سیاهچاله میان‌جرم می‌تواند حلقه گمشده کیهانی باشد

تیمی از منجمان می‌گوید بهترین شواهد از وجود یک دسته فرار از سیاهچاله‌ها را کشف کرده است.

به گزارش مجله خبری نگار به نقل از بی بی سی، آنها می گویند این سیاهچاله ظاهرا "میان-جرم" (در مقابل پرجرم) با ریز کردن یک ستاره سرگشته در فضا که بیش از حد به آن نزدیک شده بود خودنمایی کرد.

سیاهچاله های میان جرم "حلقه گم شده" در تکامل کیهان هستند.

پژوهشگران از دو رصدخانه اشعه ایکس و تلسکوپ فضایی هابل برای شناسایی این سیاهچاله استفاده کردند.

دکتر داچنگ لین از دانشگاه نیوهمپشر در دورهام آمریکا که مطالعه را هدایت کرده گفت: "سیاهچاله‌های میان-جرم اجرام خیلی فراری هستند برای همین مهم است هر نامزد را به دقت بررسی و توضیحات آلترناتیو را رد کنیم."

" این توضیح برای جرمی که مورد نظر ما بود با کمک تلسکوپ هابل ممکن شد."

در سال ۲۰۰۶ رصدخانه فضایی اشعه ایکس چاندرا و ماهواره "اکس ام ام-نیوتن" متعلق به آژانس فضایی اروپا یک فوران قوی اشعه ایکس را شناسایی کردند.

به گفته دکتر لین ماهیت آن فوران طوری بود که فقط می توانست دو توضیح داشته باشد: یا یک "سیاهچاله میان-جرم دورافتاده (بیرون کهشکشان ما) درحال بلعیدن یک ستاره است یا یک ستاره نوترونی درحال سرد شدن در داخل کهکشان ما."

ستاره های نوترونی بقایای خرد شده یک ستاره منفجر شده هستند.

منجمان برای تمیز دادن این دو سناریو از هم، تلسکوپ هابل را به سوی منبع این اشعه نشانه رفتند تا محل دقیق آن را مشخص کنند. این رصد نشان داد که منبع این اشعه یک نقطه منزوی در کهکشان راه شیری نیست، بلکه یک خوشه فشرده و دورافتاده از ستارگان در حاشیه یک کهکشان دیگر است.

این دقیقا از آن نوع مکان‌هایی در فضاست که اخترشناسان انتظار یافتن سیاهچاله‌های میان‌جرم را دارند. دکتر لین گفت که براساس داده های هابل این "محتمل ترین" توضیح بود.

سیاهچاله‌های به اصطلاح "ابر پرجرم" اغلب در مراکز کهکشان‌ها پیدا می شوند؛ برای نمونه کهکشان ما میزبان یک سیاهچاله عظیم به نام "کمان ای" است که در مرکز آن قرار دارد.

اما یافتن سیاهچاله‌های میان-جرم کار دشواری بوده چون کوچکتر و بی جنب و جوش تر از انواع عظیم آن هستند. به علاوه مواد زیادی پیرامون آنها وجود ندارد تا نقش سوخت را بازی کند و قوه گرانش آنها آنقدر نیست که با بلعیدن ستارگان فوران های اشعه ایکس تولید کنند.

بنابراین اخترشناسان مجبور بودند چنین سیاهچاله‌ای را حین ارتکاب جرم - موقع بلعیدن یک ستاره - به دام اندازند. دکتر لین و همکارانش مجبور بودند برای یافتن نامزد مناسب هزاران رصد "اکس ام ام-نیوتن" را حلاجی کنند.

تابش اشعه ایکس ستاره قیمه شده به منجمان امکان داد جرم این سیاهچاله را ۵۰ هزار برابر خورشید رقم بزنند.

این اولین جرمی نیست که آنها فکر می‌کنند سیاهچاله ای متوسط است. اما به گفته تیم دکتر لین، دیدن آن هنگام تکه تکه کردن ستاره قانع کننده ترین نشان از ماهیت چنین سیاهچاله ای است.

این دسته از سیاهچاله ها نقشی کلیدی در یافتن پاسخ به سوالات مهمی درباره تکامل این اجرام دارند. برای مثال آیا سیاهچاله های عظیم محصول تکامل سیاهچاله های میان جرم هستند؟

منجمان همچنین می‌خواهند بدانند که این سیاهچاله‌ها چطور شکل می گیرند و آیا معمولا ساکن خوشه‌های فشرده هستند.

دکتر ناتالی وب از دانشگاه تولوز فرانسه گفت: "مطالعه سرمنشاء و تکامل سیاهچاله‌های میان-جرم بالاخره به این سوال جواب خواهد داد که سیاهچاله‌های ابر پرجرم مرکز کهکشان‌های عظیم چطور به وجود آمده اند."

منیع: دانشمند