کشف زیستگاه واقعی مو‌های بلوند

به گزارش مجله خبری نگار، رایش خاطرنشان می‌کند که ریشه مو‌های بلوند به یک منطقه غیرمنتظره و زیبا از جهان برمی گردد: مناطق شمالی باستانی اوراسیا در سیبری.

بر اساس مطالعه پیشگامانه‌ای که در مجله Science منتشر شده است، ریشه‌های ژنتیکی مو‌های بلوند را می‌توان در جمعیتی ردیابی کرد که هزاران سال پیش در وسعت وسیع پوشیده از برف سیبری و مناطق اطراف آن زندگی می‌کردند. این یافته‌ها باور‌های دیرینه در مورد تکامل صفات فیزیکی را به چالش می‌کشد و فصلی کمتر شناخته شده در تاریخ بشر باستان را برجسته می‌کند.

دکتر رایش، استاد ژنتیک در دانشکده پزشکی هاروارد، بیشتر دوران حرفه‌ای خود را صرف نقشه برداری از تاریخ جمعیت‌های انسانی کرد. تحقیقات او جزئیات شگفت انگیزی را در مورد الگو‌های مهاجرت باستانی و ویژگی‌های ژنتیکی نشان داده است که گروه‌های قومی مختلف را شناسایی می‌کند. از جمله اکتشافات قابل توجه وی می‌توان به رابطه بین مو‌های بلوند و ساکنان شمال اوراسیا اشاره کرد.

دکتر رایش و تیمش ژنوم انسان‌های باستان را از طیف گسترده‌ای از مناطق جغرافیایی، با تمرکز ویژه بر آنهایی که از سیبری هستند، تجزیه و تحلیل کردند. نتایج نشان می‌دهد که اولین افرادی که مو‌های بلوند داشتند از گروهی از "شکارچی-گردآورندگان" که در مناطق سرد شمالی که اکنون به عنوان سیبری و اطراف آن شناخته می‌شوند زندگی می‌کردند، پدیدار شدند، روندی که بیش از ۱۰,۰۰۰ سال پیش آغاز شد.

این مطالعه نشان می‌دهد که این جمعیت‌های باستانی دارای انواع ژنتیکی خاصی بودند که مستقیما با مو‌های روشن و رنگ پوست مرتبط بودند. این احتمال وجود دارد که این ویژگی‌ها به عنوان نوعی سازگاری با زمستان‌های طولانی و تاریک منطقه تکامل یافته باشد، جایی که پوست روشن برای جذب بیشتر نور خورشید و سنتز ویتامین D لازم مفید بود.

تحقیقات دکتر رایش نشان می‌دهد که ظاهر مو‌های روشن در این گروه‌ها فقط یک جهش ژنتیکی تصادفی نبوده است. وجود مو‌های بلوند در ساکنان باستانی سیبری حتی یک ویژگی تکاملی منحصر‌به‌فرد را فراهم کرد. به دلیل کمبود نور خورشید در ماه‌های زمستان منطقه، رنگ موی روشن و پوست روشن به انسان‌های اولیه کمک کرد تا با محیط‌های خشن که فاقد نور خورشید بودند سازگار شوند.

رنگدانه‌های نور همچنین با سازگاری به نام "کلین" همراه است. در ژنتیک، این اصطلاح به تغییر تدریجی در صفات یا ژن‌های خاص در مناطق مختلف جغرافیایی اشاره دارد.

مطالعه رایش نشان می‌دهد که با مهاجرت انسان به غرب به اروپا، ژن‌های مسئول مو‌های بلوند در میان جمعیت‌های جدید گسترش یافتند و این ویژگی در شمال اروپا رایج‌تر شد. تصور می‌شود که این تغییر ناشی از انحراف ژنتیکی و انتخاب طبیعی بوده است.

از نظر ژنتیکی، مو‌های بلوند در اثر جهش‌های خاص در ژن MC۱R ایجاد می‌شود، ژنی که به دلیل نقش آن در تعیین رنگدانه‌های انسانی شناخته شده است. در حالی که ژن‌های دیگر می‌توانند بر رنگ مو تأثیر بگذارند، جهش‌های MC۱R از مهم‌ترین آنها در مورد رنگ‌های روشن هستند.

تحقیقات رایش نشان می‌دهد که اجداد سیبری باستان مو‌های بلوند مدرن جهش‌هایی در این ژن داشتند که به آنها کمک کرد تا مو‌های بلوند را به جای رنگ‌های تیره ایجاد کنند.

با این حال، این جهش‌ها در یک گروه جدا شده ظاهر نشدند، زیرا مطالعه دکتر رایش همچنین شبکه پیچیده‌ای از مبادلات ژنتیکی و مهاجرت‌ها را نشان می‌دهد که بر گسترش مو‌های بلوند تأثیر می‌گذارد. به عنوان مثال، هنگامی که این گروه‌های سیبری به غرب به اروپا نقل مکان کردند، میراث ژنتیکی آنها با جمعیت‌های دیگر مخلوط شد و جایگاه مو‌های بلوند را در چشم انداز ژنتیکی اروپای شمالی تثبیت کرد.

در حالی که مو‌های بلوند امروزه معمولا با اروپای شمالی و شرقی مرتبط است، حقیقت این است که ریشه‌های آن به سمت شرق، در قلب سیبری می‌رود.

در طول هزاره ها، این جمعیت‌های باستانی سیبری در فواصل وسیعی مهاجرت کردند و ویژگی‌های ژنتیکی خود را در سراسر اوراسیا گسترش دادند.

این مهاجرت بخشی از یک داستان بزرگتر و پیچیده‌تر از تحرک انسان بود. گروه‌های سیبری از اولین کسانی بودند که از پل زمینی برینگ به قاره آمریکا عبور کردند. امروزه، شواهدی از این مهاجرت را می‌توان در ترکیب ژنتیکی جمعیت بومی آمریکا مشاهده کرد، که برخی از آنها آثاری از همان انواع ژنتیکی مسئول مو‌های بلوند را حمل می‌کنند.

جالب اینجاست که مطالعات همچنین نشان داده‌اند که مو‌های بلوند می‌توانند در جمعیت‌های دور از اروپا و سیبری ظاهر شوند. در گروه‌های جدا شده در اقیانوسیه، بخش‌هایی از آمریکای جنوبی و حتی بخش‌هایی از آسیا، موارد نادری از مو‌های بلوند ظاهر شد که احتمالا ناشی از اختلاط ژنتیکی باستانی با جمعیت‌های اوراسیا است.

منبع: اکسپرس