اگر هوش مصنوعی را در نیابیم، عقب می‌مانیم

به گزارش مجله خبری نگار،عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در ادامه با اشاره به بیانات مقام معظم رهبری گفت: رهبر معظم انقلاب تعبیری دارند که حوزه باید رو به آینده باشد و نظامش را نو به نو روز آمد کند و برای آینده چشم انداز داشته باشد تا در آن چشم انداز مقهور فضای در نظر گرفته شده غربی نباشد.

رئیس پژوهشکده نظام‌های اسلامی پژوهشگاه ادامه داد: مقوله هوش مصنوعی نه تنها یک فناوری جدید است، بلکه یک دروازه‌ای جدید به عرصه دانشی است و می‌بایست آن را جلودار دانست. طبعاً نظام اسلامی و حوزه علمیه که داعیه تمدنی دارند درباره این مسأله باید حساس باشند. اگر هوش مصنوعی را در نیابیم نه فقط مظاهر آن مانند برخی موتور‌های جست‌و‌جو، چت بات‌ها و … بلکه ذات و ماهیت آن و خودمان را جزء ارکانش در نظر نگیریم، جامعه را به نحوی راهبری می‌کند که متناسب با ارزش‌های اسلامی نیست.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه ادامه داد: ابزار‌ها معمولا خنثی نیستند و بُعد معرفتی دارند و برای آن بُعد معرفتی است که تولید می‌شوند. طبعا می‌بایست به گونه‌ای اوضاع را رقم بزنیم که هم در ابزار ورود کنیم و هم یک بازه شناسی کنیم که این ابزار بعد معرفتی الحادی یا بعد معرفتی مادی را نداشته باشند و در منافع و مقاصد ما حرکت کنند.

ایزدهی در ادامه ابعاد این مسأله را تشریح کرد و گفت: هوش مصنوعی از دو وجه باید مورد بررسی قرار بگیرد. یک وجه بعد معرفتی است که هوش مصنوعی را در حوزه فلسفه، کلام، علوم‌انسانی در نظر گرفت که چه نقشی دارد؟ آیا خنثی است یا بار معنایی دارد؟ آیا می‌توان آن را از ذات غربی‌اش جدا کرد و گونه جدیدی ایجاد کردیا خیر؟

بعد دیگر که اهمیت زیادی دارد و شاید مهمتر باشد بُعد ابزاری آن است. طبیعتا ابزار‌های متناسب با آن را بازتولید کنیم تا بتوانیم لا اقل در این مرحله ما هماوردی داشته باشیم و در نهایت در یک گام جلوتر، راهبری جامعه را به دست بگیریم و یا حداقل راهبری تمدن غربی را با این ابزار‌ها خنثی کرده باشیم.

وی در ادامه به تبیین برخی از فعالیت‌های پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در حوزه هوش مصنوعی پرداخت و گفت: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی جلسات متعددی را در این حوزه برگزار کرده است و حدود سه سال گذشته ممحض بر مسأله هوش مصنوعی و علوم‌شناختی شده است. پژوهشگاه جزو اولین مراکز علمی بود که به این‌موضوع ورود کرد و چندین ظرفیت خود را در حوزه‌های مختلف از جمله فلسفه، کلام، اقتصاد و معرفت شناسی را در این مسأله متمرکز کرده است.

رئیس پژوهشکده نظام‌های اسلامی پژوهشگاه در پایان گفت: اخیرا نشست‌های متعددی با محوریت هوش مصنوعی و علوم شناختی داشته‌ایم که ذات هوش مصنوعی را بکاویم و جست‌و‌جو کنیم و ان شاءالله برای اردیبهشت ماه ۱۴۰۴ برنامه ریزی شده که سلسله نشست‌های علمی در این‌موضوعات برگزار شود تا فضا را بیشتر رصد کنیم و موقعیت خود را در این مساله بهتر پیدا کنیم و شناخت بیشتری در حوزه هوش مصنوعی به دست بیاوریم و در نهایت بگوییم در حوزه علوم انسانی آیا میتوانیم جایگاهمان را همانند علوم دیگر تثبیت کنیم یا خیر. امیدوارم این اتفاق بیفتد و ما برای این مسأله در تلاشیم.