تحقیقات جدید درباره هوش هشت‌پا‌ها!

به گزارش مجله خبری نگار/بهار،محققان به تازگی نتایج تحقیقات خود را درباره هوش و همچنین نحوه استفاده هشت‌پا‌ها از بازوهایشان منتشر کرده‌اند که می‌تواند به پیشرفت روباتیک نرم در آینده کمک کند. به گفته آنها هشت‌پا‌ها در طبیعت آزاد بازو‌های خود را به‌طور مشخص برای وظایف گوناگون انتخاب می‌کنند.

رباتیک نرم یک زیرشاخه از رباتیک است که با ساخت روبات‌هایی از مواد بسیار سازگار، شبیه آنچه در موجودات زنده موجود است، سرو کار دارد.

به گفته دانشمندان، هشت‌پا که سه قلب دارد، مانند لاستیک خم می‌شود و مانند آفتاب‌پرست خود را استتار می‌کند، همواره برای دانشمندان موجودی رازآلود بوده است.

اکنون دانشمندان آمریکایی در یک بررسی جالب دریافته‌اند که این جانوران هشت‌بازویی، یک بازوی مورد علاقه دارند و برخی بازو‌ها را برای وظایف خاص بیشتر از بازو‌های دیگر به کار می‌برند.

به گفته محققان، این جانوران بی‌مهره در روند تکامل کاملا مستقل از پستانداران تکامل یافته‌اند. خویشاوندان نزدیک آنها صدف‌ها و حلزون‌ها و به عبارتی، جانورانی هستند که در نگاه نخست، با هوش میانه‌ای ندارند. با این حال هشت‌پا‌ها دارای دستگاه عصبی پیشرفته‌ای هستند که کاملا متفاوت از مهره‌داران ساخته شده است. این امر به آنها امکان بهره‌مندی از سطحی از هوش می‌دهد که پیش‌تر تنها به جانورانی مانند زاغ‌ها، خوک‌ها و دلفین‌ها نسبت داده می‌شد.

مایکل کوبا، استاد جانورشناسی در دانشگاه ناپل، سال‌هاست این جانوران را بررسی می‌کند و یکی از داوران این مقاله بوده است. کوبا می‌گوید: «مهم‌ترین توانایی‌های هشت‌پا این است که می‌تواند بر بدنی کنترل داشته باشد که این امر برای ما به نوعی تقریبا غیرقابل‌فهم است.» به گفته او اصولا هشت‌پا برای این کار، به توان مغزی عظیمی نیاز دارد.

اکنون پژوهشگران این موضوع را برای نخستین بار در طبیعت و در زیست‌گاه آنها نیز بررسی کرده‌اند. دانشمندان آمریکایی برای این منظور، ویدئو‌هایی از هشت‌پا‌ها در اقیانوس اطلس و دریای کارائیب را تحلیل کردند. تا کنون چنین بررسی‌هایی تنها در آکواریوم‌ها ممکن بود که در آن، رفتار جانوران به‌شدت با رفتارشان در طبیعت فاصله دارد.

نتایج جدید نشان می‌دهند که هشت‌پا‌ها در طبیعت آزاد، بازو‌های خود را به‌طور مشخص برای وظایف گوناگون انتخاب می‌کنند. هرچند هر بازو توانایی انجام هر کار را دارد، به نظر می‌رسد که هشت‌پا‌ها ترجیح می‌دهند بازو‌های جلویی را برای جست‌و‌جو به کار ببرند و بازو‌های پشتی را برای جابه‌جایی.

در هشت‌پا‌ها چیزی شبیه به راست‌دست یا چپ‌دست بودن در انسان وجود ندارد و آنها هر دو سمت را تقریبا به یک اندازه به کار می‌برند. به گفته محققان، این ویژگی خاص هشت‌پا‌ها به عنوان خویشاوندان حلزون‌ها است. رفتاری به این پیچیدگی تا کنون تنها از نخستی‌ها، جوندگان و ماهی‌ها شناخته شده بود.

کنترل بر چنین بدن انعطاف‌پذیری نه تنها برای زیست‌شناسان جذاب است، بلکه این موضوع در حوزه روباتیک نرم نیز کاربرد دارد و پژوهشگران می‌خواهند با این یافته‌ها روبات‌های جدیدی بسازند.

یکی از محققان روباتیک در دانشگاه سنگاپور می‌گوید: «هشت‌پا برای ما واقعا منبع اصلی الهام است. کار‌هایی که تاکنون تنها روبات‌های دارای اسکلت سخت می‌توانستند انجام دهند، یک هشت‌پا بدون استخوان از عهده آنها برمی‌آید.»

مهندسان می‌خواهند از این موضوع در چندین حوزه بهره بگیرند. از جمله در تولید مواد غذایی، تولید صنعتی خودکار و به‌ویژه در پزشکی. به گفته محققان، استفاده از فناوری‌های روباتیک نرم در زمینه جراحی به خصوص در آندوسکوپی بسیار جالب است. آن‌ها می‌گویند از این طریق می‌توان ابزار‌های نرمی برای آندوسکوپی ساخت که بتوانند با حفظ ایمنی در میان اندام‌ها حرکت کنند، خود را بهتر با فضا‌های کوچک وفق دهند و سپس، مانند یک هشت‌پا، وظایف خاصی مانند برداشتن نمونه بافت، بند آوردن خون‌ریزی یا بیرون آوردن اجسام خارجی را انجام دهند.

پژوهشگران می‌گویند این امر می‌تواند خطر آسیب رساندن به بدن و اندام‌های حیاتی را در عمل‌های جراحی کاهش دهد.

با این حال این فناوری هنوز در آغاز راه است، بسیاری از روبات‌ها در حال حاضر در کارآزمایی‌های بالینی آزمایش می‌شوند و در اتاق‌های عمل به شکل گسترده استفاده نمی‌شوند.

با یافته‌های اخیر پژوهشگران در فلوریدا و ماساچوست اکنون مشخص‌تر شده است که بازو‌ها چگونه با هم حرکت می‌کنند تا وظایف مشخصی را انجام دهند و چگونه بهترین تقسیم کار میان بازو‌ها صورت می‌گیرد. محققان می‌گویند با بهره‌گیری از این موضوع، رویای ساخت روبات هشت‌پا در اتاق عمل شاید روزی به واقعیت بدل شود.