انتظارت هنرمندان از دولت ۱۴| علیرضا ذاکری: دولت برای حیات هنر‌های تجسمی باید تلاش کند

به گزارش مجله خبری نگار، هنر‌های تجسمی به دلیل جمعیت هنرمندان و قالب‌های مختلف هنری بخش قابل‌توجه هنر به‌حساب می‌آید که در برخی از بخش‌ها مهجور واقع شده است. نظرات این حجم از هنرمند در ارتقای هنر‌های تجسمی و هنر تأثیر گذار خواهد بود.

در گذشته مطرح می‌شد: هنر چشمه زاینده است و دولت پاینده وگر هنرمند از دولت بیفتد غم نباشد که هنر در نفس خود دولت است، هر جا که رود قدر بیند و در صدر نشیند!

با علیرضا ذاکری هنرمند هنر‌های تجسمی در باب کمبود‌های بخش هنر‌های تجسمی و انتظارات هنرمندان از دولت چهاردهم در این عرصه به گفتگو پرداختیم.

هنر‌های تجسمی؛ کمک کننده حفظ تمدن‌

علیرضا ذاکری طراح و نقاش، و صاحب‌نظر در هنر‌های تجسمی با اشاره به وضعیت حال حاضر هنر‌های تجسمی اظهار کرد: دو نوع مأموریت بر روی دوش هنر‌های تجسمی است؛ از جهتی به‌عنوان یک فعالیت تفننی باید اوقات فراغت افراد را پر کند و از طرفی دیگر از هنر‌های تجسمی در جهت هنر و فرهنگ کشور به کار گرفته شود. این مأموریت در طول تاریخ این موضوع سابقه داشته که از هنرمندان هنر‌های تجسمی برای ارتقای فرهنگ کشور‌ها بهره می‌گرفتند.

وی در ادامه توضیح داد: هنر‌های تجسمی نگه‌دارنده تمدن است، زمانی که به گذشته رجوع می‌کنیم با آثار هنری از جمله خط، مجسمه و نقاشی، تمدن کشور‌ها قابل‌رصد و مطالعه است. این آثار، تمدن را با خود حمل می‌کند. در این باب مقام معظم رهبری می‌فرمایند «هر اندیشه‌ای اگر در قالب فرهنگ ریخته شود شانس ماندگاری پیدا می‌کند.» 

این هنرمند افزود: دولت‌ها پس از انقلاب در تحولات اجتماعی و سیاسی از هنر استفاده زیادی کردند. به طور مثال اگر بخواهیم رد شکوه و ایثار دفاع مقدس را پیدا کنیم، جدا از ادبیات و آثار سینمایی و مستند، می‌توانیم در آثار هنر‌های تجسمی اعمم از عکس، نقاشی و گرافیک دنبال کنیم. در حال حاضر مأموریت‌های دیگری در این عرصه متصور هستیم که قابل‌بررسی است. 

وی یادآور شد: در وضعیت فعلی دولت‌ها مشکلات خود را دارند و در حمایت از هنر‌های تجسمی چندان قوی عمل نمی‌کنند. هنرمندان این عرصه در بخش‌های دیگر و از طریق گالری‌ها و حراج‌ها به حیات خود ادامه می‌دهند. هر چند این امکان فقط برای هنرمندان محدود و بسیار سرشناس قابل‌استفاده است.

ذاکری اضافه کرد: در بخش آموزش خوب عمل نکردیم در دانشگاه‌ها این تعداد هنرجو معنایی ندارد. آیا واقعاً این همه فارغ‌التحصیل هنرمند لازم داریم؟ زمانی که هنر به سمت توسعه حرکت می‌کند باید زیرساخت‌های آن هم آماده باشد. کشور‌های دیگر زیرساخت‌های توسعه هنر‌های تجسمی را آماده کردند، اما ایران از این موضوع جامانده است.

وی با اشاره به وظیفه دولت چهاردهم در هنر‌های تجسمی گفت: دولت‌ها باید با حمایتی که از توسعه صنوف مختلف هنری انجام می‌دهند به حیات رشته‌های هنری کمک کنند. به طور مثال در دیدار آخری که هنرمندان با شهید رئیسی داشتند، قرار بود نمایندگان همه رشته‌های هنری طور مساوی زمان صحبت داشته باشند، اما اهالی سینما زمان بیشتر هنرمندان را از آن خود کردند و فرصت از دیگران سلب شد. در بخش حمایت‌ها و تقسیم بودجه هم این اتفاق رخ می‌دهد و بیشترین بودجه به اهالی سینما تخصیص پیدا می‌کند و حوزه تجسمی از بودجه سهمی کمتری دارد و جا می‌مانند. 

