علائم و روش‌های تشخیص و درمان بیماری خطرناک پلاگر چیست؟

به گزارش مجله خبری نگاراین بیماری دارای دو نوع اولیه و ثانویه می‌باشد و علائم متعددی دارد که از جمله شایع‌ترین آن‌ها می‌توان به اسهال، درماتیت و زوال عقل اشاره کرد.

بیماری پلاگر چیست؟

بیماری پلاگر وضعیتی است که به دلیل کمبود نیاسین در بدن رخ می‌دهد و عدم درمان آن می‌تواند عواقب جدی به دنبال داشته باشد.

به طور کلی دو نوع پلاگر وجود دارد که عبارتند از:

پلاگر اولیه: این نوع پلاگر ناشی از عدم دریافت کافی نیاسین در رژیم غذایی می‌باشد
پلاگر ثانویه: این نوع زمانی ایجاد می‌شود که بدن قادر به جذب نیاسین نباشد
لازم به ذکر است نیاسین در منابع غذایی همچون پروتئین‌های حیوانی، میوه‌ها و سبزیجات وجود دارد. به علاوه بدن می‌تواند خودش با استفاده از اسید‌های آمینه ضروری این ماده را تولید کند.

پلاگر اولیه بیشتر در مناطقی که مردم به رژیم غذایی ذرت تکیه دارند شایع است، زیرا نیاسین موجود در ذرت به شکل نیاسیتین است و بدن نمی‌تواند آن را هضم و جذب کند. این در حالیست که پلاگر ثانویه می‌تواند به دلیل بیماری‌ها و وضعیت‌هایی همچون اختلال در مصرف الکل و اچ آی وی که مانع جذب نیاسین توسط بدن می‌شوند رخ دهد.

علائم بیماری پلاگر

بیماری پلاگر می‌تواند مشکلات گوارشی، پوستی و عصبی به دنبال داشته باشد. برخی علائم اولیه این بیماری عبارتند از:

اسهال
التهاب پوست
زوال عقل

علائم گوارشی

شایع‌ترین مشکل گوارشی ناشی از بیماری پلاگر اسهال است که شامل مدفوع شل و آبکی حداقل ۳ بار در روز می‌باشد و می‌تواند به کم آبی شدید منجر شود که خطرناک بوده و به مرور زمان باعث سوء تغذیه فرد می‌شود، زیرا ممکن است روی جذب مواد مغذی از غذا‌های مصرفی تاثیر بگذارد.

علاوه بر این اسهال معمولا اولین علامت ظاهر شده در بیماری پلاگر می‌باشد. سایر علائم گوارشی عبارتند از:

استفراغ
درد شکم
حالت تهوع
سوء هاضمه
کاهش اشتها
زخم‌های دهانی
تورم زبان

علائم پوستی

درماتیت مرتبط با بیماری پلاگر اغلب باعث ضخیم و پوسته پوسته شدن پوست و همچنین ایجاد بثورات و تغییر رنگ می‌شود، همچنین ناحیه آسیب دیده ممکن است نسبت به نور حساس شده و ظاهری شبیه آفتاب سوختگی پیدا کند.

سایر علائم پوستی شامل ترک خوردن و التهاب گوشه دهان و قرمز شدن و ترک خوردن گوشه پلک می‌باشد.

علائم عصبی

برخی مشکلات عصبی مانند اضطراب و افسردگی نیز از علائم اولیه بیماری پلاگر هستند. با پیشرفت بیماری ممکن است علائم زوال عقل نیز ایجاد شود که شامل موارد زیر می‌باشد:

از دست دادن حافظه
توهم
گیجی
در برخی موارد روان پریشی
بیماری پلاگر ناشی از الکل نیز سه نشانه اصلی دارد که به مغز و اعصاب مرتبط می‌باشند و عبارتند از:

گیجی متناوب

سفت شدن عضلات که استفاده از آن‌ها را سخت می‌کند
واکنش‌های بدن شدید
بیماری پلاگر در صورت عدم درمان جان بیمار را تهدید کرده و می‌تواند به مرگ منجر شود.

