اهمیت و فضیلت عرفه در قرآن و روایات

جایگاه والای روز عرفه در قرآن و احادیث

مجله خبری-سبک زندگی نگار: نهم ذیحجّه، روز عرفه، روز دعا و نیایش برای همه مردم، مخصوصا برای کسانی است که توفیق تشرّف به حج و حضور در صحرای عرفات را پیدا کرده اند. روز و شب عرفه در نزد خدا ارزش والایی دارد و دراین روز خداوند تبارک و تعالی بندگانش را به عبادت و طاعت فراخوانده و در این روز بزرگ بندگان را می‌بخشد و جود و کرم خود را عطا می‌کند. اگر می‌خواهید بدانید اهمیت و فضیلت عرفه چقدر است، توصیه می‌کنیم این بخش را مطالعه نمایید.

روز عرفه از اعیاد عظیمه

مرحوم شیخ عباس قمی درباره شب عرفه می‌گوید: «از لیالی متبرّکه و شب مناجات با قاضی الحاجات است و توبه در آن مقبول و دعا در آن شب مستجاب است؛ و کسی که آن شب را به عبادت بسر آورد، اجر و پاداش هفتاد سال عبادت را دارد.»

وی در رابطه با روز عرفه نیز می‌گوید: «روز عرفه از اعیاد عظیمه [و بزرگ]است، هر چند به اسم عید نامیده نشده و روزی است که حق تعالی بندگانش را به عبادت و طاعت فراخوانده و سفره‌های جود و احسان خود را برای آن‌ها گسترده و شیطان در این روز تحقیر و رانده شده و خشمناک است.»

جایگاه عرفه در احادیث و روایات

در روایات معصومین علیهم السلام جایگاه والای روز عرفه، بیشتر نمود پیدا می‌کند که در زیر به نمونه‌هایی اشاره می‌شود.

عرفه و برابری با شب قدر

امام صادق علیه السلام فرمودند:

مَنْ لَمْ یُغْفَرْ لَهُ فِی شَهْرِ رَمَضانَ لَمْ یُغْفَرْ لَهُ اِلی قابِلٍ اِلاَّ اَنْ یَشْهَدَ عَرَفَةَ

کسی که در ماه رمضان بخشیده نشود، تا سال آینده بخشیده نمی‌شود، مگر اینکه [روز]عرفه را درک کند. (الکافی (ط - دارالحدیث)، ج‏۷، ص ۳۸۰)

بخشش گناهان در روز عرفه

پیامبر اکرم (ص) می‌فرماید:

آنگاه که در عرفات وقوف کنی، چنانچه گناهانت به تعداد شن‌های شنزار یا ستارگان آسمان یا قطره‌های باران باشد، خداوند آن‌ها را خواهد بخشید. (کافی، ج ۴، ص ۳۱۶)

چه کسی از اهل عرفات، گناهش از همه بزرگ‌تر است؟ حضرت فرمود: «کسی که عرفات را درک کرده باشد و گمان کند خداوند او را نیامرزیده است. (سنن الکبری، ج ۵، ص ۱۹۲)

امام علی ‏علیه السلام:

برخی از گناهان جز در عرفات بخشوده نمی‏شوند. (دعائم الاسلام، ج ۱، ص ۲۹۴.)

برآورده شدن حاجات در روز عرفه

پیامبر اکرم (ص) می‌فرماید:

هنگامی که مردم در عرفات وقوف می‌کنند و حاجت‌های خود را با گریه و زاری درخواست می‌کنند، خداوند نزد فرشتگان به این مردم افتخار می‌کند و به فرشتگان خطاب می‌کند: آیا نمی‌بینید که بندگان من از راه‌های دور و غبارآلود به سوی من آمده اند و مالشان را در راه من خرج کرده اند و بدن‌ها را خسته کرده اند؟ به عزت و جلالم سوگند! گناهکارانشان را به نیکوکارانشان می‌بخشم و آن‌ها را از گناه پاک می‌کنم، مانند روزی که از مادر متولد شده اند». (آیت الله جوادی آملی، صهبای حج، ص ۴۱۵)

امام باقر (ع) فرمود:

هیچ کس (چه نیکوکار و چه بدکار) در عرفات وقوف نمی‌کند، مگر اینکه خداوند دعایش را مستجاب می‌کند. (تنبیه الغافلین، ص ۴۸۹.)

امام سجاد (ع) در روز عرفه صدای نیازمندی را شنید که گدایی می‌کرد. به او فرمود:

وای بر تو! آیا در مثل چنین روزی از غیر خدا درخواست می‌کنی، درحالی که در این روز برای بچه‌هایی که در شکم مادران هستند، امید سعادت و خوشبختی می‌رود. (جعفریات، ج ۱۱۴، ص ۴۱۵.)

نجات بندگان از دوزخ

پیامبر اکرم (ص):

ما مِن یَومٍ أکثَرَ أن یُعتِقَ اللَّهُ فِیهِ عَبدَاً مِنَ النّارِ مِن یَومِ عَرَفَهَ

خداوند در هیچ روزی به اندازه روز عرفه، بندگان را از آتش دوزخ نمی‌رهاند. (صحیح مسلم، ج ۴، ص ۱۰۷)