هنرمند هنر‌های تجسمی ادامه داد: در اواخر دولت اصلاحات تصویب شد تا نیم درصد بودجه سازمان‌ها، نهاد‌ها و دستگاه‌های دولتی به خرید آثار هنری اختصاص پیدا کند، اما هیچ دولتی این موضوع را اجرا نکرد؛ بعد‌ها میزان بودجه تقلیل پیدا کرد، اما باز هم هیچ دولتی آن را اجرا نکرد. باید به این نکته توجه داشت که هنر‌های تجسمی برای حیات خود نیاز به حمایت دولتی دارند.

هنر؛ تنها سینما نیست

وی افزود: هنر‌های تجسمی دو بخش دارد؛ بخشی به گالری‌ها و حراج‌ها اختصاص پیدا می‌کند و بخشی دیگر که موضوع فرهنگی است قطعاً به حمایت‌های دولتی نیاز دارد. انتظار داریم دولت چهاردهم به‌صورت جدی برخورد کرده و فکر نکنند هنرمندان فقط اهالی سینما هستند و هنرمندان تجسمی در دسته‌بندی‌های سیاسی جا نداشته باشند. امیدواریم دولت آقای پزشکیان دسته‌بندی‌های سیاسی را در دولت نیاورد و از تمام طیف‌های هنری یا گرایش‌های مختلف استفاده کنند. 

ذاکری گفت: هنرمندان هنر‌های تجسمی برای حیات خود نیاز به حمایت جدی دارند. رایزن‌های فرهنگی می‌توانند برای هنرمندان در کشور‌های دیگر نمایشگاه برگزار کنند. لازم هست سازمان ارتباطات و رایزن‌های فرهنگی تجدید کنند و هنرمندان دیگری را هم مدنظر داشته باشند تا بتوانند در دیگر کشور‌ها آثار خود را به نمایش بگذارند. همواره این فرصت وجود دارد تا هنرمندان بتوانند با برگزرای نمایشگاه و فعالیت‌های فرهنگی بین‌المللی در زمینه نقاشی، خط، آثار تجسمی، عکس و صنایع‌دستی در دیگر کشور‌ها به معرفی تمدن و فرهنگ اسلامی و ایرانی و تبیین سیاست‌های جمهوری اسلامی ایران و جذب گردشگر کمک کنند.

وی با اشاره به نیاز هنر‌های تجسمی به چاپ کتاب برای هنرمندان پیشکسوت گفت: در دولت‌های قبلی برای چاپ کتاب تجسمی پیشنهاد‌هایی داشتیم، اما بودجه‌ای برای آن در نظر نگرفتند. تقریباً می‌شود گفت اکثر هنرمندان پیشکسوت هنر‌های تجسمی صاحب کتاب آثار نیستند و تنها انگشت‌شمار می‌توان آنها را نام برد. دولت با حمایت‌های خود می‌تواند در این زمینه گام‌های ارزشمندی بردارد

به تمام هنرمندان کشور باید توجه شود

ذاکری با اشاره به کثرت برگزاری جشنواره‌ها تصریح کرد: برگزاری جشنواره‌ها ارزشمند است. به‌عنوان مثال دوسالانه کاریکاتور تهران با دو دهه فعالیت در سطح جهان اعتبار بالایی به دست آورد. اما برگزاری آن سال‌هاست که به تأخیر افتاده است. شایسته است در این زمینه بازنگری شود. 

وی در پایان خاطرنشان کرد: همه هنر کشور تهران نیست. هنرمندان بزرگی در دیگر شهر‌های کشور زندگی می‌کنند و به دلایلی مایل به زندگی در تهران نیستند. اما این بدان معنا نیست که آنها هنرمند شهرستانی هستند. متأسفانه جشنواره‌های استانی با نگاه کم‌اهمیت‌تر برگزار می‌شود. درحالی‌که هنرمندان بزرگی را به شاخصه سراغ دارم که سطح هنری آثارشان جهانی است. آنها دارای قدرت هنری شگرفی هستند که باید از آنها حمایت شود. من واقعاً متأسف هستیم و حیف که مسئولیتی ندارم و امکانی برای حمایت از آنها ندارم. انتظار هست از این هنرمندان بزرگ حمایت جدی صورت بگیرد.