به گزارش مجله خبری نگار، بخش قابل توجهی از جمعیت روسیه روزانه خستگی شدید را تجربه میکنند، تقریباً یک سوم از ساکنان این کشور از کاهش انرژی روزانه و ۲۰ تا ۲۵ درصد از آنها در حالت خستگی دائمی زندگی میکنند. دکتر اولگا سوخاروا، پزشک عمومی، مفسر علمی و متخصص پزشکی مبتنی بر شواهد، این وضعیت ناتوانکننده را توصیف میکند، به نوشتهی کومسومولسکایا پراودا.
دکتر توضیح میدهد: «به شما اطمینان میدهم که ضعف شدید و مطلق، به معنای واقعی کلمه تا حد حالت تهوع و نوعی درد، واقعاً امکانپذیر است. این وضعیتی است که در آن نمیتوانید از رختخواب بلند شوید و فقط دندانهایتان را مسواک بزنید.»
افرادی که از خستگی مزمن رنج میبرند، اغلب سالها وقت خود را صرف مراجعه به پزشکان مختلف و صرف هزینههای قابل توجه برای آزمایشهای پزشکی متعدد میکنند. با این حال، علت اصلی اغلب ناشناخته باقی میماند و بیماران هیچ بهبودی را تجربه نمیکنند. دکتر سوخاروا در کانال تلگرامی خود با عنوان «درمانگر و متخصص گوارش» به تفصیل در مورد شایعترین علل ضعف شدید و اینکه چه آزمایشهایی واقعاً ضروری هستند صحبت کرد و همچنین توصیه کرد که برای کدام آزمایشها ارزش صرف هزینه را ندارد.
اولین قدم مهم، بررسی کمخونی (وضعیتی که در آن سطح هموگلوبین خون پایین است) و کمبود آهن پنهان است. این امر نیاز به آزمایش خون برای هموگلوبین و فریتین دارد. طبق استانداردهای پزشکی مدرن، مقادیر هموگلوبین بالای ۱۲۰ گرم در لیتر و مقادیر فریتین بالای ۴۰ نانوگرم در میلیلیتر طبیعی در نظر گرفته میشوند.
کم کاری تیروئید یا تیروئید کم کار نیز میتواند علائم خستگی شدید و بی حالی را ایجاد کند. برای تشخیص یا رد این بیماری، فقط یک آزمایش لازم است - اندازهگیری سطح TSH (هورمون تحریککننده تیروئید). محدوده طبیعی بر اساس جنسیت و سن متفاوت است و تفسیر آن نیاز به قضاوت پزشک به صورت موردی دارد.
یکی دیگر از عواملی که باید به آن توجه کرد، کمبود ویتامین D است. طبق آخرین دادههای علمی، سطح مطلوب ویتامین D در خون از ۳۰ تا ۴۰-۵۰ نانوگرم در میلیلیتر است، همانطور که توسط یوری پوتشکین، متخصص غدد درونریز و کاندیدای علوم پزشکی توضیح داده شده است.
ضعف عضلانی پس از عفونت ویروسی میتواند زمانی رخ دهد که فرد اخیراً به عفونت ویروسی مانند سرماخوردگی، کووید-۱۹، آنفولانزا یا عفونتهای رودهای مبتلا شده باشد. دکتر سوخاروا اطمینان میدهد که این وضعیت موقتی است و خود به خود برطرف خواهد شد. بهبودی معمولاً حدود دو هفته طول میکشد، اگرچه برای افراد مسن یا ضعیف این دوره ممکن است تا یک ماه طول بکشد. سندرم مزمن پس از کووید یک مشکل جداگانه است که هنوز چیزهای زیادی در مورد آن ناشناخته است.
برای کسانی که ضعف شدید عضلانی را تجربه میکنند، توصیه میشود سطح CPK (کراتین فسفوکیناز) را بررسی کنند. این آنزیم مسئول تولید انرژی است و سطح غیرطبیعی CPK ممکن است نشان دهنده بیماریهای عضلات اسکلتی (میوپاتی، میاستنی)، بیماریهای قلبی عروقی، اختلالات غدد درون ریز یا سایر آسیبشناسیها باشد. معاینات بیشتر بستگی به ارزیابی پزشک پس از مشاوره و معاینه بیمار دارد.
افسردگی همچنین میتواند باعث خستگی مداوم شود. به گفته دکتر سوخاروا، پرسشنامههای خودارزیابی قابل اعتمادی به صورت آنلاین برای این وضعیت موجود است، و تست افسردگی بک به طور ویژه آموزنده است.
سندرم خستگی مزمن (انسفالومیلیت میالژیک) با رد سایر تشخیصها تشخیص داده میشود. برای تشخیص این بیماری، رد سایر علل احتمالی و اطمینان از اینکه بیمار معیارهای خاصی را دارد، مهم است. این موارد عبارتند از: خستگی شدید ناشی از فعالیت سبک (هر فعالیتی، از جمله کارهای خانه، که بیش از ۶۰ ساعت در هفته نباشد)، که حداقل شش ماه طول بکشد و به طور قابل توجهی کیفیت زندگی را مختل کند؛ خستگی پس از فعالیت بدنی، که افزایش ضعف پس از استرس جسمی یا عاطفی است، که آن را از خستگی مرتبط با افسردگی متمایز میکند، که برعکس، با ورزش بدنی بهبود مییابد. عدم تحمل وضعیت عمودی بدن، یا تمایل به دراز کشیدن یا نشستن در اسرع وقت؛ و تعدادی معیار دیگر.
علت دقیق سندرم خستگی مزمن هنوز ناشناخته است. دانشمندان ارتباطی را با بیماریهای ویروسی قبلی نشان میدهند و شواهدی از اختلال عملکرد سیستم ایمنی در مغز و سایر اختلالات یافتهاند. متأسفانه، درمان دارویی اغلب تسکین قابل توجهی از این وضعیت ارائه نمیدهد. دکتر سوخاروا خاطرنشان میکند، بنابراین، دوزبندی کردن بارها و برنامهریزی دقیق سبک زندگی مؤثرتر است.