علم‌الهدی: رویکرد دولت سیزدهم عدالت‌خواهانه و ضدفساد است

به گزارش مجله خبری نگار، دکتر جمیله علم الهدی روز دوشنبه در دومین نشست از سلسله جلسات تخصصی فصل تحول با عنوان «دولت سیزدهم؛ گفتمان عدالت و جمهوریت» که در کتابخانه مرکزی دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد، با بیان اینکه عدالت و عقلانیت را با زاویه دیگری تحت عنوان «عدالت در عقلانیت» می‌دانم، تصریح کرد: ریشه ای‌ترین بی عدالتی وقتی اتفاق می‌افتد که عقلانیت از تعادل خارج می‌شود.

وی افزود: چالش دولت سیزدهم در اتخاذ رویکرد عدالت خواهانه و ضدفساد است، زیرا همواره رویکرد فساد گریز همراه با برنامه‌های تامین معیشت مردم چالش برانگیز است. ضمن اینکه اگر رویارویی این دولت فسادگریز را با مفهوم‌های جدیدی مانند اقتصاد دانش بنیان مدنظر قرار دهیم، خواهیم دید چالش‌ها پررنگ‌تر خواهند شد.

عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی با یادآوری اینکه هر روز و هر دقیقه تعدادی انسان بواسطه خانواده وارد زندگی اجتماعی می‌شود که از همان لحظه ورود به جهان طبیعی، حیات عقلی او شروع می‌شود، خاطرنشان کرد: این انسان به محض ورود به حیات دنیوی، درگیر حیات عقلانی می‌شود و نیاز‌های او برای زنده ماندن او را وارد می‌کند از استعداد‌های خدادادی برای زنده ماندن کمک بگیرد. این حیات عقلی یا تعقل ورزی با یادگیری در نظامات اجتماعی شروع می‌شود که نخستین نظام اجتماعی زبان مادری و نظام خانواده است.

مردم به دنبال حکیم حاکم عادل هستند

علم الهدی در بخشی دیگر از سخنان خود به تشریح تحولات عقلی و تغییر سبک‌های حکمت نظری و عملی و صناعی در بازه‌های زمانی مختلف و تا امروز که اقتصاد دانش بنیان جای آن را گرفته اشاره و خاطرنشان کرد: این تحولات در جمهوری اسلامی ایران به شدت پیچیده‌تر است.

وی درباره دلیل این پیچیدگی توضیح داد: یکی از دلایل آن انقلابی است که اتفاق افتاده است؛ انقلابی که یک وجه شگفتی زای آن حضور حکیم حاکم عادل است که از سال ۵۶ مردم متوجه این حکیم و پیوند خوردن حکومت و عدالت در یک شخص شدند.

این استاد دانشگاه افزود: همه فکر می‌کردند با خاتمه زندگی امام (ره) این پیوند خاتمه می‌یابد، اما دیدند که حضور حکیم حاکم عادل هنوز در ایران وجود دارد. در واقع یکی از ویژگی‌های جمهوری اسلامی و اصیل‌ترین خصلت آن، آنتی مدرن بودن آن است.

علم الهدی حضور قوی سنت دینی در ایران را یکی دیگر از پیچیدگی‌های جمهوی اسلامی دانست و گفت: این ویژگی در هیچ کشوری آنقدر قوی نیست و همین امر، تقاضای عموم مردم برای پرورش و مسوولیت حکیم حاکم عادل را افزایش داده است؛ مردم هنوز برای امام حسین (ع) گریه و از سخنان امیرالمومنین (ع) پیروی می‌کنند و خواهان حکیم حاکم عادل هستند که این موضوع به کشور‌های دیگر هم سرایت کرده است. پدیده انتظار به شدت پررنگ و با زندگی روزمره گره خورده و مردم دنبال آن حکیم حاکم عادل هستند و در طبقات حاکمیتی در جست وجوی ۳۱۳ یارانی هستند که زمینه ظهور را مهیا می‌کنند، اما وقتی خلاف عقلانیت را می‌بینند دچار شک و تردید بیشتر می‌شوند.

وی تاکید کرد: دوگانگی سوسیالیست و لیبرالیست که فربگی الگوی طبقاتی را افزایش می‌دهد و همچنین بروکراسی وحشتناک و حضور شبه حزب‌ها و قیم‌های مردمی به ترتیب سومین و چهارمین پیچیدگی پیش روی جمهوری اسلامی است. پنجمین پیچیدگی هم شکل گیری و تداوم مقاومت است، زیرا امروز مردم اصلا نمی‌پذیرند و در همه چیز خود را با توسعه یافتگان مقایسه می‌کنند.

علم الهدی با تاکید بر اینکه این چند محوری که در جمهوری اسلامی وجود دارد مشکلات را برای دولت سیزدهم تشدید کرده، تصریح کرد: در حقیقت بخشی از چالش‌ها مربوط به ناکارآمدی‌های صورت گرفته در برابر مشکلات است و بخشی مربوط به توقعات مردمی است که حضور حکیمان و سردارانی همچون سردار سلیمانی را به عنوان حکیم حاکم عادل می‌خواهند. نتیجه انتخابات هم نشان داد رای مردم به اخلاق و فسادگریزی است و آن‌هایی هم که شک داشتند به این دلیل بود که نمی‌دانستند وعده‌ها فریبکارانه است یا راست. در واقع شک داشتند کسانی که برای انتخابات دست بلندکرده اند می‌توانند حکیم حاکم عادل باشند.

وی اظهار داشت: مشکل بزرگ دولت، درخواست مطالبات آزادی خواهی و عدالت خواهی است یعنی دولت سیزدهم مجبور است به عدالت عقلانی و نظام سیستماتیک جواب دهد. همه این‌ها یکطرف، حضور و بروز اقتصاد دانش بنیان هم از سویی دیگر بر پیچیدگی‌ها افزوده است، دانش بنیانی که از حکمت و عدالت فاصله دارد و فقط خدمات تخصصی می‌تواند ارائه دهد.

عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی تصریح کرد: اگر این دانش همراه با حکمت و عدالت شود امکان عدالت را فراهم می‌کند، در واقع هر چه قدر بین عدالت و دانش پیوند برقرار کنیم عدالت بیشتر برقرار می‌شود. حال رویکرد عدالت خواهانه و ضدفساد دولت سیزدهم این مساله را تشدید می‌کند، زیرا می‌خواهد توزیع عادلانه کند و ماموریت‌های معیشتی را در پیش گیرد در حالی که سیستم‌ها از عدالت دور شده اند.

علم الهدی افزود: وقت آن است که جریان تحولی که در دانشگاه‌ها اتفاق افتاده کمی جدی‌تر وارد این ماجرا شود در غیر اینصورت نبود ظرفیت لازم برای تحقق عدالت، فضا را برای پرخاشگری سیاسی آماده می‌کند و فعالیت‌های دولت را بد جلوه می‌دهد و امکان ایجاد بن بست جلوی دولت را فراهم می‌کند. در اینجاست که خشونت سیاسی در شکل‌های خود ظهور کرده و نسل‌های تازه به دوران رسیده جوان را به دام می‌اندازد و قربانیان این نوع پرخاشگری سیاسی می‌کند.

دومین نشست از سلسله جلسات تخصصی فصل تحول با عنوان «دولت سیزدهم؛ گفتمان عدالت و جمهوریت» با هدف تبیین گفتمانی از دولت آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی در آغاز گام دوم انقلاب اسلامی و با حضور اساتید برجسته حوزه و دانشگاه در کتابخانه مرکزی دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد