به گزارش مجله خبری نگار، بیشتر ویروسهای آنفولانزا از طریق مسیرهای خاصی روی سطح سلول وارد سلولهای انسانی یا حیوانی میشوند. محققان دانشگاه زوریخ دریافتهاند که برخی از ویروسهای آنفولانزای انسانی و پرندگان میتوانند از مسیر دومی - یک کمپلکس پروتئینی از سیستم ایمنی - نیز برای آلوده کردن سلولها استفاده کنند. این توانایی به ویروسها کمک میکند تا گونههای مختلف را آلوده کنند - و به طور بالقوه از حیوانات به انسانها منتقل شوند. این مطالعه جدید در مجله Nature Microbiology منتشر شده است.
بیشتر ویروسهای آنفولانزای نوع A که در پرندگان و خوکها در گردش هستند، معمولاً خطری برای سلامت انسان ندارند. با این حال، این ویروسها میتوانند در صورت شیوع بیماری، مانند آنچه در حال حاضر در گاوهای شیری ایالات متحده رخ میدهد، یا در طول اپیدمیهای فصلی، تهدیدی ایجاد کنند. در موارد نادر، ویروس میتواند از حیوانات به انسان منتقل شود - با عواقب بالقوه ویرانگری مانند یک بیماری همهگیر جهانی.
بیشتر ویروسهای آنفولانزا با استفاده از پروتئینهای پوششی خود که مانند میخهایی روی سطح سلولها قرار دارند، وارد سلولهای میزبان میشوند. هماگلوتینین به اسید سیالیک، یک گروه شیمیایی روی سطح سلولهای انسانی و سلولهای گونههای مختلف جانوری، متصل میشود. یک تیم تحقیقاتی بینالمللی به رهبری پروفسور سیلک استرز از موسسه ویروسشناسی پزشکی دانشگاه زوریخ (UZH) اکنون نشان داده است که ویروسهای آنفولانزا راه دومی نیز برای آلوده کردن سلولهای میزبان دارند.
استورتز میگوید: «ویروسهای آنفولانزای A انسانی از زیرگروه H۲N۲ و ویروسهای آنفولانزای مرغی مرتبط از زیرگروه H۲N۲ میتوانند از طریق یک گیرنده دوم وارد سلولها شوند. آنها از یک مسیر ورود جایگزین استفاده میکنند.»
محققان دریافتند که هماگلوتینین به کمپلکسهای پروتئینی MHC کلاس II نیز متصل میشود. این کمپلکسها در سطح برخی از سلولهای ایمنی و تنفسی مسئول تمایز بین سلولهای خودی بدن و سلولهای خارجی هستند.
استورتز میگوید: «ما دریافتیم که کمپلکسهای MHC کلاس II در انسانها، خوکها، اردکها، قوها و مرغها به ویروسها اجازه ورود به سلولها را میدهند، اما به سلولهای خفاش این اجازه را نمیدهند.»
این توانایی دوگانه در آلوده کردن سلولها، در ردههای سلولی رشد یافته در آزمایشگاه و در کشتهای دستگاه تنفسی انسان مشاهده شده است. اینکه گیرنده ویروسی چقدر خوب روی ساختارهای سطح سلول قرار میگیرد، نقش مهمی در تعیین اینکه کدام گونهها و بافتهای میزبان آلوده میشوند و در نهایت شدت عفونت چقدر خواهد بود، ایفا میکند. اختصاصی بودن گیرنده همچنین بر توانایی ویروس در آلوده کردن گونههای مختلف حیوانات یا حتی انسانها (بیماریهای مشترک بین انسان و حیوان) تأثیر میگذارد.
ویروسشناس دانشگاه زوریخ تأکید میکند: «کشف ما نشان میدهد که ویروسهای آنفولانزا میتوانند برای استفاده از مسیرهای مختلف ورود سازگار شوند. این امر ممکن است بر توانایی آنها در آلوده کردن گونههای مختلف و انتقال بالقوه از حیوانات به انسان تأثیر بگذارد.»
خطر اینکه ویروسهای آنفولانزای مرغی، خوکی و سایر حیوانات بتوانند باعث ایجاد یک بیماری همهگیر آنفولانزای انسانی شوند، ممکن است بیشتر از آن چیزی باشد که قبلاً تصور میشد. توانایی استفاده از پروتئینهای MHC کلاس II برای ورود به سلولها ممکن است یکی از دلایلی باشد که ویروسهای آنفولانزای H۲N۲ در سال ۱۹۵۷ در آسیا به یک ویروس همهگیر تبدیل شدند. این دلیل قانعکننده دیگری برای افزایش نظارت جهانی بر آنفولانزا در حیوانات و انسانها است.