علت بیماری پلاگر

علل زمینه‌ای پلاگر اولیه و ثانویه با هم تفاوت دارند

همان طور که قبلا اشاره کردیم بیماری پلاگر اولیه زمانی رخ می‌دهد که رژیم غذایی فرد دارای مقادیر کمی نیاسین باشد و کسانی که از رژیم غذایی مبتنی بر ذرت استفاده می‌کنند بیشتر در معرض بروز آن قرار دارند، در حالی که در کشور‌های توسعه یافته که تولید کنندگان معمولا آرد را با نیاسین غنی می‌کنند بسیار نادر است.

از سوی دیگر عدم توانایی بدن فرد در جذب نیاسین (حتی با وجود نیاسین فراوان موجود در رژیم غذایی) می‌تواند به بیماری پلاگر ثانویه منجر شود. یک عامل خطر زای مهم در این زمینه سوء مصرف الکل می‌باشد.

الکل پروتئین‌های خاصی در بدن که به نیاسین تبدیل می‌شوند را مسدود کرده و خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهد. متاسفانه به دلیل شباهت علائم این عارضه با برخی عوارض اعتیاد به الکل، پلاگر ناشی از الکل معمولا تشخیص داده نمی‌شود.

سایر عوامل خطر زای پلاگر ثانویه عبارتند از:

سوء تغذیه ناشی از فقر، بی اشتهایی، اچ آی وی یا مراحل پیشرفته سرطان
بیماری کرون
بیماری هارتناپ
دیالیز
برخی دارو‌های خاص مانند ایزونیازید برای بیماری سل
سندرم کارسینوئید که مجموعه‌ای از علائم ناشی از تومور‌های کارسینوئید است

تشخیص بیماری پلاگر

پزشک با مشاهده علائمی همچون اسهال، درماتیت و زوال عقل احتمالا به این بیماری مشکوک خواهد شد، با این حال اگر این علائم همزمان ظاهر نشوند تشخیص بیماری چندان ساده نخواهد بود.

برای تشخیص معمولا از آزمایش خون و ادرار استفاده می‌شود تا کمبود نیاسین و همچنین سایر ناهنجاری‌های مرتبط با بیماری پلاگر بررسی شود.

درمان بیماری پلاگر

پلاگر اولیه با مصرف مواد غذایی سرشار از نیاسین قابل درمان است. برخی از این خوراکی‌ها شامل گوشت، تخم مرغ، ماهی و حبوباتی همچون عدس و نخود می‌باشد. با این وجود پزشک معمولا مکمل‌های ویتامین هم تجویز می‌کند تا به فرد در افزایش سریع‌تر سطح نیاسین در بدن کمک کند.

درمان پلاگر ثانویه نیز مشابه پلاگر اولیه است، اما پزشک نسبت به درمان علت اصلی بروز آن نیز اقدام خواهد کرد.

با شروع دوره درمان علائم باید به سرعت شروع به بهبود کند. پزشک ممکن است در ابتدا دوز بالای نیاسین را به مدت ۵ روز تجویز کند و فرد معمولا طی ۲ روز، بهبودی علائم را احساس خواهد کرد.

پیشگیری از بیماری پلاگر

بیماری پلاگر یک بیماری جدی است که می‌تواند کیفیت زندگی و سلامت فرد را به شدت تحت تاثیر قرار دهد و حتی به مرگ بیمار منجر شود. به همین دلیل در صورت بروز علائم باید فورا به پزشک مراجعه شود.

برای پیشگیری از این بیماری لازم است افراد روزانه مقدار توصیه شده نیاسین مصرف کنند که به صورت زیر می‌باشد:

۱۴ تا ۱۶ میلی گرم در روز برای بزرگسالان
۱۸ میلی گرم در روز برای خانم‌های باردار یا شیرده
۶ تا ۱۶ میلی گرم در روز برای افراد کمتر از ۱۸ سال
لازم به ذکر است اکثر افرادی که به تغذیه مبتنی بر ذرت متکی نیستند دچار پلاگر اولیه نمی‌شوند، همچنین در صورتی که فرد برای هر دو نوع پلاگر و هر گونه بیماری زمینه‌ای احتمالی تحت درمان قرار بگیرد می‌تواند سلامتی کاملش را به دست آورد. 

منبع:سومیتا