا کرد.

همین مسأله هم باعث شد روند تولید و تأمین برق هسته‌ای با مشکلات عدیده‌ای از جمله قطعی مکرر برق در دولت یازدهم و دوازدهم مواجه شود.

«پایان خاموشی‌ها» با کمک نیروگاه‌های اتمی

با روی کارآمدن دولت سیزدهم و با تغییر ریل سیاستگذاری در سازمان انرژی اتمی، نیروگاه اتمی بوشهر دوباره با توان بالا اقدام به تولید برق هسته‌ای کرد که کمک به «پایان خاموشی‌ها» بزرگترین دستاورد محسوس نیروگاه اتمی بوشهر به شمار رفت.

در مهرماه ۱۴۰۲ نیز عملیات آغاز به کار ساخت واحد‌های دو و سه نیروگاه اتمی بوشهر پس از ۵ سال وقفه به ارزش ۲۳ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان کلید خورد تا عزم جدی دولت برای استفاده حداکثری از ظرفیت نیروگاه‌های اتمی بیش از پیش نمایان شود.

محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در این رابطه گفت: توسعه نیروگاه‌های اتمی در دستور کار سازمان است و هم‌اکنون نیروگاه‌هایی دوم و سوم در بوشهر و چند نیروگاه دیگر در استان‌های خوزستان و هرمزگان و ... آغاز شده است و سال ۱۴۰۳ نخستین بتن ریزی نیروگاه کارون را خواهیم داشت و به زودی به مرز پنج هزار نفر نیروی فعال در نیروگاه بوشهر خواهیم رسید.

طبق گفته اسلامی، با راه‌اندازی این دو واحد نیروگاه هسته‌ای، سالانه ۱۰ میلیون بشکه نفت و یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون مترمکعب گاز صرفه‌جویی و از انتشار ۷ میلیون تن گاز‌های آلاینده جلوگیری می‌شود.

رکوردشکنی در تولید برق هسته‌ای

اسلامی در بخش دیگری از صحبت‌های خود در خصوص استفاده از نیروگاه اتمی بوشهر گفت: مهندسان ما در سال ۱۴۰۲ با تولید بیش از ۷.۶ میلیارد کیلووات ساعت برق هسته‌ای، رکورد تازه‌ای را در بهره‌برداری از این نیروگاه به ثبت رساندند؛ همچنین در یک دهه گذشته ۶۳ میلیارد کیلووات ساعت برق در نیروگاه اتمی بوشهر تولید شده است.

رئیس سازمان انرژی اتمی اضافه کرد که «تاکنون با تولید ۶۳ میلیارد کیلووات ساعت برق هسته‌ای، نیروگاه اتمی بوشهر توانسته ۴ بار هزینه صرف شده بابت احداث خود را تامین کند.»

امید می‌رود با راه اندازی و تکمیل پروژه فاز ۲و ۳ نیروگاه اتمی بوشهر، روند رو به رشد تولید برق، کمک به جلوگیری از انتشار گاز‌های سمی در فضا و اشتغالزایی و باشیم و منافع این نیروگاه اتمی به میزبانان بوشهری خود برسد.